Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 710, 22 May 1893 — Page 1

Page PDF (966.26 KB)

This text was transcribed by:  Cindy Lee P. Van Meerten
This work is dedicated to:  Brian T. Van Meerten

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

HONOLULU MEI 22, 1893.             Helu 710

 

Buke II.

 

            HE KANEA KAMAHAO

            NO

MAIKA

 

KE KEIKI

Hapa Ilikini a Hawaii hoi.

 

            KE KANAKA MUA LOA NANA I PANA KE AKUA BEA A NA ILIKINI I MAKA'U LOA AI -A O KA WELI HOI O NA ILI KEOKEO-A ME KA LUKU IA ANA O KELA HUI KEAKA A LA.

 

            Hoohauoii ia ka puuwai a na poe o Kaleponi i ka loaa o ka hui pepehi kanaka o Conegokena ma Pepehi mai..oino ia na ili keokeo. He $25,000,000, ka uku makana ke loaa o Maika. K@u hou ka weli i ko Kaleponi poe no ka eueu hapa Ilikini. 20 kue ia Maika 1. Aole oia he kanaka, he akua. Lele i ka pali kiekie me ka lio. He noho paipai ka ho, kua o ka lio ahiu no Maika. Hui o Maika me na Ilikini iloko o kekahi a-na nui. Mare hou o Maika. Lilo oia i moi. Hui ka makua me ke keiki. Ka luku ia ana o ka Hui Keaka a Li, ka loaa ana o kekahi keiki Hawaii oiaio opio ia Maika, ke ili poo o na ili keokeo ka mea e pii ai o kou kulana a me ka hopena o keia moolelo. Good bye.

 

            I ka hiki ana mai i na hora o ka po e halii mai i kona mana, a oia ka wa a ua eueu nei a kaua i noi aku ai i ka oluolu o ke kaikamahine e hookuu mai iaia e hoi, aka nae, ua au`a mai la au kaikamahine nei me kona i pu ana mai: Aole no hoi e hiki ia oe ke hookaulua iki iho i kou hoi ana, a hiki i ke ahiahi o ka la apopo, alaila; na`u oe e hoihoi a hiki i kou wahi, elike me kuu lawe ana mai nei ia oe?

            Kahaha! mahope manao ia mai kaua e paani ana e ko oukou poe.

            Nawai kaua e ike mai, na hai mua aku no hoi au ia oe, owau wale no ko kauhale nei, heaha iho la kau mea e hopohopo ai?

            Ka, bust baloon auanei paha ua holeho kamahao nei o na kuahiwi o Mekiko, i na auau nei a kaua, alia nae oe e li`a mai e kuu makamaka heluhelu e haki@o mua @e kaua i na hana a ua mau opio nei, a o oe e kuu makamaka heluheuka mea nana e hahai aku i ka makuakane o ua hololio nei i ka puehu ana o ka hulu o kana punua paepuli i hanaiahuhu ai o kekahi aeahaukae o ka miki ana mai.

            Aohe he hewa o maopopo o na po@o e hiki mai ana, no ka mea; iluna no ka ua, waele e ke nulu, wahi a ua Hapa Ilik@i nei, aole ia o kona manaoio, he hoomea wale aku no, no ka mea: aia iloko o ka puuwai o ua eueu nei a kaua na mano hakukoi ana i ka ua mea o ka makahehi hoo@akaleho, i ka ua mea o ka mal@o o kona puu, oia kona kumu i ono loa ai i ka hai waiwai. Eia ku auanei o kona home ia e luakaha aku i ke koena o kona mau la o kaia ola ana. Aohe a@nana he mauu hilo, wahi a a uea nehea nei i hooma@ mai ai, me kona hoomau ana mai i ke kamailio ana. Aole no e huhu kuu makuakano ia`u, i na au e hahai pololei aku iaia no ka`u mau mea i ike iho nei mai ia oe mai, a i ana hoi ka`u uku e panai aku ai no kau mau hana lokoinaikai i hoike mai nei i ke ano o keia p@au mea ai, hookahi wale iho no o kuu - a pili aku me ee, a mau no ia e kaana nou iho, a i na no hoi paha, ua paa mua no ko iha i ka uwea un@ii a ke aloha ole, alaila; e hoihoi mai no hoi paha ka`u mau olelo me a`u a pehea iho la ia?

            Kahaha! oluolu i na mea e loaa mai ana, wahi a Paulo, a heaha aku auanei hoi ka wai aku i ka mea i haawi ia mai.

            A i na hoi ha peia, aohe hana a Kauhikoa, ua kalae maikai ka heleuluulu ana a na hoku o ka lewa poluluhi, a ma keia wahi i hapakue iho ai ka maka peni a kou mea kakau, i kona wa i kaalo iho ai mamua o ke alo o na kaikamahine o Kikihale, ia lakou e lalawe palanehe`ana i na aha oene o uwe hone me ko iakou kanaenae pu ana mai i keia wahi lalni mele; -

"Malihini oe, malihini au.

Ma ka S- ma ka S- kamaaina"

            No ka mea, ke hele loa aku la i na hora o ke aumoe, a oia ke kumu  hiki ole ai ke ike aku, ka makapeni a kou mea kakau, no ka pakela oi loa aku o ka pouliuli aia nae i ka wa a na kukuna o ka la i hoike pau mai ai i kona nani, i ke kakahiaka nui o kekahi la ae, oia ka wa i ike ia aku ai ua mau opio la, e walea aua mawaho o ka lanai me ko laua mau helehelena, ua helewale a pulu i ka ua noe, a e hoohali kamailio ana laua no na mea pono e hoike aku ai i ka ona nona ka waiwai a ka kaua eueu I hehihehi ku iho la, a oia ka kou mea kakau i hoon@anao iho ai i keia mau wahi lalani.

            I ke au i ka ono o ka wai a oia pua Upu ae ka manano e kee hou e ako Hoopann ina a paa ma kou puuwai.  Me kahi poke pua rose keys a kaua i kui ai.

            Hookahi no aua mea a hopohopo nei, o kona lohe mua ole i ka`u mau mea e hai aku ai, no ka mea he kanaka huhu hikiwawe oia a ina oia e oluolu mai ana e hoolohe i ka`u mau olelo, mamua e kona manao ana e hookau mai i ka hoopai maluna ou, alaila; aole au e hewa ke kaena mua ae; au lanakila kaua maluna o ka kaua mau mea@i hana iho nei, wahi a ua nohea nei i pane mai me na helehaiena o ke ano kaumaha.

            I ka wa i ike ai o Maika i na helehelena kaumaha maluna o ka u`i hololio, oia kana i i@aku ai. I hewa no hoi paha kaua ia oe, a laa la; i kou pakela paakiki i ka hoolale i ke kumu o ka hana, o ka`u no ia i iaku ai, he hale leo wai kou e sehoa.

            Aohe sanana he mauu kew ai wahi a au nohea nei me ka halii ana iho o na minoaka ana ma kona mau paplina, a me he la e hoike mai ana i kona piha hauoli, i ka ike ana o Maika i keia mau a@uli pahaohao maluna o kona kamaaina oia kona wa i pa@ aku ai.

 

HE MOOLELO KAILI PUUWAI

-NO-

MATIFIRA

 

Ka Hookolo Meheu Lua Ole

 - KA-

Olali o na Alahele Hoopaha`oha`o

 -KA-

Punawai Kupua o Alemoni

 -KA-

Huewai Ili Batenisa.

A ME KA

Luahine Maka Kupua.

 

He Moolelo Kupua no Arabia.

 

(Kaauia no Ka Leo.)

            Ia wa, akahi no a emi iki mai ka aala, nolaila, hoomanao ae la ua kaikamahine alii `ia, he oiaio na olelo a kaua kauwa i olelo mai ai, no ka omole ili io no ke ala a laua i honi ai.

            I ka uhi ana mai o na eheu konouli o ka po, ua hoi aku la oia hiolani maluna o kona wahi moe, me pau ole nae o na kokoia ana a keia ala kamahao iloko waihona noonoo.

            I ke kokoke ana aku ina hora o ka wanaao, i ka wahoi i kani-ke mai ai ka uwati o ke towera o ua ui kaili puuwai nei, e kukala mai ana o ka hora elua ia o ka wanaao, aia hoi, mahiki aela ke pani o ua wahi hue-wai ili hookalakupua nei, ia wa nana ae la na maka o ua Matifira nei i keia rumi ano e, a ike ae la oia i ka malamalama o ke kukui, nolaila, oili aku la oia a ku ana iwaho.

            I kona alawa ana ae, aia hoi ike aku la keia ina luhiehu he nui e waiho mai ana imua o ko ia nei mau kii onohi: a i kona alawa ana ue hoi mau kii onohi: a i kona alawa ana ue hoi maka kakau, he moe i kinohinohi ia me na nani he nui kai alai mai i ke a-u ana i kona mau maka mao a maanei.

            Aia hoi, ike hou aku ka keia maluna o ua moe nei ana e hookaha nei i ka nani, i ka oiwi kino kilakila o kekahi mea nona hoi na owili lauoho hulali e olinolino ana i ke kukui.

            Mamuli o keia mau haawina paha`oh`o i halawai mai me ka kaua opio, ua ninau iho la oia i kana omole ili:

            E kuu hue-wai ili aloha, he moeuhane anei keia a`u e ike nei?

            E kuu haku, mai kamailio nui mai oe ia`u, e hamau iki iho oe, aole kau he moeuhane, aka, ua hoea mai nei kaua i ke aupuni o Debolo, mai hoopa aku oe i kena kino e moe mai la, a mai pulale hoi i ka ike a ka maka, aka, e puka aku i waho, e iawe pu aku hoi ia`u, a na`u no e kuhikuhi ia oe i kau mea e hana ai.

            Mai hookuli hou ae, oiai, au ike oe ina poino i loaa ia oe ma na la i hala.

            Me kaiea mau huaolelo huli ae la o Matifira a hele aku la e wehe i ka puka o ka rumi, a i ka hemo ana, au ialau iho la oia i kana omole-ili a hele aku la, malalo o na kuhikuhi ana a kona alakai hoomanawanui, ua hiki pololei aku la laua no kahi a Debolo e hiamoe ana.

            Ia Matifira e ku ana ma ka aoao o ka moe, he mea e kona pihoihoi i ka ike ana iho, i ka nui launa ole o ke kino o ua lapuwale nei, ua like me he kuahiwi la, @ o ka nono ana o kona mau pukaihu, ua like no ia me ka halulu ana o na waikahe he nui.

            Ku iho la oia me ka noonoo nui no kana mea e hana ai, a iaia e nalu ana iloko ona, au pane koke ae la kana omole:

            E nana i kela pauk laau e ku mai la ma ka aoao o kona moe, me ia mea oe e hapai ae ai a hili iho maluna o kona poo, a pela iho la auanei aia e puoho koke ae ai mai kona hiamoe ana, e hoolohe e kuu haku.

 

KAUKA

Yong Kam Pung

APANA.

Helu 81 Alanui Maunakea.

 

KAUKALOEAOKAAINAPUA

 

            Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma`i, mai ko na kane, wahine a me ko na keiki liilii.  O na mai ha-no a me na ma`i e pili ana i ka maka, pau pu ia i ke ola. O na ma`i kokoinoino a me ka hooulu hou ana i na wahi poino o ka puui wai a me kekino, e hoola ia no me ka maalahi.  Pela me na ma`i hu`i koko maloo, ua hiki ke hoola ia me ke oki ole. Ke hoike ia aku nei eia ke ola ianei me ka oluolu pu o ka hi auhau.

            E KIPA mai e ka poe hooluuluuia me na haawina pilihua ka ma`i, a na`u oukou e hooluolu aku.

KAUKA YONG KAM PUNG.

mar. 29-@.

 

HUIALAHAOAMAINA O OAHU.

Papa Manawa

Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892

NAKAA

A.M.A.P.M.P.M.

Haalele ia Honolulu 6:15*      3:45     1:45     4:35

Hoea i Honouliuli 7:20*          9:57     2:57     5:35

Haaleleia "       7:30*   10:13   3:45     5:42

Hoea i Honolulu          3:35*   11:55   4:55     8:50+

NO KULANAKAUHALE MOMI IHO.

Haalele ia Honolulu 5:10||P.M.

Hiki i Kulanakauhale Momi 5:48||

Haalele ia " " 6:55*A.M.

            + Poaono wale no

            * Koe ka Lapule

            || Koe ka Poaono.

Sept. 28 tf-dly.

 

HOOLAHA AINA.

            E ike auanei na kanaka a pau ma keia Hoolaha, owau o S. K. Kila Opio, e noho ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ke hoike aku nei au ma ke akea awau wale no ka pilikoko pili loa i na aina o Kila(k) Kepola (2) a me Ku(k) i make e waiho la ma Kahuku Kau, Mokupuni o Hawaii. O ka mea a mau n@ea i kuai a hoolimalima paha i keia mau aina, aole i mana ia hana ana, ina he mea a mau mea paha e paa nei i ua mau apana aina nei, e hoike koke mai ia`u, a i ole e kipaku no au ia lakou.

S. K. KILA OPIO.

Honolulu, Feb 17 1893.

4 ts-wkly.

 

Elia Kaululaau.

Kauka Hana Niho.

            Ua hiki ke huki in a Niho me ka eha ole iloko o ka manawa pokole loa. He loaea me ka noeau ma ka Hoopiaa ana i ka niho me ka Gula Kala a mea e ae paha. He akamai lua ole i ka Hana ana i na. Niho Kui o na ano a pau.

            He Mikioi ka Holoi ana ina Niho. @e pa`nehe kona mau lima ma Kana mau mea Hana Niho o na ano Hou loa i @oa@ mai nei. He oluolu no ke kukai olelo @ kona ukuhana.

            O ke kana Haw@ hi wale no keia mailoko @ na o 40,000 kanaka i@ Kauk@ Hana Nih@ Kauka Hana Nih@ ni Hawaii, inamui@ na Hoa o na Papa@ mai maoli ma keia@

            E ikaia kakou @ pa hewa kealoha i@

            Keena Hana m@ le Hana Pu i ke k@ a me Botela Puka@ iluna o ke K@na @

            mar. 6 - tfd