Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 705, 15 May 1893 — Page 3
This text was transcribed by: | Arnold Hori |
This work is dedicated to: | Bishop Museum; Herbarium Pacificum |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
A ma ona ala, ke hilinai nei makou me ka oiaio ina wa a pau, aole makou e hoopohono aole hoi e kanalua, aole kui he, aka, e nonoi aku ana makou iaia. e kokua mai ia kakou a pau.
A eia kana i hoike mai ai, a i ao mai ai hoi ia kakou.
Pomaikai oukou, ke hoino mai kanaka ia oukou.
Eia hou. o ka poe luhi, a me ka poe kaumaha, e hele mai oukou i o'u nei, na'u oukou e hoomaha aku.
Na ke Akua e kokua mai.
NA LETA.
Aole o makou makemake e lawe i ke kaikoi o na hala no na manao i hoopuka a malalo o keia poo e ko makou poe kakau manao.
HE PANE IA PALEKA I KANA HAIOLELO MA KA LUAKINI O KAWAIWAHAO E PILI ANA NO KA MALE MAEMAE ANA LIKE AI.
Ma kekahi Kapule i hala, ua haiolelo o Paleka i ka moolelo o kekahi kaikamahine nani, ana i minamina nui ai i na hana hookikina e komo poo ai oia iloko o ka lepo poho o ka waiona, a me kekahi mau hana haumia e ae, e ka poe ka nana i malama ino nei i kona maluhia, a me ka pomaikai nui, ina e male ana oia i ke kane. Ua hoike pokole oia i ka pooolelo o ke kane.
E olelo ana he kanaka waiwai oia a me ka holomua o kana hana. Nolaila. ua hala ka Paleka haiolelo ma ka Luakini o Kawaiahao, a ke haiolelo aku nei au ma na kolamu @eahie o KA LEO O KA LAHUI a me ka Holomua, na luakini e lohe mai ai na hoa aloha, mai Hawaii a Kauai.
E na makamaka, ua ike maka maoli au, i keia mau mea e manao a nei e male. He oiaio, he kaikamahine alii nani maoli no oia; kokoke e kulu iho ka meli ma kona mau lehelehe. Ua like hoi kona mau papalina me he pua rose ala i mohala i ke kakahiaka nui, a o ka ea nana oia e hoopuni ana, he oluolu maikai i moe uhane ole ia e na miliona o na mea ola uhane o ko keia ao nei. A na kapa ia ka home o na kaikamahine nei, ka Paradaiso o ka moana nui.
Owai keia kaikamahine nani?
O Hawaii no ia, ka makuahine e @a kanaka Hawaii, ke kaikamahine alii noi o ka moana Pakipika.
Owai ke kane i manao ia?
O Amerika Huipu a ke keiki poakela o ka wa wai.
Loaa anei keia waiwai i na kamaka Hawaii, ke male ia o Hawaii me A. H. Aole!
Aole loa, no ka mea, aole e ke kanaka Hawaii ka like o ke kane i hanao ia na ka makuahine nani o ke kanaka Hawaii. Ina e ko ana keia male a Paleka. alaila e nalowale loa ana ke aupuni me ke kanaka Hawaii ke hoohana i@ona ike noonoo a me ka ike lima.
Ke kumu nui o ko Paleka makemake no keia malo ana, oia no ka puni ana i na waiwai o ko keia ao nei. He kue nui keia i ka Iosepa kahunapule o @iana haiolelo. E i ana, "kai hooahu i ka waiwai ma ko keia ao nei i kahi e pau ai i ka popo, a me ka mu." Aka, hoahu no o Paleka.
Kalua. E hai ana o Paleka i kona minamina i ka onoonou ia o ke Aupuni Hawaii iloko o na nenelu poho o ka waiona, a me na hana haumia e ae.
E na makamaka o Amerika Huipuia, ke kane ana i manao ai, aia malaila he lehulehu o na powa, na aihue, a me na tausani o ka poe e auana wale ana me ka hana ole. A ua hana hoi kekahi o lakou i na hana ino loa i mea e loaa ai ke ola o ka noho ana.
Ma kahi hoouolu o ke kau ma ka la pule e ike no oe ne nui na hana lealea a pau i malama ia, me ke kuai pu ia o ka waiona, me he la noa ala. Ua aneane e piha 3,000,000 o na dala i hoolilo ia e Amerika iloko o ka la hookahi no ka ona.
Nolaila ma ke ano hea la o Paleka i manao ai e pakele ana o Hawaii mai ka mana mai o ka waiona a me na hana hewa e ae iloko o "Amerika Huipuia?
Na Paleka e hai mai i ka haina o keia ninau. Ekolu manao nui ma ke ia haiolelo a Paleka; oia keia kona manao puni waiwai, manao pahele i ka pono o ke kanaka i mea e loaa ai no pomaikai he nui i ka poe hoohui aina, a me kona maoao e alakai hewa i kekahi hapa o na kanaka Hawaii i poe hakihaki i ka maluhia o ka la pule, e like me ke ano nui ma Amerika Huipuia.
Ua pono anei keia hana a Paleka? Na ka lahui Hawaii e noonoo iho i ka haina kupono iloko pakahi o kela a me keia kanaka Hawaii Aloha Aina.
HAWAII PONOI.
HAINA O NA NANEHAI3, 5, 6
3-- Ina paha e (kipi ia) kapae ia na kanawai knmu (Kumukanawai) alaila, i hea o waino ai ka honua o Hawaii nei?
Haina: Huna o kma Kumukanawai maikai a kaulike o na Lan Moi o Hawaii, o na Kamehameha e waiho ai ka Honua Hawaii.
5-- Ina e pili na lihilihi e na maka maoli, he wa pule ia o ke kanaka i ke Akua (Iehova) wale no, o ka maka o ka neau ke kaakaa e ike iaial. he mea e pulale ele ai i ka ike a ka maka maoh.
I ka malama e Ian@ari i hala, ua upoi na maka, puili na lima, malama i ke kauohi a Kalani Moiwahine. Hoopoina i na koa marina a ke Komisina (J. L. S.), ua nana ka lahui i na mauna, mailaila mai ke kokua.
6-- O ka hora i ike ia ma ka moeuhane. he mau kahoeka ia o keia wa, e hoi hoa ae ana ke Alii ka Moiwahine Liliuokalani maluna o ka Nohoalii o ko Hawaii Pae Aina, a e onipaa ke kuokoa, a e mau ka Hae Hawaii nani.
O ke Akua ka puuhonua a me ka ikaika o ka lahui Hawaii.
Wm. M. C. WEIR.
Kakaako. Honolulu Mei 10 1893
NUHOU KULOKO,
Ohuohu pono ka mahimahi o ka aina kaili la ma ke kakahiaka o nehinei me na ohua.
O ka hukihuki kekahi o na hana lealea loa o ke kulanakauuhale nei i keia mau la.
O ke kinipopo i malamaia mawaena o na hui Kamehameha a me Mahina Hoaka. ua kaa ke eo i ka inoa mua.
Ua huli hoi aku ka mokukaua Iapana Naniwa no ka home, a e pani ia mai ana kona makalua e kahi manuwa hou.
Ua hopuia ma ka po o ka Poaono i hala ma Kapuukolo kekahi mau ona root beer, a pau ana na omole i ka hali i Kuapapanui e hooaumoe ai ia koena po.
Wahi a na lohe, e malamaia ana he hukihuki mawaena o na hui o Kapuukolo a me Auwaiolimu, ma ka hora 4 o keia Poalima iho, me ka ukku makana he $100.
Ma keia po Poaono iho e haawi ia ai kekahi aha mele no ka pomaikai o na keiki Puhi Ohe. Eia kekahi mau kikiki o ia hoikeike ma ka lima o na keiki o ka Bana Lahui Hawaii. E naue nui ae ia po, i ike pono ina nani he nui e a-na ole ai kou hoohihi.
He ekolu ka nui o na hale hoohainu Pia i hopu ia i ke ahiahi Poaono nei hookahi i kauapo o Kamika, maluna mai, a pela ma kauapo Haaliliamanu, ma na'e iho, a hookahi ma Kapuukolo, he elua ilikea, a hookahiili ula.
=> He kuai hoemi ko ka Heiau o na Paikini no ka manawa pokole loa, he 20 ia kalakoa maikai loa no ka hookahi dala, e wiki o pau e auanei i ka poe hikimua. aia ma ke kihi o ke Alanui Papu a me Hotele ma ka aoao ina Waikiki.
=> Ke kauoha ia aku nei na Luna Lawe Pepa a pau o ka nupepa "Ka Oiaio" a hoiha mai i na kela i koe oia pepa. a oukou e paa ala. ina he mau helu koe; mai hoi, ua makemake ia ka Helu 48 o Aperila 21. E hoouaa polola mai ina ka inoa o ka nupepa. E hoolohe i keia leo kahea.
MA KE KAUOHA.
HE LEI NO KA POE ALOHA
AINA.
Kaulana na pua a Hawaii
Kupaa mahope o ka Aina
Hiki mai ka Elele a ka lokoino
Palapala anunu me ka pakaha
Pane mai o Hawaii Nui a Keawe
Kokua na Hono a Piilani.
Kakoo mai Kauai o Mano
Pau pu me ke one o Kahuhihewa
Aole e kau kuu polima
Maluna o ka pepa a ka Enemi
Hoohui Aina kuai hewa
I ka pono Kiwila a o ke kanaka
Aole makou e minamina
I ka puu kala a ke Aupuni
Ua ola makou i ka pohaku
I ka ai kamahao a ka Aina
Mahope makou o ka Moi
A kau hou ia i ke Kalaunu
Haina ia mai ana ka puana
No ka poe i Aloha i ka Aina.
MISS KEEOAOHIWAIKALANI.
PUAHAULANI HALE.
Honolulu, Feb. 10, 1893.
Mamuli o ka nui o na noi ia makou e hoopuka hou ia aku ke mele o ka poe Aloha Aina, ke hooko ia aku nei ko oukou makemake; a o keia ana ke kope pololei ina o keia Mele i loaa mai ka Lede nana i haku keia mele.
Puali Keaka Paele
MA KA
HALE MELE HOU.
MA KA
POAKAHi, MEI 20.
E haawiia ana e na haole manuwa o ka
Mokukaua Enelani Hyacinth,
A me kekahi mau Paele Amerika mai ka MOKUKAUA ADAMU mai, a me ka bana a
ADIMARALA SKERRETT,
He hana keaka aoo hou loa. E naue ae e na makamaks like pass oukou i na nani o na hana keaka oia po.
D. M. CROWLEY,
Luna Hoohana.
OLELO HOOLAHA.
Oiai e kaawale aku ana au, [D. Keaweamahi] no Iapana, ke hoolaha ia aku nei na mea a pau, ua hookohu piha aku au ia S. K. Kane a me Henry Waterhourse, oia kou mau Hope oiaio no ka hooponopono ana i ko'u mau Waiwai paa a me na Waiwai Lewa a pau a o ka poe a hau he mau Aie ko'u ia lakou, e waiho ae i ka lakou mau Bila ia laua , a o ka poe a pau e paa ana he mau waiwai no'u, e hoihoi ae ia laua.
D. KEAWEAMAHI.
May 15, 1892 2wk dly.
HE WATI LOAA.
Ma ka la 10 e keia mahina, ua loa@ ia u kekahi wati pakeke ma ke alanui e hele ala i ka Hale pupule. maluna o ka pou pa. O ka uku o ko'u malama ana, a me na @ o o ka hoolaha ma ka aue o ka mea nana ka wati. E kii koke mai o hala na la he 15 lilo loa ia'u
DANIEL W. PUNIWAA
Kapalama, Mei 11, 1893.
may15 tfd.
$15 MAKANA.
MA KA PO POAONO NEI, UA nalowale ia kekahi lio wahine hauliuli me ka noho no, he noho pulu nae. O ka mea a mau mea naha e loaa ai keia lio, e hoihoi pololei mai i ka mea nona ka inoa malalo iho nei, a e loaa no iaia ka uku makana i hoike ia maluna. E loaa no au ma Kahauiki.
JNO. HAPA.
Kahauiki, Honolulu, Apr. 6, 1893.
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na kanaka a pau ma keia, ke papa loa ia aku nei na mea a pau, aole e hele maluna o na aina o Kahikinui a me Auwahi i lilo mai ia maua malalo o ke kuai a me ka hoolimalima a lawe aihue i na manu Pelehu. Pikake a me na ano mau e ae apau loa e hele ala maluna o ua mau aina nei. A ma keia hoolaha ke ae aku nei maua e haawi aku i uku makana he $25 i ka mea a mau mea paha nana e hoike mai ia maua, a hookolokolo, a hoopai ia e ke kanawai no ka lawe aihue i kekahi o ua mau ano manu nei, e hoike mai ma ko maua Hale Kuai ma Wailuku. Ua kapu pu ia o hoi na kanaka a pau, aole e hele maluna o ko maua mau aina kula no ka lawe ana i na Bipi, Lao a mau Holobolona e ae, me ke noi mua ole mai ia maua a i ko maua Luna paka, oia o Frank Freitas e noho aia maluna o ka aina.
A. ENOS & CO.
Wailuku, Maui, Feb. 9th, 1896
feb9 3msw.
HE UMI (10) APANA AINA
HOME MAIKAI NO KE
KUAI.
Aia he Umi apana aina Home maikai loa no ke kuai aku e waiho la ma Kalia Waikiki, Oahu, mawaena o kahi o Hon. Chas. L. Hopkins a me Mr. Marcfarlane a i keia mamua o ka aina e G. W. Keaweamahi.
A oia no na apana aina pa hale lnani loa i koe iloko o ke kulana kauhale nei.
He oluolu loa ke kumukuai. He maikai ke kuleana. Na ka mea kuai mai e uku no na Palapala.
No na mea i koe e ninau ia William C. Achi Honolulu Maraki 27, 1898 tf
OLELO HOOLAHA LIO.
E ike ma mea a pau ma keia hoelaha. Ke hoike ia aku nei, eia ma ko'u lima kahi i paa ai o kekahi ho k., puakea 3 wawae keokeo like keokeo ma ka lae. 1 kuni ia i ka hao huni ano a akau. Ua paa wau i keia liu na ka makahiki hookahi, e kii koke mai ka mea nona keia lio me ka uku pu mai i ko'u mau poho a pau mo ka malania ana. I na e kii ole mai, a hala ka malama hookahi, alaila, lilo loa keia he ia'u
KAULA KAAI.
Pulehuiki, Kula, Apr, 27, 189@
may10 1m@