Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 711, 23 May 1893 — Page 3

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

@@ nana keia mau hoakaka, oia kai aloha ia oe e Hawaii Aina. Hawaii Lahui a me Aupuni Alii.

            A ua kulike hoi ia me ka ka Baibala i hoike ai, ma na olelo noeau a Solomona, e i ana, penei; I kou ike ana ina hewa ohai, mai hoao oe e uhi aku. Maia mua, a ma ke alakai ana a ka uhane i ke o ke Akua iaia, ua kakau i hola oia i keia mau manao a pau, a hoouna aku la i Nu Ioka, o hoolaha ia iloko o kana nupepa, i ike ia ai na mea a pau i hana ia mai @@ @@ una o ka kou ka lahui Hawaii @@waliwali.

            Ma keia leta, ua ike ia ka manao io o keia loea kalai olelo a kalai aina, e ahewa ana ina hana a pau i hanaia mai maluna o oukou, a ma ia hana ana, a hoike ana ona, ua @apa aku makou iaia me ke@a poo maluna ae, hookahi no ia lauhue lakou nei ae, a noke nui i ka hailiili i ka mea hala ole.

            Ma keia, ke noi aku nei makou i ka lahui Hawaii oiaio, e like me ko makou ano he wahaolelo no ka lehulehu, e hamau kakou, e uumi ka manao, e akahele ka uilani ana a na aakoni, a hiki mai ka la e papahi hou ai oe e Hawaii Ponoi i ka ea hanohano o kou aina makuahine.

            A e ike hou ia ai hoi na hiohiona waianuhea o ko kakou Lani Moiwahine i aloha nui ia, e hekau ana maluna o ke Kalaunu kapu ou e Hawaii ponoi.

            A ke lana nei ko makou manao, e hiki io mai ana no ia la, aole e haule ana, a he la hoi e hauoli ai oe e ka lahui Hawaii.

            A o ua la ala, ne la ia e mihi ai o na poe kumakaia a pau, e noho nei maluna o ka lepo aloha o Hawaii nei.

            Nolaila, ke haawi nei ka lahui Hawaii oiaio, ka poe hoi e paa nei i kela mea nui iloko o ko lakou puuwai, oia hoi ke Aloha Aina ma hoomakai ana ia Mr. Nordhoff, i kona huepau ana ma hihipea ou e Hawaii ponoi.

            Na ke Akua no e kokua mai a nana no e hoopakele mai ia kakou kona poe kanaka.

            D.M. P. Jr.

 

AKAHI NO A LOHE IA.

            I ka la 17 o Ianuari 1892. oia ka la i ku ai ke Aupuni Kuikawa e ku nei, ua like me 4 Malama, a me 4 la, o ke ku ana a iloko oia mau la, ua lohea ke kue ana o na kahunapule, i ka pule o na hoahanau aloha alii, a e ahewa ana ia lakou, ke pule ae no ka Moiwahine.

            A ma ke Sabati nei, Mei 21, ua lohea aku la ka leo pule o ke kahunapule o Kawaiahao e pule ana @enei. E aloha mai i ko makou Moiwahine Liliuokalani i nalewale @@ih@i na malama i hala @@ nei, a pela aku.

            Ma keia leo pule, oia ka makou @ olelo nei, akahi no a lohe ia keia @@o pule, mai keia @ahunap@le mai a ke huli nei oia, a nahu [honua i] i kona alelo ponoi iho, oiai, oia nei kekahi i ahewa i na hoahanau o Kawaiahao, ke pule ae no ka Moiwahine Liliuokalani a nela aku.

            Ma keia leo pule, ua ike makoui he leo pule oiaio ole keia, aole loa e hiki i ke Akua ke hoolohe mai, oia, ua kue aku oia i ka mea ana e noi aku ana.

            Eia Kana olelo, o ka mea hoole aku i ka ke Alii, ua hoole aku oia i ka ke Akua.

            Oiai hoi, ua makemake ka Moiwahine Liliuokalani, e hooko i ka leo o kona lahui Hawaii oiaio, i noi aku ai imua Ona, oia hoi, i Kumukanawai Hou no ka aina, a e kapae ae i ke Kumukanawai o 1887, e lawelawe ia malalo o kamana o na mea kaua.

 

NUHOU KULOKO,

            Ua lauwili ka moolelo kuauhau o na 'lii a na keiki misionari e hakuepa nei.

            He maikai no ka noho ana o ka lahui, aole he loli ae @ ka manao hoole hoohui aina.

            Ua wehe ia aku ka hoopii hoohalahala a Miss. Alice K. Aeyers ia William Mahuka.

            E lehulehu ana na ohua e holo ana no ka makaikai hoikeike ma Kikago. Na kahunapule uku kie kie kekahi me na wahine hoopukapuka dala a lakou.

            Ke pahola ia nei ke kumukanawai o America, ma ke ano he maunu, a he papai ka lahui Hawaii, e ake ia ana e aapo ae, a komo i ka ipukai a ka hewahewa.

            He paina luau ke malama ia ana ma kahi o Keiki ma Waikiki, i ka hora 1 p.m. a ka hora 8 ahiahi o keia Poalua. He mau lealea kekahi malaila.

            Ke nalowale loa aku nei na lipine palu hoohui aina. He olelo mai koe o na haole, aole lakou ma ka hoohui aina, o na misionari wale no.

            Ua oi aku ka ikaika a me ka hoi hoi o ka Hui Aloha Aina a na Wahine, Hawaii a puni ka aina, i ka hoole i ka hoohui aina mamua o ka na kane.

            Eia aku nei i Amerika kekahi leta hoohui aina a ke Kumu Ao Kahunapule Kalawina Kauka Haika. Aole kou aupuni no keia ao, wahi a ke Poo o ka Papa Kahuna i ao ai i na haumana, mamua o ko lakou hele ana e hoohaumana i ko ke ao nei.

            E huli koi ana o Mr. Stivini no ka mokuaina o Maine, kona one hanau, maluna o ka mokumaha Austeralia. He kaumakaha kona @@au, a he mihi kona kulana i ka hoomaopopo aku. E kala aku kakou iaia no kana mau hana i hana ano o ai ia kakou.

            Ua kakau leta aku o Hon. R. W. Wilikoki e wehe ia kona inoa mai ka papa inoa o ka Hui Hoohui Aina.

            M ka Poalima i hala ua lawe ia aku na opiuma a pau i hopu ia ma ke Keena o Hale Dute, mai ka Halewai aku.

            Ma kekahi wahi o ka mala ko o ka aina o Makaweli, Kauai, he umi tona ka nui o ke ko paa o ke eka hookahi.

            He kue maopopo ka Ona Miliona o ka Maomao i ka hoohui aina no kona. mahalo ole i ke ano o ka hoao ia ana e na misionari.

            Nui na pahu hae i hoomakaukau ia e ka poe e kali nei i ka wa e hoihoi hou ia mai ai o ke kulana mua o ko kakou aupuni.

            Ma ka la 24 o Mei, (Poakolu ao nei) ka la hanau o ka Moiwahine Vitoria, o Enelani, a Emperawahine hoi o Inia.

            Ua lilo ka hana hukihuki kaula i hana paulehia loa na kekahi poe o ke kaona nei, a eia ke ku makaukau nei kekahi mau puali no ka hakoko ana i kekahi mau makana i hoomakaukau ia.

            E pau aku ana kekahi poe kuonoono i ke auhee ma ka Australia o ka la apopo no ka Ipuka Gula o Kapalakiko, pela ko makou lohe wale mai, i na a@ hoihe oiaio.

            Mai ka la 14 mai o Ianuari a hiki i ka la 14 nei o keia mahina, o ka piha ana ia o ka eha mahina o ko na makaainana noho ana me ka ike ole i ko lakou Moiwahine iloko o ke kapu eehia o Iolani Hale, aka. ke hoike mai nei na lani, he manawa wale no, a hehi hou aku Kona mau kapuai Alii i Kona kuleana pili paa mai ka po mai. Kokohe e lanakila ka pono maluna o ka mea pakaha, e Iuku ana ke Akua i ko ka honua poe manaoino , a e hoomama i na luuluu o ka poe kaumaha. Hoomanawanui.

            I ka makou hakilo ana i na kanaka Hawaii maoli i komo iloko o na hana hoohui aina, o ka hapanui loa o lakou, oia no ka poe e noho hopepe ana malalo o na hana aupuni, a o ka lakou hana pono wale no e hana ai, oia ka hooko ana i ka makemake o ka poe hoohui aina i ole ai lakou a kaiehu ia mai e ka poe nana e rula nei ko kakou moku aupuni. Pela no hoi ka poe e pipili aku nei, no ke ake e loaa ona wahi puolo, ola ka noho ana. Hilahila makou i na kanaka oia ano e aho ko kakou kapae loa ana aku ia ano kanaka ma kuono, na ka elelu e nalinali, oiai he poe ihohae lakou iwaena @ na kanaka Hawaii iliulaula, he poe ia na mimi@o ko lakou hua, a ua hoewahawa@a piho @@ e ka lahui.

            E nana ae e na makamaka i ka hoolaha a N.S. SACHS no ke kuai makepono loa. E na ue ae e na makamaka e ike kumaka i ka nani o Himela.

 

Keia Kau Kinipopo.

            Mamuli o ka hooholo ana o na Kapena o na Hui Kinopopo like ole ekolu, nolaila ua hooholo lakou e hoomaka ka paani ana i keia Poaono ae. a o ka nui o ka manawa e paani ai he 18, a o ka paani hope loa, i kekahi la nui kulaia, a penei na kuhikuhi ana:

            "27-Hawaii                              Kamehameha

            "30-Kamehameha                    Crescent

June3-Crescent                                    Hawaii

            "10-Hawaii                              Kamehameha

            "17-Kamehameha                   Crescent

            "24-Crescent                           Hawaii

July 1-Hawaii                                      Kamehameha

            "4-Kamehameha                      Crescent

            "8-Crescent                             Hawaii

            "12-Hawaii                              Kamehameha

            "15-Kamehameha                    Crescent

            "22-Crescent                           Hawaii

            "29-Hawaii                              Kamehameha

 

HE WATI LOAA.

            Ma ka la 10 o keia mahina, ua loaa ia'u kekahi wati pakeke ma ke alanui e hele ala i ka Hale Pupule, maluna o ka pou pa. O ka uku o ko'u malama ana, a me na lilo o ka hoolaha ma ka aoao o ka mea nana ka wati. E kii koke mai o hala na la he 15 lilo loa ia'u.

                        DANEIAL W. PUNIWAA

            Kapalama, Mei 11, 1893.

            may 15 tfd.

 

OLELO HOOLAHA LIO.

            E ike na mea a pau ma keia hoolaha. Ke hoike ia aku nei, eia ma ko'u lima kahi i paa ai o kekahi lio k., puakea 3 wawae keokeo kiko keokeo ma ka lae. I kuni ia i ka hao kuni ano e aku. Ua paa wau i keia lio no ka makahiki hookahi, e kii koke mai ka mea nona keia lio meka uku pu mai i ko'u mau poho a pau no ka malama ana. I  na e kii ole mai, a hala ka malama hookahi, alaila, lilo loa keialio. ia'u.

                        KAULA KAAI.

            Pulehuiki, Kula, Apr.27, 1893

            may 10 lmw.

 

OLELO HOOLAHA.

            Oiai e kaawale aku ana au, [D. Keaweamahi] no Iapana, ke hoolaha ia aku nei na mea a pau, ua hookohu piha aku au ia S. K. Kane a me Henry Waterhourse, oia kou mau Hope oiaio no ka hooponopono ana i ko'u mau Waiwai paa a me na Waiwai Lewa a pau, a o ka poe a hau he mau Aie ko'u ia lakou, e waiho ae i ka lakou mau Bila ia laua, a o ka poe a pau e paa ana he @@au waiwai no'u e hoihoi a@ ia laua.

                        D. KEAW3A@AH@

            May 15, 1893 @wk dly.

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei kekahi mau lio helehewa, lio [k] ulaula hauliuli, 8 wawae eleele, 1 wawae kekeo hope hema, hao ano e kuni hope hema, Lio (k) eleele kiko keokeo maka lae, 2 wawae keokeo hope 1 wawae eleele mua akau ka wawae mua hema keokeo eleele ka hulu maluna o kapuai, hao C@, C@, kuni uha; CK, @R, hope akau, kuni malalo ua hui, ua hookaawaleia i kulike me ke kuni lio [k] ulaula kiko keokeo ma ka lae, hao Y kuni uha hope hema.

            O ka mea a mau mea nona keia mau lio, e pono ekii koke mai o hala ka wa pono, a kuai kukala akea ia aku ke hiki aku i ka la 29, o Mei, 1893.

                        D. KAOAO.

            Luna Pa Aupuni,

            Mei la 15

 

HE UMI (10) APANA AINA HOME MAIKAI NO KE KUAI.

            Aia he Umi apana aina Home maikai loa no ke kuai aku e waiho la ma kalia Waikiki, Oahu, mawaena o kahi o Hon. Chas. L. Hopkins a me Mr. Marcfarlane a i keia mamua o ka aina o G. W. Keaweamahi.

            He oluolu loa ke kumukuai. He maiki ke kuleana, Na ka mea kuai mai e uku no na Palapala,

            No na mea i koe e ninau ia William C, Achi Honolulu Maraki 27, 1893.                                           tf.

 

OLELO HOOLAHA.

            E ike auanei na kanaka a pau ma keia. ke papa loa ia aku nei na mea a pau, aole e hele maluna o na aina o Kahikinui a me Auwahi i lilo mai ia maua malalo o ke kuai a me ka hoolimalima a lawe aihue i na manu Pelehu, Pikake a me na ano manu e ae apau loa e hele ala maluna o ua mau aina nei. A ma keia hoolaha ke ae aku nei mana e haawi aku i uku makana he $25 i ka mea a mau mea paha nana e hoike mai ia maua a hookolokolo, a hoopai ia e ke kanawai no ka lawe aihue i kekahi e ua mau ano manu nei, e hoike mai ma ko maua Hale Kuai ma Wailuku. Ua kapu pu ia no hoi na kanaka a pau aole e hele maluna o ko maua mau aina kula no ka lawe ana i na Bipi, L@o a mau Holoholona e ae me ke noi mua ole mai ia maua a i k@ maua Luna paha, @@@ @ Frank Freitas e noho ala maluna e ka aina.

                        A. @NO@ & CO.

            Wailuku, Maui, Feb. @@, 18@@

            @@@ @@@@