Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 718, 1 June 1893 — Page 3

Page PDF (1.00 MB)

This text was transcribed by:  Toni Lynne Kaefferlein
This work is dedicated to:  Elizabeth Sherman Allyn

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

CLAUS  SPRECKELS

 

Kamailio me Charles Nordhoff @ ke Kulana o kela wa.

 

  K@nui Aina ka mea nana e hoolilo @ keia mau Mokupuni i Kula Hanai@  Bipi Waiu.

 

 @ he makau o Mr. Spreckels, i ka hiki ole ke mal@  ona Au@ni Kuokoa a Onipaa@

 

( Hoomauia ).

 

 @ kekahi poe hoi ke ike nei la@  loaa ana he pomaikai ia ka@  ke lilo kakou he hapa no Amerika Huipuia, he akaka loa nea ia'@  e loli ana ke kulana ka@iaina @ kekahi ano e ae e hoopau ana i @ lana o na limahana e ku nei @  manawa, o ka hopena mao@  loa e kau mai ana oia no ka @  o na mahiko, a o Amerika Huipuia hoi me ka manao e loaa me ke@ paeaina waiwai nui me ka @iua, e lawe ia aku ana ia ma@  kona hoomalu ana he aina @  kekani hana ano nui loa a o @  holomua hookahi wale no @ kanaka@upa mamuli o keia loli @.

 @ ninau aku au ia Spreckles

 Ua like auanei ka manao o ka poe @ike me kou ina keia hana?"

 @ane mai ia oia: "Ae - ua ike la@  a pau loa me ka maopopo loa.  @  mehana Asia wale no ka poe @  no kanu ko ana maanei @ .  Aole no makou i manao nui @  lakou, aka ke hilinai nei no @  makou maluna oia poe,  Ke @ana nei kekahi poe kanuko @ ao mai ana no o Amerika Huipuia e lawe aku ia kakou me ka @  a no nae o ke kulana o na @  a me na kanawai no ia mea.  @  oe nou iho, ina oe e ninau @  ana ia lakou he poe hoohui ai@ lakou malalo o la kahua, aka @le peia, alaila aole lakou he @  hoohui aina.  Ua hoike ia aku @u e kekahi mea, i ka makemake loa o Amerika Huipuia e lilo @ paeaina iaia, a e ae mai ana @  o Amerika ina kumu a pau e @ ia aku ana e makou e ka @ahiko a makou i koho ai e @oia.  Aole i loaa ia'u na ho@ no kela@"

 @a ninau hou ak@ au ia Mr. Spreckles@: "O ke kopaa wale no au@ ka hana ano nui wale no o k@ Paeaina?"

 @inau hou aku a@ ia Mr. Spreckels@  O ke kopaa wale no @  ka hana ano nui loa iloko e @  Paeaina?"  Ua pane mai oia:

 "Ae, a ke olelo nei au i keia me @  loa, ua hoao ia no kekahi @  ae."

 @e nui ka raiki e kanu ia nei,  ua ike oe ua kanu wale ia no keia mau mahi raiki ma na wahi palahalaha e kokoke ana i kahakai, he mau aina keia i hiki ke Hoopoino ia e ka wai nui, a o keia oihana mahiai, aia ia malaio o ka hana ana a na Pake me na Iapana; aole he kanaka Hawaii ma keia hana.

 O ke kofe@, aole no ia i holo pono loa maanei, ma ke ano o ka mahi nui loa ana aku, o ka eleao ka mea nana i hooweliweli mai i keia hana, aka, eia nae ke hoomaka hou nei ka hana ana ma ia oihana, a ma e loaa ana he poe limahana e hiki ai ke manaolana ia no ka holo pono oia hana, oiai o ka lepo a me ke ea ua kupono maoli no ke kanu kofe ana.

 I na e poino ana ka oihana mahiko@, alaila, e loii ae ana ke kulana o keia Paeaina@, a i kula nui no ka hanai pipi@ waiu, ka mea hoi i ike mua ia mamua o ka hoomaka ia ana o keia hana kanu ko. Aka o ka hana mahiko, ua kupono maoli no ia, elike me ka loihi o ka hiki ke loaa ia makou na limahana me ne uku kupono, a malalo o ke kulana aole e hiki i na limahana ke noohui ia lakou a lele mai maluna o makou i ko makou wa nele (ina limahana me ke koi ana e hoopuia ae ko lakou mau uku hana).  No keia hopena o na limahana Asia wale no ka mea kupono ia makou, ke aa nei au e hooia aku ia oe, aole makou i ano e ma keia mea, oiai o ke kopaa noloko@ mai o ke ko, aole ona puka ma na wahi e ae i mahi ia ai o ka honua nei, koe nae ma na wahi he mau limahana paele a i oi loa aku no ma na wahi he limahana Asia wale no.

  Aole i pau.

 

EIA AKU A HIKI MAI.

 

 He lehulehu na maka e kau aku nei i na moku e ku mai ana i keia mau la mai na aina e, me ka ma nao he mau nu hou ano nui ke hoea mai ana.  He ekolu mau mokuahi e ku mai ana a holo loa aku no ma ka lakou huakai, he elua mai ka Hema@ mai, a he hookahi mai Kapalakiko.  Ke manaolana wale nei kekahi poe e hiki hou mai ana na Kauoha ano nui ia Kuhina Blount, a ua ake nui ae Kekahi, he kauoha ho hoi hou ae i ka Moiwahine ke hiki mai ana.  He oiaio aole no paha i manao loa keia mea, oiai ua hala aku ke ano nui o na olelo hoike a ke Komisina Amerika i kona aupuni, e hoike ana i na mea oiaio i hana ia.  Ma na hana i kauoha ia mai ia ia e Kona Aupuni, a me ka hoopau ia ana mai o Mr. Stivini, ma@ua ae o kona manawa i no: aku a@e hookuu ia oia mai kana oihana aku, ua maopopo aole he mau olelo mahalo i hiki aku ma ka hoike o ke Komisina no na hana ana luna@ aupuni i ha@ iho nei me Hawaii.  Ina kakou e hoomaopopo pono, he kumu io no ko keia kau ana o ka poe aloha aina, oiai ua emo - ole loa ka hui ia ana mai o ka aoao hoohui aina.  Ua maopopo no hoi ua piha na hoike ma ka aoao o ka lahui Hawaii, e hoole ana i ka hoohui aina a me ka hookahuli aupuni, a e hoihoi ana i na kumu a pau o keia mau mea elua i hana ia ai ma Hawaii nei, na na luna aupuni no ia o Amerika, na Stivini a me Wiltse, a aole he hana i koe ia America e hana mai ai o ka hoihoi wale no i ke auapuni Hawaii a kona kulana mamua o ka hookahuli ia ana e na koa Amerika a me na kupa Amerika i lawe i na lako kaua a hana hookamani kaua ao malalo o ka eheu o na loa Amerika i hoopae kumu ole ia mai iuka nei.

 

 Ua manao makou, ma ka mokuahi Australia mai o ka la 14 ae nei o keia mahina, a i ole ma ka Monowai mai paha o keia la e maopopo ai ka hookoia ai o ka makemake o na aoao elua e hakoko nei no keia ninau pili aupuni ano nui.  O ke Akua ko kakou Puuhonua, aohe mea e nele ai.

 

HE LEO KAHEA.

 

 Ke kauoha ia aku nei na Luna Lawe pepa a pau o KA OIAIO, a puni ka Paeaina, i na he mau helu koe o KA OIAIO Helu 52, o keia makahiki, e hoouna koke mai i keia Keena, me ke kali ole.  E hoolohe i keia leo, i lawa ai hoi ka @  make o ka poe e kauoha@mai nei i ka nupepa.

  JNO. E. BUSH

 

NUHOU  KULOKO,

 

 Ma ka auina la Poakolu nei i kapalulu mai ai ka Alameda i ke awa lai o Kou.

 

 E haawi ana ka Hui Keaka Paele o keia kuianakauhale i ka lakou mau hana hoomakeaka i keia ahiahi Poaono iho hora 8 ma ka Hale Mele Hou.  E eleu ae e na makamaka puni mea hou ma keia Po.

 

 Aia ma ke alo komohana, o ka Hale Leta Nui ma Honolulu nei, ua wehe ia he puka kuai Pooleta, a ma keia mua aku ma ia puka e kuai ia mai ai na Pooleta, aole hoi e huikau me ka poe@ kii leta ma ma ka puka komohana hema, he maikai keia.

 

 Ma ka po o ka Poakahi nei, ua kii ia mai e ka Anela o ka make, o Mrs. Kekoanui Kalauokalani, o ka Mokupuni Kuilaau a Hina, o ke kane i Honolulu nei no oia a hoi aku nei i kela mau pule@ aku nei, me ka haalele iho iaia iloko o ke ola kino maikai, me kona haupu mua ole ae hoi, e kau mai ana he haawe kaumaha maluna ona.  Ua hoihoi ia aku kona kino lepo no Molokai, ma ka Mokolii o ka Poalua nei.

 

 O na kamahi wahine o ke aluniu Piikoi i hopu ia ai, e na makai i kela la aku nei, i keia kakahiaka, e hookolokolo ai, a o ka hopena he aha la ia.

 

HE HOOHENO NO WALA KIAHA.

 

Aohe sanana@ he ai maneo ea

A he Ka'iko-i he koii koni ea

Aia ka manao i ka wai lani ea

I ka wai olali me ka huapala ea

Ilaila noenoe malule oluna ea

Kahi lumi eleiki ma ke kuono ea

Aole no au i mahui mua ea

A o Me'oikekini kou inoa ea

He lohe'na aku ka'u i ka palale ea

I ka pane ana mai hapa Kaleponi ea

Kamau hou iho heha Waipio ea

Pulupe i ka wai lohi o Maleka ea

Ua lelehu na maka gulu hanahana ea

Hoowali ana me Piano ahiahi ea

Haina ia mai ana ka puana ea

A o Me'oikekini wala kiaha ea.

  N.

 

KEAKA PAELE

-MA KA-

Hale Mele Hou

 

I keia ahiahi Poaono June 3

 

No ka pomaikai o ka waihona o ka Hale Kapiolani (Hale hoohanau keiki).

 

 He 15 ka nui o na ano hana keaka Paele e kuupau ia mai ana, me na himeni ano hou loa.  He poe akamai hoi ka poe nana e hana ana keia mau hana keaka.

 O David Nape ka mea nana e hookani ana na mea kani.

 E naue nui ae e na makamaka ma keia Keaka no ka pomaikai no o ko kakou lahui e hoi nei ma keia Home.

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

 

 E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau holoholona hele hewa 1 bipi keiki (w) keokeo ulaula ka hulu, kikokiko ke nana aku kikania ma ka huelo he umiumi ma ka aoao hema o ka auae hao kuni ano e hope akau, poahiahi ke nana aku keia kuni, lio (k) ulaula, 4 wawae eleele hao (LW) kuni hope akau, lio (w) keokeo ahinohina@, paa na wawae i kapuai hao, hao (EM) kuni hope hema:   O ka mea a mau mea nona keia mau holoholona e pono e kii koke mai o hala ka wa kupono e kuai kukala akea ia aku ke hiki aku i ka ia 17 o Iune, 1893 hora 12 awakea Poaono.

  D.KAOAO.

 Luna Pa Aupuni.

may 31-1w*

 

 Ua makemakeia na koa a pau loa o kela Hui keia Hui a ka Moiwahine Liliuokalani e akoakoa ae lakou ma Wasinetona Hale, ma ka la 3 o June 1893 i ka manawa mau o kela Hui keia Hui, a oia keia malalo iho.

 1 Hui Hoonaauao (hora 10 a.m.)

 2 " Holo Lio ( " 12 " )

 3 " Hookuonoono Kawaluonalani (hora 1 p.m.)

  MA KE KAUOHA.

 

OLELO HOOLAHA LIO.

 

 E ike na mea a pau ma keia hoolaha.  Ke hoike ia aku nei, eia ma ko'u lima kani i paa ai o kekahi lio k., puakea 3 wawae keokeo kiko keokeo ma ka lae.  I kuni ia i ka hao kuni ano e akau.  Ua paa wau i keia lio no ka makahiki hookahi, e kii koke mai ka mea nona keia lio me ka uku pu mai i ko'u mau poho a pau no ka malama ana.  I na e kii ole mai, a hala ka malama hookahi, alaila, lilo loa keialio, ia'u.

  KAULA KAAI.

Pulehuiki, Kula.  Apr. 27, 1893

 may 10 1mw.

 

HE UMI (10) APANA AINA HOME MAIKAI NO KE KUAI.

 

  Aia he Umi apana aina Home maikai loa no ke kuai aku e waiho la ma Kalia Waikiki, Oahu mawaena o kahi o Hon. Chas. L. Hopkins a me Mr. Marcfarlane a i keia mamua o ka aina o G. W. Keaweamahi.

 A oia no na apana aina pa hale Inani loa i koe iloko o ke kulana kauhale nei.

 He oluolu loa ke kumukuai.  He maikai ke kuleana.  Na ka mea kuai mai e uku no na Palapala.

 No na mea i koe e ninau ia William C. Achi Honolulu Maraki 27, 1993.   tf.

 

OLELO HOOLAHA

 

 E ike auanei na kanaka a pau ma keia, ke pape loa ia aku nei na mea a pau, aole e hele maluna o na aina o Kahikinui a me Auwahi i lilo mai ia maua malalo o ka kuai a me ka hoolimalima a lawe auhue i na manu Pelehu.  Pikake a me na ano manu e ae apau loa e hele ala maluna o ua mau aina nei.  A ma keia hoolaha ke ae aku nei maua e haawi aku i uku makana he $25 i ka mea a mau mea paha nana e hoike mai ia maua, a hookolokolo a hoopai ia e kanawai no ka lawe aihue i kekahi o ua mau ano manu nei, e hoike mai ma ko maua Hale Kuai ma Wailiku.  Ua kapu pu ia no hoi ma kanaka a pau, aole e hele maluna o ko maua mau aina kula no ka lawe ana i na Bipi, Lio a mau Holoholona e ae, me ke noi mua ole mai ia maua a i ke maua Luna paha, oia o Frank Freitas o noho ala maluna o ka aina.

  A. ENOS & CO:

 Wailiku, Maui, Feb. 9th, 1893@

 feb9 3 @w.