Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 714, 26 May 1893 — Page 1

Page PDF (1.00 MB)

This text was transcribed by:  Kanani Yamashita
This work is dedicated to:  Kanoelani Morikawa

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

    Buke II.       Honolulu Mei 26, 1893   Helu 714

 

He Kanea Kamhao

No

Maika

Ke keiki

Hapa Ilikini a

Hawaii hoi

Ke Kanaka mua loa nana I pana ke Akea Bea a na ilikini i maka’u loa ai-a o ka weli hoi o na ili keokeo-a meka luku ia ana o kela hui keaka a li.

 

@ ia ka puuwai o Kaieponi i ka loaa o ka  hui pepeni kanake a Conegr@gejeba ma Pepehi maimoino ia naili keokeo.  He $25,000.000. ka uku makana ke loaa o Maika.  Kau hou ka wei i ko Kaleponi poe no ka euea hapa Ilikini.  20 kae ia Markali.  Aole oia he kanaka, he ukua.  Lele i ka pali kiekie me ka lio.  He noho paipai ka ho kua o ka ho ahiu no Maika.  Hui o Maikame na Liikini iloko o ke kahi a na nui.  Mare hou o ana o ka Hui Reaka a @ ka loaa ana o kekahi keiki Hawaii oiaio opio ia Maika ka ili poo o na ih keo keo ka mea e pili ai o kou kulana a me ka hopena o keia moolelo.  Good-bye.

 

Iloko o keia wa a na poe a pau e kakuli nei ilalo me ka noke a i ka pule ua kukuli po iho la no me ka hololio kamahio aole nae ona pule, o ka nana wale aku no kana i ka kaua eueu iluna o ke kumu niu a no ua eueu nei a kaua, aia oia ke keke mai la na niho me ka piha hauoli no kona pakeie ana, a ua hiki loa no nae i ka hololio kamahao ke ike aku i na mea a pau a ua eueu kolohe nei a kaua, a oia ka ua nohea nei i namunamu iho ai iaia iho he keu maoli keia o ke keiki maka’u ole, me knoa ike ino no, i na oia e loaa pono mai ana i kuu makuakane e make ana oia. eia ka o kona manawa ipo la ka hoi ia e hauoli ai. oia nae paoa ua manao paha ia.  ua lanakila ola me a’u ma o ka puni ana o kuu makuakane i kana mau hana hoopanipuni i a’oa’o mai ai ia u, aole paha ona manao eia kekahi poino nui ke hahani aku nei mahope o kona kua oia nae paha, keke ko niho i ko lealea, a loaa pono i ho oe, ike oe i ko ume i ko ihu, pela wale iha ia no keia e namunanu nei iaia iho. ma keia wahi e kamailio aku a kaua e kuu makamaka heluhelu no na kanaka me ko iakou alii e pule nei.

 

I ka wa a ua poe nei e pule ana, a liuliu, ea like ae la ko lakou pooliuna me ke owaka like ana ae o ko lakou mau maka, o ka a@mene ana paha ia o ka lakou pule a@ ia puana ae la ua ‘lii nei.

 

E Mailo e, ko makou @mku@@ e ino iho hoi paha ilalo, ua hama@na hoi ko makou ipuka hale no ia hookipa ana ia oe, e iho mai! Eho mai e-, wahi a ua ‘lii nei, i kahea aku ai me ka leo nui.

 

A oia ka wa i ike aku ai na mea apau i ka iho ana iho o ua @ueu kolohe nei a kaua e kuu makamaka heluhelu, oiai nae oia e iho iho ana mai iuna iho, ke lelele wale ala no ka hauli me ke papa awiwi ana o ka punwai o ka holalio kamahao a na hele hoi kona mau nelehelna a haikea, elike me ke aiai o ka @hant ke kakahiaka, i ka na mea o ka piha makau launa mai o @ hololia kamahao nei a kaua.

 

I ka wa a ua hapa Ilikini nei i hehi iho ai o kona mau kapuai ilalo o ka honna, oia no ka wa i lele mai ni o ua alii nei a puhki ao la malalo o na wawae a hoomaka iho la oia e hoopulu i kona mau lihilihi me na waimaka e kahe ana ma kona mau papalina a na lilo hoi ia @ minute i manawa no na nia kaaina na o na alii nei me ia pa @@ no na kuakoko o ke aloha e @  ana iloko o ko lakou wau puuwai ma o ko lakou hui a@ me ka mea a lokou i hoolaa aku ai i kono @ laahia i akua no lakou ma o @ hoi i lohe wale ai iloko o na makahiki loihi i kaa hope wale aku.  i ka mao ana ae o na kuakoko o ke kaumahu oia ka wa i @fo mai a ua alii nei ia Maika e kono iloko o ka hale, a ua ae aku la no hoi o Maika ia lakou i komo aku ai iloko o ka rumi hookipa, ia @ @ la ua @ii nei i ua eueu nei kaua.

 

Pehea i hiki mai ai oe e ke alii i kahi o kou p e kanaka nei?

 

au we ka make e- wahi a na hololio kamahao nei i hooho ae aia iho, me ka lohe ole ia mai e kekahi poe, me kona nana pololei ana aku i na helehelena o kana aloha i kana haina e pane aku ai no ka ninan a kona makuakanei ua hoomama iki ia mai pae kona puuwai. i kona wa i lohe ai i kekahi haina o ka hauoli, ana hoi i moeuhanane mua  ole ai. e loaa ana kekahi haina e hanakila ai oia mai kana mau mea i hana ai ma o ka paneana mai o Maika i ka minau a kena makuakane, a oia iho keia.

 

I hele wale mai nei no au i ka makaikai a he wahi iho ko’u wahi kokolua o ka hele pu ana mau nei a ke u wa i hiki ai ma kekahi kula akea kana ole, a le pohaku nui huina-ha ka’u mea i ike e waiho ana i waena konu a iluna alo kela pohaiku kahi i hoopmaha ai i ka wela laua ole mai no hoi kahi o ka la a oiai nae au o hoomaha ana. ike aku la au i kekahi wahi mana i ka lele ana ae a ua @mana aka la au.  a i ko’a wa i ike ai i le ku ana o ua manu nei, o ko’u wa no ia i hoouna aku ai i kuu wahi ilio e kii i ka manu no ko’u ana maluhiluhi noi oi kaii aku an aohe hoi mai o ua wahi ilio ei a’u, ua hoomaka aku la au e hopio.

 

He mea e nae ka lele o ku’u hauli, me ko’u manao la he enemi ua lohe mai i kuu hopio ana aku i kuu ilio, ma o kuu lohe ana i kekahi mea halalu ano-e h’u hoi i lohe ole ai mamila.

 

E @hoomanawaiiut iho hoi kaua e kuu makauaka helu helu a u wila hou aku.

 

He Moolelo Kaili Puuwai

No

Matifira

Ka Hookolo Meheu Lua Ole

KA

Olali o na Alahele Hoopana oha’o

KA

Punawai Kupua o Alemoni

KA

Huewai Ni Batanisa

A Me Ka

Luahine Maka Kupua

He M@odd @Ku  no A@rabia

(Kaa@ no Na Leo.)

O ka haawina i loaa ia Matinea oia haawina hockahi no kai loaa i ke kaikanehine alii.  oia noke wale iho la no i ka lawe i ka wai ke nele a hiki i kahi a ka lio e inu ai, ke nana iho i ka pakeke aohe wai o loko, hele no e ukuhi i ka wai, a he oia mau no ka nele o ka pakeke i ka wa mamua o ka hoea ana aku i kahi a ka lin e inu ai.

 

Ua lilo maoli no ia he hana walea nana auhe molowa mai, me he la i ko laua manao like ne hanemaikai loa ia, mai la la mai e ponole laaa i hoomaha iki.

 

O ko Debolo manao hoi, e hookuu na laua e hooluai ia me ia a niki i ke ao ana, nolaile na hoi aku la oia a loko o knoa hale a @niamoe aku la me ke kauoha ana iha i kona mau kiai e mana pono i na kauwa @haa o ke au@ oe.

 

Ua hao@ aku na na opio i ke a hana i@ a hiki i ka hapa na i ke o ka poi a i kekahi hoi hou ana mai o Hero Mineta e ukuhi i ka wai, pa e ana keikai i ae o ka luawai penei hi ea?

 

Ia wa i puiwa ae ai ua @noheu la a pane iho la: ae. luhi.

 

Pane hou ae la ua leo la: o hoi ua piha ku pakeke i ka wai e nana iho oe he mau i a gula elua aia iloko, ola mau i’a auanei ke pani hakahaka mako olua wahi, a e ma huka aku olua me ko kane, e hoomanao i kaia kanopa a e lawe i ke pukeke wai.

 

I kela na me ku hakulio ole, ua huli ae la ua nohea la a lawe aku Ia i ka pakeke wai, a i kona hiki ana aku imua o ka lio, ua hoohainu aku la oia. a i ka pau ana o ka wai, aia hoi kapalili ae ia ua mau wahi i’a ulaula nei, a ia wa pu no i pauiva ae ai ua ho nei, a hanu ino iho la, a pa pono iho la ua mau i’a nei, a kahuli koke ae la laua i mau mea kino kanaka.

 

Lawe ae la ka wahine i’a ulaula i ka Hero Mineta haoa. a o ke kane hoi lawe ae la oia i ka Matifira oihana.

 

Ia wa i pane aku ai o Hero Mineta ia Mutifira.  aunea oe e kun aloha.. kuu hoaluhi hoi o keia home ineu, e ae mai oe e mahuka kaua?

 

Pane mai la e Matifira, pehea la e hiki ai.  oiai na heinahema au?

 

Mai nana oe ia mea, ua hiki no ik’u ke nailaka aku ia ka@ula mai keia wahi aku a hiki i kou home.

 

Ina pela e hele mua ae au e ike i kuu hoa luhi a hoi mai au alaila mahuka kaua.

 

Hele aku la o Matifira a mua o ua wahi panawai la, kahea ino la oiia.  E ka Hue-wai Batenisa?

 

E-o, heaha e kau haku.

 

He hiki no auei i koa mana ke hele pu me a’u?  wahi a Matifira.

 

Aole e kua haku, e waiho malie iho ia’u ia nei, i hoopaha ‘oha o aku ai hoi au ia Debolo a me kona poe kiai.  o hoi e mamua e kuu haku a i loaa ia oe na ulia o ka ponaikai ma koa alahele, mai hoopoina i ka’u noi hope loaa i a oe.

 

Kauka

Yong Kam Pung

Lapana

Hela S1 Al@pai Maunakea

@@@@@

 

Ua hiki ke haola ia kela a me keia ano mai mai ko ua kane, wahine a me ko na keiki liilii.  O na mai ha - @ @ na ma’i e pili ana i ka inaka pau @ia ia i ke ola.  O na mai koko ipoino a me ka hoouluhou aea i na wahi poino o ka puuiwai a @ ia ke kino e hooia ia no me ka ma@alhi.  Pela me na ma’i na koko maloo, ua hiki ke hooia ia make oki ole:  Ke hoike ia aku nei eia ke ola lanei me ka oiuolu pu o ka hi auhau.

 

E Kipa @ @ $ hooluulukia me na haawina pilihua ka ma @ a na a oukou e hoolukia

 

Kauna Young Kampung

mar 29-2 @unoned

 

Huialahaoamain a o oahu

Papa Manawa

Mai a Mahope O okatoba 1, 1892

Na Kaa

 

                                    A.M.    A.P.     M.P.    M.                   

Haalele ia Honolulu    6:15     8:45     1:45     4:35

Hoea i Honouliuli        7:20     9:57     2:57     5:35

Haa’ele ia                    7:30     10:13   3:45     5:42

Hoea i Honolulu         8:35     11:55   4:55     6:50                                                    

No Kulanakauhale Momi IHO

 

Haalele ia Honolulu                            5:10 p.m.

Hiki i Kulanakauhale Momi               5:48

Uaalele ia  “    “                                6:55 a.m

 

Poaono wale no

Koe Ka Lapule

Koe ka Paono

Sept 28 tf-dly

 

Hoolaha Aina

E ike auanei na kanaka a pau ma keia Hoolaha owao o S.K. Kila Opio, e noho ana ma Honolulu

Mokupuni o Oahu. ke hoike aku nei au ma ke akea wau wale no ka pilikoko pili ma i na aina o Kila (a) Kepola (w) a me Ku (k) i make e waino la ma Kahuku Kau, Mokapuni o Hawaii.  O ka mea a un @ u mei i kuai a hoolimalima pahe i keia mau aiaa.  aole i mana ia hana ana. ina he mea a mau mea paha e @p nei i ua mau apana aina nei, e hoike koke mai@ a i ole e kipa ku no au ia lakou.

 

S.K. Kila Opio.

Honolulu. Feb 17, @1808

4ts-wkly.

 

Elia Kaululaau.

Kauka Hana Niho

Ua hiki ke huki ma.  Niho me ka @eha @oia iloko o ka manawa pokole loa.  He mea me ka noeau ma ka Hoopi’ia ana i ka niho me ke Gula Kula @ e ae naha.  He il@kaimai @ @ i ka Hana ana i na Niha @ ano a pau.

 

He @ kaliociena ina Niho  @ @ knoa mau @ ma @ mau mea @ Niha o na  @  @ loa i loaa mai oei.  Ke o’u lu ae ke kukai oielo una no ko @ @.

 

O ke kanaka Hawaii hokahi wale no keia mailoko ae o ka huna o 40,000 kanaka i lo a ka laihine  Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii. @manula o ka ike ano e na Hoa o na Papa Ola i kona akamai maoli ma keia Oihana ano ami.

 

E ikeia kakou Hoa Kanaka o lipa hewa kealona ia lakou nei ae.  Keena Hana maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi e Aiapui Me a me Retela Puka komo e pii a@ iluna o ke Keona ma Al Moi.

mar 6-td