Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 710, 22 May 1893 — Page 3

Page PDF (993.97 KB)

This text was transcribed by:  Lynn Hamilton
This work is dedicated to:  Loretta DeFries

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Ka Memoriala a  na Lede

        O  KA

Mokupuni  o  Kauai.

           ________

   I  KA  MEAHANOHANO

 

JAMES H. BLOUNT

 

   Elele Pili Aupuni  o Amerika Huipoia

        ma Hawaii ner.

                     Me ka Mahalo:----

  O makou o ka poe no lakou ua inoa

malalo iho nei, ke noi a ke hoike aku nei

me ka haahaa imu ou penei:

1.    O MAKOU o na wahine Hawaii e noho

ana ma ka Mokupuni o Kauai.

 

1.    O MAKOU a me ko makou mau makua

a me na kupuna mai kinohi loa mai ua noho

maluna o keia mau Paemoku oluolu mala-

lo o ka malama maalahi ana a ke Aupuni

o ko makou Aliiaimoku hanau o ka Aina,

a ua hoomaopopo makou. a ke hoomao-

popo nei i keia manawa. aohe a makou

home Kulaiwi e ae mawaho aku o keia

mau Aeone Oiwi.

1.     A O MAKOU, e hokeike aku ana ma ke

ano he mau makuahine a he mau puhaka

hoi no ka Lahui Hawaii, ua pili pono loa ke

kuleana e noonoo a e hana no na mea e

pili ana i ke aupuni o ko makou aina hanau.

a ua manaoio makou ua loaa ke kuleana

ia makou e kalahea ae i ka makou leo

pule e kaupale aku i na haawina i ala ae

iioko o keia manawa e kue aku ma ke

ano kaupale i na mea i hana ia, a e pale

aku a e noi haahaa aku e hoopau koke

ia na hewa i hana ia mamuli o ka hooko

ai ana o ka pono a e hoihoi hou ia mai ke

kahua o ko makou Aupuni Aliiaimoku.

1.    UA IKE aku makou me ke kaumaha a

me ka hoowahawaha i ka hoopau ia ana

o ke kahua a me ke kulana o ke aupuni

a makou a me ka poa a pau o ko makou

Lahui i aloha pilipaa loa ai a i hiipoi ai, a ua

hoomaopopo hoi me ka luuluu nui. o ka

mana kaua moana o Amerika Huipuia.

ke Aupuni hoi i A’o ia ai makou e aloha

aku a e hoomaikai aku no kana mau hana

pono kaulike a me ka malama i ka mea

nawaliwali a hoopilikia ia, ua noohana ia

e ka poe ia lakou ka mana a hoomakau-

kau a e kuhihewa i na hana hookahuli

i ke kulana hookele aupuni i nohepaa ma

Hawaii nei mamua i @ nei.

5.A MAMUA aku hoi o I anaari 17, 1893,

ua malama ia a ua la welawe ia na hana

o ke Aupuni a me ka Lahui Hawaii malalo

o ke kulana Aupuni Kumukanawai, a iloko

oia kulana, ua hoakaka ia ka malama

piha ia o ke ola o ke kuokoe a me ka

manao hoomana kuokoa o ka Lahui kanaka

 

A  OIAI no ia manawa, he Kumukanawai

 ko ku ana i hoala ia ma ke ano kipi, oiai,

ua onou ia aku imua o ka makou Moi a

me ko makou Lahui kanaka mamuli o

ka mana koa me na lako kaua, iloko

o ka makahiki 1887. a me ia mau kuha-

kahana no o ka limaikaika a me ke ku-

pono ole maluna o na kanaka ponoi o

ka aina oia hoi na kupa Hawaii, aka, ua

ola a ua malama ia no nae ka Lahui

Hawaii Ponoi malalo  o ka malama ana

a ua Mana Aupuni Aliiaimoku nei, a aole

loa hoi i makemake e hoopau ia a e hook-

ahuli ia a e hoonoa ia ua mana aupuni

nei, koe wale no ma ka Mana a ke  Kumu-

kanawai i hoakaka ai.

 

1.    A MA kela la 17 o I anuari iloko hoi o

ka manawa e nohoalii ana na Kanawai

a me ka maluhia lokahi, a mamulio o

kekahi mau kumuhana ohumu kipi, i

kokua ia a i hooko ia e na pualikoa au-

molu mai luna mai o ka mokukaua

Bosetona o Amerika Huipuia, oiai oia

e lana ana iluna o ka ilikaui o ke awa

o Honolulu, a ua hooholo pu me ke

kokua ia e John L. Stevens ka Elele

Kuhina  Nui o Amerika Huipuia mau o

ke Aloalii o Hawaii, a mamuli oia hana,

ua hoopau ia, ua hookahuli ia a ua hoo-

noa ia ka Noha Aliiaimoku o Hawaii a

ua kukulu ia ae ke ano aupuni i kapaia

o ke Aupuni Kuikawa ma ia kahua ka

mea a makou e kanalua ole nei ua mao-

popo ia oe e ka Mea Hanohano ka moo-

lelo  o na mea i hana ia.

 

1.    A O KA manao maoli o ua Aupuni

Kuikawa nei oia no ka hooko ia o ka

hoohui ana aku i keia mau Paemoku

iloko o na Makuaina o Amerika Huipuia

malalo o ke Kumuhana hoohui aina ia

Hawaii me Amerika.

 

1.     A O NA hiki mua e hoomaopopo ia

aku nei me na hooia hiki ole ke kanalua

ia, o ka manao io maoli o ke Aupuni 

Kuikawa i olelo ia, oia no ka hooko ia o

ka hoohui aina malalo o na kumu a me

na kahua e lawe a e kaili lilo loa ia ai na

pono a me na Kuleana o ke kanaka

Hawaii, ka mea hoi i loaa mua ia  ia. a i

lawelawe ia e ia ma na hana e pili ana i

ke Aupuni o kona Aina hanau, a oia

auanei ke kumu e hoohaahaa ai i ke

kanaka Hawaii a lilo i ke kulana o ka

limu pae iluna o kona aina hanau.

 

1.     A O KE Aupuni Kuikawa, aole ia ke

ku nei ma ke ano he Aupuni no ka Lahui

kanaka o keia mau Paemoku, a aole no

ia e ku nei me ka ae a apono o na maka-

ainana, aka.  ua pahoia ia aku iloko no o

na kue ikaika o ka heluna nui o ko lakou

makemake a oia hoi ka Lahui Hawaii. ka

poe oi aku o ka heluua mawaena o na

ano Lahni kanaka e noho nei ma keia

mau Paemoku, a he poe hoi lakou i

apono ole i ke kahua a me na hana ole

i  hoala ia ai a i kukulu ia ai ke Aupuni

Kuikawa i olelo ia, a na apono ole no hoi

i ke ane o ka lakou mau lawelawe ana i

na pana, a me ka lakou mau kumuhana

i hooia a me na hopena e hoea mai ana.

 

1.        MAMULI o keia mau kumu, ke nonoi

haahaa aku nei makou me ka iini nui, me

ka uwalo aku ia i kou Hanohano ma kou

kulana o oe ka Elele o ka Peresidena a

me ka lahui kelakela o Amerika; e imi

pauaho ole mamua a me na kumu hoopii

ua hookahuaia iluna o ka oiaio a me ka

pono, a ina hoi ua ikeia ua hookahauaia

maluna o ka oiaio a me ka pono alaila

hoi oe a me ka poe au i hele mai ai maa-

nei nei e konoia e wehe awiwi hou ae i ka

hewa nui i hanaia i ko makou Moiwahine,

i ko makou aina a ia makou hoi mamuli o

ka mana a ma ka inoa o na makuaina

Huipuia o Amerika, a o kekahi o na hana

kupono mua loa ma ka hooponopono

ana i keia mua hewa, ua hiki hoi e hoihoi

hou ia ko makou Moiwahine Liliuokalani.

ke Auouni a me ke Kumukanawai, a e kau-

pale ia hoi mai keia wa aku mai na hoo-

hakaka e hana ia ana ma ka inoa a

malalo o ka malama ana o ka hae hoku

(Hae Amerika) ka hae hoi iloko o ko

makou aina a iloko o ke ao holookoa e

ku ana oia ke kahiko a me ka hoailona

o ke kuokoa, ke haulike a me ka noho-

aloha ana.

A PELA kou poe hoopii e pule mau ai.

 

Mrs. Anna Lanihau Peresidena

 “     S. Charman Hope Peresidena

  “ R. Kanewanui Kakauolelo

  “     C. Kakina Puuku

          

           NA   KO@TE.

 

    Mrs. Amy Mahikoa

     “    Mary Kaiawe

     “    Harriet Mun@on

     “    Mary Ann Makaila

     “     Aboy Kauai

     “    Kaenaku Kauai

     “    Elizabeth Hart

     “    Keakaai Kahalelole

     “    Mary Ann Spalding

     “    Mary Hapuka

     “    Hannah Lovell

    Miss Hannah Uhuuhu.

 

  O keia ka Memoriala a na wahine o ka

Hui Aloha Aina o ka Mokupuni o Kauai, i

hooia a aponoia e na wahine no lakou na

inoa he 809. i lawe ia mai e ke Mrs. Hana

Lovell, a i kokua puia e ke komite kaahele

Mrs. Junius Kaae. ma ka lawe ana imua o

ke Komisina Jas. H. Blount.

     ______ . . . _________

   NUHOU  KULOKO,

        ________

  Ua make loa ka hoohui aina ma

Amerika.

           ______. . ._______

  Ua kue ae o Mr. Spreckels i ka hoohui

aina, a ke hooikaika nei oia i ka aoao

aununi alii.

           ______. . .______

  E holo ana o Kauka Haida a me kana

wahine no Amerika ma keia makumahu

Austeralha ae.

           _____. . ._____

    Ehuehu na makai i ka hopu ana i na

opiuma i hoopae malu ia mai io kakou

nei. Mahalo i ka poe hana pono.

           _____. . .______

  Ua mahuahua ae ka poe e hele nei

i ka hooikaika kino a Loh@ide, ma Alanui

Beritania, me ka Hale Paikau.

  He 1000 tini ka nui o na opiuma

i manaoia na hiki malu mai ma ka

mokuahi Auseteralia iho nei.

           _____. . ._____

  Nui ka mahaloia o ka poe i kokua i

na mele a me hookani pila ana ma ka

Hale Mele Opera, ma ka po Poaona nei.

             _______. . .____

   Ua hoopomaikai ia mai na kihapai o

Mr. a me Mrs. George Sea me kakahi

keikikane nui nepunepu ma ka Poaono

i hala.

           ______. . .______

  Ua hopu ia o Louis Sykes, kalaiwa

kaa, i ke ahiahi Poaono nei, no ka hoo-

punipuni ana he makai oia, i ka malama

o Feberuari i hala.

           ______. . .____

  E heluhelu ka poe lawe i KA LEO i ka

leta a Mr. Nordhoff a e ike i ka oiaia o na

mea a pau, i hana ia mai ka la 16 mai

o I anuari a keia la.

           ____. . .____

  Ua eleu no ka oihana makai. koe wale

no ka hopu ole ia o ka poe i kolohe ai i

ke kalaunu o Kalakaua, a me kela opiuma

mai ka Halewai mai.

           ______. . ._______

  Ua hookumuia ka hihia pepehi kanaka

o Huntsman, a eia ke hoomau ia nei a

kona pau ana; he pule okoa ana paha

ko keia hihia. He wahine ke kumu o ka

hewa, e like me ke kumu o ka hewa ana

o ke ao holookoa--he wahine.

           ______. . ._____

  Ua hiki ole ia makou ke mahalo aku i

ko Hale Dute poe kiai Awa. oiai malaila

e komo mai ai ka opiuma.” He kanalua

makou i ko ka poe kiai awa, koe wale no

ka luna Dute Awa Nui, a ehia la ka loihi o

kona hoopono e @ia ole ai i keia mea e

makahei i na loaa kipe.

           ____. . .______

  He ewalu tausani dala ka uku o Mr.

Nordhoff i uku ia mai ai i kona haalele

ana i ka noho kakau no ka N.Y. Herald.

He makana keia iaia, no kona mahaloia

e na mea a pau. Oia hoi keia e hoino ia

nei e na nupepa misionari no ka hoahewa

ana i ka Stevens mau hana kokau hooka-

huli aupuni Hawaii, me na keiki misionari.

           _____. . .______

  Ma ke kakahiaka Poaono nei, i hoohui

ia ae ai ma ka berita maemae o ka mare

o Vitori, o ke Kihapai Pua o Elenale, (o ka

Bana  Lahui Hawaii) me kekahi Nunu

makaonaona o ka Mala-waina o Enegeti,

ma ka halepule o Roma; a mahope o ka

mare. ua haawii@  he pauna e na mea

mare ma Moanalua a maliala ae kekahi

mau hoa o ka Bana Lahui, a me na ma-

kamaka he lehulehu wale. He maikai ka

paina i malamaia. aole hoi he mau mea

e hoinoino ai i na mea i hana ia. E hahai

ia na pomaikai he nui iloke o ko olua kiha-

pai maemae, a e hoomohale aku i na @a

ohaha no ka makia o ko kaiou M@wahine

aloha. He maikai ka ma@  @  na  @@ a

pau.

_____________________________

       HOOLAHA  PA  AUPUNI

                __________

  E ike auanei na kanaka a pau, eia ma

ka pa aupuni o Maikiki nei kekahi mau lio

helehewa, lio (k) ulaula hauliuli, 8 wawae

eleele, 1 wawae keokeo hope hema, hao

ano e kuni hope hema. Lio (k) eleele kiko

keokeo maka lae, 2 wawae keokeo hope

1 wawae eleele mua akau ka wawae mua

hema keokoo eleele ka hulu maluna o

kapuai hao CE, CF, kuni uha; CK, @@,

hope akua, kuni malalo ua hui, ua hoo-

kaawaleia i kulike me ke kuni lio (k) ulaula

kiko keokeo ma ka lae, hao Y kuni uha

hope hema.

  O ka mea a mau mea nona keia mau

lio e pono e kii koke mai o hala ka wa

pono. a kuai kukala akea ia aku ke hiki

aku i ka la 29, o Mei, 1893.

                D. KAOAO.

                Luna Pa Aupuni.

Mei la 15.

_______________________________

  HE  UMI (10) APANA  AINA

    HOME  MAIKAI  NO  KE

                 KUAI.

  Aia he Umi apana aina Home maikai loa

no ke kuai aku e waiho la ma Kalia

Waikiki, Oahu, mawaena o kahi o Hon.

Chas.L Hopkins a me Mr. Marcfarlane a

i keia mamua o ka aina o G.W. Keawea-

mahi.

  A oia no na apana aina pa hale Inani loa

i koe iloko o ke kulana kauhale nei.

  He oluolu loa ke kumukuai. He maikai

ke kuleana. Na ka mea kuai mai e uku no

na Palapala.

  No na mea i koe e ninau ia William C,

Achi Honolulu Maraki 27. 1893.        tf

______________________________

 

         OLELO  HOOLAHA  

   E ike a auanei na kanaka a pau ma

keia, ke papa. loa ia aku nei na mea a pau,

aole e hele maluna o na aina o Kahikinui

a me Auwahi i lilo mai ia maua malalo o

ke kuai a me ka hoolimalima a lawe aihue

i na manu Pelehu. Pikake a me na ano

manu e ae apau loa e hele ale maluna o

ua mau aine nei. A ma keia hoolaha ke ae

aku nei maua e haawi aku i uku makana

he $25 i ka mea a mau mea paha  nana

e hoike mai ia maua. a hookelokolo. a

hoopai ia e ke kanawai no ka lawe aihue

i kekahi o  @  @o  ano manu nei, e hoike

mai mako @ana Hale Kuai ma Wailuku.

Ua kapu pu ia no hoi na kanake a pau,

aole e hele maluna o ko maua mau  aina

kula no ka lawe ana i na Bipi, Lio a mau

Holoholona o ae, me ke noi mea ole mai

ia maua a i ko maua Luna paha, oia o Frank

Freitas o noho a@  maluna o ka aina.

 

 

 

A.                              A. ENOE & CO.

 

Wailuku, Maui, Feb. @@ 1@@@

@@@