Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 717, 31 May 1893 — Page 3

Page PDF (1.04 MB)

This text was transcribed by:  Morgan Mamizuka
This work is dedicated to:  Kelsey-Ann Kuulei Kealalehua Kazuko Mamizuka

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

            Ma ke kakahiaka Sabati ua kahea aku la oia i kana wahine a me ka laua niau keiki e hookokoke mai ma kona wahi moe no ka ike ana aku i ko lakou mau helehelena me ka hoike ana aku ua ano e oia, a o ka hora 12 o keia la ko’u manawa hope loa, a i ke kani ana o ka hora 12 ua lele loa ae ia kona hanu.

            Ua hanau ia o Kimo K@@@a Tasamania Ausetaralia i Nov 19, 1841, a o kona mau makahiki 52. Ua hiki mua mai oia i Honolulu nei i ka make ana o Kamehameha IV, 1863 a huli hoi koke@@@@ no no kona one hanau, ua hoi koke mai no oia, a wehe ae la he keena anaaina, mahope iki iho, ua kuai aku oia he wahi hanai @ipa ma Hawaii a kuai hou aku la no mahope iho.

            Ua holo aku oia @o Kaleponi a hoi koke mai no. Ua hoolimalima iho la oia i kahi hanai holoholona ma Mokuleia Waialua mai kekahi Pukiki mai no 60 makahiki, he hanai Bipi a me ka lio kana hana, a nona kekahi mau lio nolo loa oia o Lolokulani, Kaiulani a me Senatoa Stanford, ka lio hoi nana i pulumi na lio a pau i heiehi pu me ia i ka la 11 o June i hala.

            Ua waiho iho o Kimo Ke ha wahine, eha kaikamahine, ekolu keiki kane, e u aku no ka makuakane oluolu me ke aloha nui i kona ohana.

            O Thomas W. Gay ka lunanui o o Kahoolawe he hoahanau ponoi ia no ka mea i make, o na keiki Niihau hoi he mau hoahanaum no ia nona. Ua waiho iho oia he wahi e  o noho oluolu ai no kona ohana, O Kimo Ke keia i holo ahi iho nei ma ka paa balota o ka aoao Lahui Hawaii Liberala, a ua minamina nui makou nona no kona kakou mau mahope o ka lahui a hiki i kona kuu ana mai la, he kakaikahi wale no na kanaka o na aina e i like me Kimo Ke ke ano ma ka paio ana no ka pono o kana mau keiki.

            Ke komo aku nei makou e u pu me ka ohana.

 

HOPUIA HE EHA MAU OPIO WAHINEHAWAII.

 

            Ua hopuia he eha mau kaikamahine Hawaii ma Kamaki Kuea, e Kapena Juen, no ka hele e hoowalewale i na kane. He hana maikai loa, he hana ku keia i ka aloha lahui oiaio, a ma ia ano ke mahalo nei makou i keia oihana, i kona poo, ka Hamaku a me kona mau hope.

            Malalo o keia poo ua manao makou, he mea kupono no ia kakou Hawaii, e kamailio a e hoike aku ae i na manao i pili ana i keia hana lapuwale a hana kue i ke aloha aina a nui ke aloha lahui. He nui na alanui o keia kumu hana, he aloha lahui. He hookahi no nae kahua o na hana maikai a pau oia ke ALOHA, a ina kakou ka lahui Hawaii he manao oiaio maoli i ke kakou aina a me ko kakou lahui, he kupono ia kakou e ALOHA OIAIO aole me ka hookamani. Ma na hana kakou e ike ia ai he lahui aloha aina oiaio. Nolaila, e waiho kakou, na kanaka makua Hawaii, i na hana kamalii. E hookanaka makua, e kupaa, a e hoopono. Malalo o keia mau ano e loaa ai ia kakou ka hoike oiaio, he poe aloha aina kakou iloko o ka naau, aole wale ma na lehelehe. E ahewa ana kakou i ko hai hookamani aka a e malama loa kakou ia haawina ia kakou iho. Ua hiki mai ka manawa e haalele ai kakou a pau i na hana haumia, na hana kamalii, a e hoomakua a e hauoli me na lealea kupono. He wa pilikia keia o ka noho ana, aole nae o na hana kue Kanawai, --- ka inu lama, ka pili waiwai, ka aihue a me ka moekoloha, --- oia na hana e loaa ai ia kakou ka nohona oluolu e like me ka ke Akua i kauoha ai e loaa ana ia lakou, ke ALOHA Iaia ma ka malama ana i kona mau Kanawai --- ka hoopono!

 

ONA MILIONA SPRECKLES.

 

            Ma ka Poakahi nei, ua koi aku nei ka Ona Miliona Spreckles i ke aupuni noho manawa, e hoihoi mai i kana mau dala $95,000. He mau dala keia i hoaie ia aku i ke aupuni a ua hala paha ka manawa. Hanaio paha auanei ka ua ia Kohala la.

 

AOLE HEIHEI LIO.

 

            Ua hooholo ka Hui Heihei Lio aole he heiehi lio o keia la 11 o Iuna, mamuli o kekahi mau kumu lehulehu a o kekumu nui loa nae oia no ka make ana o Mr. James Gay (Kimo Ke) o Waialua, nona hoi kekahi mau lio holo loa o keia mokupuni. O na keonimana Kohuwela, Keoni Kamaki a me Hona, no Kekahi mau kumu aole a lakou mau lio no keia kau, nolaila, aole ana he heihei lio ma Kapiolani Paka ma ka la 11 o Iune. O keia ka makahiki mua loa i nele ai ka heihei lio ma keia kau.

 

Ke Keiki Alii o Inia.

 

            He Keiki Alii Inia kekahi o ka mokuahi Gaelic i ku mai ai i ka Poakahi nei, me ka manao e noho iki maanei nei no ka holo ana e ike i ka Wahineokalua, mahope o ka ike ana aole e loaa ka mokuahi City of Peking i na e holo ana i Kaluaopele, ua hoololi hou ae la oia i kona manao no ka hoomau loa ana ma kana huakai no Alaska. He umikumamakahi miliona ka nui o kona mau makaainana.

 

HE LEO KAHEA.

 

            Ke Kauoha ia aku nei na Luna Lawe pepa a pau o KA OIAIO, a puni ka Paeaina, i na he mau helu koe o KA OIAIO Helu 52, o keia makahiki, e hoouna koke mai i keia Keena, me ke kali ole. E hoolohe i keia leo, i lawa ai hoi ka makemake o ka poe e kauoha mai nei i ka nupepa.

            @NO. E. BUSH.

 

NUHOU KULOKO,

 

            E pau aku ana kekahi mau kamaaina o kakou i ka holo no na aina e maluna o ka mokuahi Kulanakauhale o Pekina.

 

            Aohe Kinipipi ma Makiki ma ka auina onehinei, mawaena o Kamehameha a the Crescent, elike me na lono i hoolaha ia ae.

 

            I Honolulu iho nei ke Ahi palapi o Wailuku, kahi i luakaha ai me na nui manu o lakou. Ua pau ke kani nui ana o na leo mele o lakou no ka Hoohui Aina, a ua loha na ekekeu; a me ia loha no ia i hoi aku la i ka Malu Hekuawa o Wailuku. O ka pono ia o ko oukou hoohoka ia.

 

            Ua kipa aku ka Ona Miliona o ke Kula o Kamaomao e ike i ka Moiwahine Liliuokalani, ma Wasinetona Hale, ma ke awake Poakahi nei. He hapalua  hora a oi ko laua hoonanea ana. Ua hala aku la ua Moi la o ke Kopaa i Makaweli, Kauai ma ia ahiahi no maluna o ka Iwalani. Ehuehu no ka hoi ka helena a ka mea kakai oolea.

 

            Eia hou no ua hoopau oihana ke hooneenee hou aku la ma ka ipuka oia kanaka Hawaii: Ma ko makou lohe mai, e hoopau ia aku ana o D. Kaiauokalani o Molokai, mai kona noho ana i Lunaka@awai Apana no ia Mokupuni, a o D. McCorriston o Kamalo aku ana ke pani. O ke aloha iho la paha ia la o Kawainui ma e pai nei i ke Aupuni Kuikawa, i ke kaulike o na hooponopono aupuni o keia wa, mamua o ka wa i ke aupuni alii. Hilahila makou i ke ano hana elike me keia nei ke kapakahi Manuia.

 

            E haawi ana ka Puali Puhiohe Lahui, ma ka Hotele Hawaii i keia ahiahi Poakolu, hora 8:15; ke ku mai ka mokuahi Alameda i keia la, no ka hoohauoli ana ia Kapena Morse a me na ohua i kipa aku ma ka Hotele. E hoonanea ia anako lakou mau pepeiao, ke lohe aku i na leo mele mai na kileo aku o na puukani Hawaii, e mele aku ana lakou i ke mele lahui kaulana o keia au hookahuli aupuni kuikawa. “Ua ola no makou i ka pohaku;” He nui kela, he ma-u ia.

 

            Ma ka auina la onehinei, ua loaa mai la ia makou ka lono ma ke telepona mai ke Kaiaulu mai o Waianae, a ina he oiaio ia mau lono, alaila, Awaawa no Ahuna. Oia hoi ke hookikina la @e Kahunapule a me ka Lunakanawai Apana o Waianae i ke kaikoek@ o ka Lunakanawai, i Luna Makai no ia Apana, ma kahi o S. K. @ui i waiho @@@. Mai hookikina i ka mea i hoomau ole ia i ka hana i hiki ole i kona puni@ ke hana. E akahele e na hoaloha a mai @ulala.

 

            Ua paniku ae kekahi mau hale kalepa ma ka la inehinei.

 

            Ua hala aku ke Kinau no kona mau awa maa mau ma ka la inehinei.

 

            Ua hookulukulu mai na Lani i na omaka wai o Kulanihakoi. Nano kela.

 

            Ma ka ni Kiahi Alameda o ka la apopo, e kau aku ai ke Kakauolelo a ke Kuhina Noho o Wasinetona.

 

            Ua ku mai ka mokuahi Pake Gaelic ma ka Poakahi nei mai Kina mai, a ma ke kakahiaka onehinei i niau loa aku ai no Kapalakiko, ke alahele e hiki aku ai no kahi o ka Lua Gula.

 

            Iloko o ka Aha Hooko a me Kuka o ke Aupuni, ua koho lokahi ia ka Hon. W. C. Wilder i Hope Peresidena no ke Aupuni Noho Manawa ma kahi o Samuel M. Damon, i waiho mai, no ka lawe ana i ke kulana Kuhina Waiwai. Ua waiho iho la he hakahaka ma ka noho o Waila. Ke hoomaoe wa’e ae nei no makou i ka inoa o ka Anela Iosupa i kipaku ia mai ai e na hipa o Hana, ma ia makalua. Eia hoi ka ka hanehane i na io ana pela, e kani hou ana ka aka a Iosupa Kawailiilii i kona hoi hou ae ma kona kulana kahiko, manao ae ke ola. Aloha ino no ka hoi!

 

            Aohe halawai makaainana a ka Aoao Lahui i manao ai e kahea aku ma ke ahiahi Poakahi nei, elike ma na houpuupu a na nupepa wahakole e noke nei i ka hoolaha “ua manao ka aoao alii e malama i halawai makaainana nui ma ka Ema Kuea, i ke ahiahi Poakahi.” Ina i manao na alakai o ka Aoao Lahui a Aloha Alii hoi, e kuahaua aku e malamaia ana he halawai makaainana nui ma ka Ema Kuea i ke ahiahi Poakahi nei, a i kahi wa paha ma keia mua aku, he mea maopopo, e hoopihaia ana kela kahua akea e na makaainana, a e ike auanei ka maka o ka poe kue, aole he Hipa Eleele iloko o na kanaka Hawaii. Oka poe malili o na manao, o lakou no ke nuha, a noho i kauhale.

 

HE HOOHENO NO WALA KIAHA.

 

Aohe sanana he ai maneo ea

A he ka’iko i he koii koni ea

Aia ka manao i ka wai lani ea

I ka wai olali me ka huapala ea

Ilaila noenoe malule oluna ea

Kahi lumi eleiki ma ke kuono ea

Aole no au i mahui mua ea

A o Me’oikekini kou inoa ea

He lohe’na aku ka’u i ka palale ea

I ka pane ana mai hapa Kaleponi ea

Kamau hou iho heha Waipio ea

Pul@pe i ka wai lohi o Maleka ea

Ua lelehu na maka @ulu ha@anana ea

Hoowali ana me Piano ahiahi ea

Haina ia ma ana ka puana ea

A o Me’oikekini wala kiaha ea.

            N.

 

            Ua makemakeia na hoa a pau loa o kela Hui keia Huia ka Moiwahine Liliuokalani e akoakoa ae lakou ma Wasinetona Hale, ma ka la 3 o June 1893 i ka manawa mau o kela Hui keia Hui, a oia keia malalo iho.

            1 Hui Hoonaauao (hora 10 a. m.)

            2 “ Holo Lio (“12 “)

            3 “ Hookuonoono Kawaluonalani (hora 1 p. m.

            MA KE KAUOHA.

 

OLELO HOOLAHA LIO.

 

            E ike na mea a pau ma keia hoolaha. Ke hoike ia aku nei, eia ma ko’u lima kahi i paa ai o kekahi lio k., puakea 3 wawae keokeo kiko keokeo ma ka lae. I kuni ia i ka hao kuni ano e akau. Ua paa wau i keia lio no ka makahiki hookahi, e kii koke mai ka mea nona keia lio me ka uku pu mai i ko’u mau poho a pau no ka malama ana. I na e kii ele mai, a hala ka malama hookahi, alaila, lilo loa keialio ia’u.

            KAULA KAAI.

            Pulehuiki, Kula, Apr. 27, 1893

            may 10 1mw.

 

HE UMI (10) APANA AINA HOME MAIKAI NO KE KUAI.

 

            Aia he Umi apana aina Hom@ maikai loa no ke kuai aku e waiho la ma Kalia Waikiki, Oahu, mawaena o kahi o Hon. Chas. L Hopkins a me Mr. Marcfarlane a i keia mamua o ka aina o G. W. Keaweamahi.

            A oia no na apana aina pa hale @nani loa i koe iloko o ke kulana kauhale nei.

            He oluolu loa ke kumukuai. He maikai ke kuleana, Na ka mea kuai mai e uku no na Palapala,

            No na mea i koe e ninau ia William C. Achi Honolulu Maraki 27, 1893.       tf

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E ike auanei na kanaka a pau ma keia, ke pap@ loa ia aku nei na mea a pau, aole e hele maluna o na aina o Kahikinui a me Auwahi i lilo mai ia maua malalo o ke kuai a me ka hoolimalima a lawe aihue i na manu Pelehu. Pikake a me na ano manu e ae apau loa e hele ala maluna o ua mau aina nei. A ma keia hoolaha ke ae aku nei maua e haawi aku i uku makana he $25 i ka mea a mau mea paha nana e hoike mai ia maua, a hookolokolo a hoopai ia e ke kanawai no ka lawe aihue i kekahu o ua mau ano maua nei, e hoike mai ma ke maua Hale Kuai ma Wailuku. Ua kapu pu ia no hoi na kanaka a pau, aole e hele maluna o ko maua mau aina kula no ka lawe ana i na Bipi, Lio a mau Holoholona e ao, me ke nei mua ole mai ia maua a i ko maua Luna paha, oia o Frank Freitas e noho ala maluna o ka aina.

            A. ENOS & CO.

            Wailuku, Maui, Feb. 9th, 1893

feb9 @mw.