Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 716, 14 June 1893 — PALAPALA HOOKOHU HOPE A LILIUOKALANI IA PAUL NEUMANNESQ. [ARTICLE]

PALAPALA HOOKOHU HOPE A LILIUOKALANI IA PAUL NEUMANNESQ.

I na kaoaka a pau a i ke Aupuni o na Mokuaina Hui o Amehka a 1 kela u uie keia Aupuki e aku. I na Hui i heohui ia a pela pu hoi i na Ahahui Kalaiaina Nui o ke Aupuni Mokuaina Hui o Amehka, Owau o LILIUOKALAM o ke Kui»nakauhale o Honolulu m* ka Mokupuni o Oahu, kekahi o na Pa&ina Hawaii, ke noxot ALOHA AKU N&I:

Oiai, ma ka la Uroikiit»aisabiku o I:tnuari. M. H. 1893, make kula- ; nakauliale o Honolulu i , olelo īa ae !a, he oiaio. im hookuu aku au rae ku ae aku i ke vVupu?u Kuikawa o na I'aeaimi Hawaii i ko'y mana ma ke auo he Moi na na Pueaina Hiwaii malalo o ke akeakea ana, a Oīai, a mamuli oia hana ana pela, ke manao nei au he kuleana ko'u ma ke kanawai laula o na Aopuni a pau a me ka noonoo akahele a kauiike ana e loaa ia'u he uku, a kumukuai kupono paha no ko'u pono ponoi iho a rae ka ohana a so Kaiulani. ka mea i hookohu }K)loiei ia he hooiiina no ua noho Moi 'la, a

()iat, o ko'u manao a me ko'u m» 4 j kemake ma keia palapaJa e hoo j mana aku no ka hoopaa pono | ana a hooholo pono me ka hooia-; io an?. ia.'mau ano hooponopono | ana ina ke ano e loaa mai ai he i inau pono oi ae a pomaikai hoi , no na mak&iiinana a pau o n:* j i'iienina a pela pu hoi t īnen'u me lra ohuno a nie Kaiu- ; ];i;ii i oleloia ae la, ; OiAL.he 'nilmai piha ko'u nie ka , pnulele lun i ka makaukau ku- , paa ii me ka pono a Uwe-'i liwe ana a I'aul ; riKE. <> ke kulanakauliale o Ho- ; nolulu i oielo m, Loir» a ; ]fl:> naa ke- Kimawai, a n(»laj!a-. i. ke lmawi :.ku nei au i ka nmna iuia nie ke kuleana piha c lawe- ; laweno'u ma keia mea.a xoi.AiLA, ; E ikk ai:am:l oi koiv no ka pomai- j kai o keia ma.u Krlenna, Owau o ; LILIL'OKALANI i hoike mua j Ta; ke'hana hoomana, a ke hoo- I kohu nei, a ma keia palapala, ke j hana nei, hoomana a hookonu ; pono ia Paul Neumann, j i olelo ia, oia ko'u Hope oiaio i kulike me ke Kana/wai., a ma ! ko'u inoa a me ko'u kulana no | ha imi ana a hooponopono ana ! me ka aeiike me na Mokuait»a ! Hui o Amenka a me ka Poresi-; (ienp a me ke Knhina Nui o ua ;

mau Mokuaina Hui la ame ke-. kahi f ina he mea kekahi! A ie T e I Aur:uni e" aku -a Luna Oinana paha oia ano im u.i Anuuni la i ■: lōaa ka niana e hana ma keia : mea, a i oie ■ nia n;i meu e aku | paha e loaa mai i».i o ka i<otnr.itcai a me ka liolomua i kuiike ni»* ka manao o ua Hoj)? la o'n »» i>ana ai, a i 010 e loaa mai ai puha roai na Moku«ina Hui ni-ai o Amerika no'u, ka ohiin* a no Kaiulani i oleloia, i kulike ai me k« ano o ke ku)ana o na mea o ku nei i keia wa. A ina e loaa ole mai ana k< kahi kuleana' pili . aupuni na u, a i ole ia Kaiuhmi paha mai ua Aupuni la o Amerika alaila, e hana aku no ua Hope la o'u e-like me kona mnnao i ka mea e loaa mai ai ka pomnikai a holomua mai na Mok.iui.nn Hui mai o Amenka no'u e iike nie kona manao i- ka mea e loaa ; miiai ka poinaiieai a holomua mai na Moku.iinaHuirr.aioj

Anoenka no'u iho, ka ohana a a»e Kaiuiani irta i>abtt ma k« ano he uku (Inla ma ka pau nna. mai ika wa hookahi ia't\, a i j nia nu huina <lnla kāawale ia'u a j ine Kaiulani i oleLia. a i ole ina n?. huina dola i hoakaka ia ma - kela a me keia makahiki. a i ole ma kekahi pokole mai paha no kekahi man makahiki. a 1 ole no kekahi manawa i hooholo is. a i ole mai kekahi kau a i kekahi. A i ka wa e maopepo ai e luaa ai keia mau pomaikai, holomua a pono, a i ole. ma ka uku elala ana paha māi na Mokuaina Hui mai o Amerika, a i ae ia hoi a lawe ia paha e a'u, alaila, e hana au ma ; ko'ii inoa# ma ko'u aoao no ka hana- hoolilo a kakauinoa aku | malalo o kekahi mau aelike no ka hookuu nna i ka'u mau koi 6; kela a nie keiu ano mnluna o ka noho kalaiuiu o na Paeaina Ila\vfjii a me i:o Aupnni o nr. --tokuaina Hui o Amenka, a pela hoi me ko na Paeainu ilawaii a malup:v hoi o na pfje a pnu i komo pa a 1 lawelawe a i liui pn - puha

īioko o ke Ar]vini Kuika-v;-a ri J oleloia ma ke jino hoi c nor 4 oi i;i I I ■ . ■ ' . ' '■ . ' . • ■ i. ■ n:;i! ::i f»o k:i heohol 'pono ana a| uio ka ]o;ia j>;r.io ;mi:l mai o ia i niau VKiMi;uk;n. a n:e ia mu;; \umo ' a iiie ia uiuu uku ilai.i ana. a ij oki. o ka uiea paha e make?nako i 'I ....... 1 . . ; ■ J ra īnai ana e ka P<-resiclenh a Ku- i. in«a Xm ualia o; r:a Mokuaina ] ■' ■ ■■ - īlui o Āmerika i ōleloia, a e ke-! k&hi [ina l»e mc:i e kekahi] Eiēlo | Aupuni i>aha a Luna Oihana pa- ' ha o na Mokuaina Hr.i e hooma-1 na wai ni no ka lawelawe atia a ; aeiike ana paba ma keia ano. A i - , "I ■ .■■■ ; .... ; '■ -■ - ' ' ■■' -: " i o inu- mea a pau a ua hope 3a O'u i e hana ai. a e hooko a hooholo ai | j)aha e hana ia iua keia mea. Kk ; ar nki au no'u iho ko'u inau hope hpokokauoha,lunahoopenopo-!-.q a nian waihonapiiiia e nooieoa ! mooiaio ia mau hana; a eia hou.; kk aki.iki: nkt ai' me ua liope la o iia ī koua inau hookokauoha a nip kona mau iunahooponopono, a me ka Peresitlan.i : .o. na Mokuaina Hui o Amerika a nie kekahi mea a man.mea e ne pah.a e ku mai ana ka -aoao o ua inau Mpkuaina Ilui la o Amerika ma kmn mea, a me Inkou pakahi paha a iiie ko lakou ni.-ui hor>e pakahi m:i ka oihana rne la'kr,u hui pak.-.iii pali-i ma na mea a pan 0 kela a me keia ano a ua hope *■ la o u e aelike a: nia keia aoao, a 1 xi)ie, e hana ai paha a kauoha ynha e nana in a nelike f i knlike ai me ka m«nao o keia palapaln, alaila, e hooia a iiooko raxo au mp kou niūu hope nva ka oihana Uooilina; liookokauoha a lunahooiwnopono, a ke ae pu nei hoi au mn na manawa a pau a mahope mni paha oia wu e kakauinoa aku a Sila liooiaio nw l;a haawi ana aku i kekahi palapala i kakau ia. e hookohu loa ana i ko ? u ninu kuleana a pau i kulike ai hoi me ka manao o ua hope la i>'u. a i ole, i kulike ai paha uie ka manao o ka Peresidena o na Mokua.na Hjh o Amerika, a 1 'kelahi Luna Aui»uni n KIHo pt-

ba oia Aupniii i haAwi nu-; na e lawolawe a hooko pono i ke-1 ia hana raa ke ano piha a nui ke. ano inaoli o hdia palapalu. { I iioikk xo ia. ke kau nei au i ko'u! ljma a «ila ma keia palopala aj me elua man palapala e'ae o keia j ano like hookahi ma ka la like : liookahi maloko o kelk'ilaiMkan* hale o Houoluiu i olelo tnua ia; ma keia la kanakohikuuaamaka*: bi o lahuan, i ka makahiki o ko I kgk'ou hookahi tausani | ewaln haneri me kanaiwakuma-: < makolu. LILIUOKALAKI. [l Kakauinoaia, Sila) t ia a b«awi ia imuao> vj JaB. W. Robertson.) . \ Paeaina Hawaii. } - HOXOU!LI7, OAHU > «. fl. ] ) ! Ma keia la* kanakolu-kumamak.ihi | 0 lannari, A. D. 1893, ua noho' kino mai iiuua o'u o LILIUOICA- • : LAKI v he mer» i kamaaina ia'u, | ! oia hoi ka nu»a i hoakaka ia a <>ia : I hoi ka mea i kakau nioa.ma'keia:• i palapa]a, aua hooia io mai oia uai kakan inoa oia me konu rn;:n f iO ; kuokoa I'omol nr» ni'?a ai>:u . 1 }]</;• i::t,kci i:i O'ilok-'i o ka in'i.- ;<■- paia rn!ii:)n:i no. (Ku bi vi) A. F. .i I* 1; I>. Kiekio r» kn '■ Aha Kit kif o k<» Maw.-iii ' Par Aina. KEEN'A OIH.WA KAMrci;r,\i Nl7 <>.\*A MOKI: lil IIA > *' Honoi.i lu, llaw Ih. lanl'aki ;)I, ? 9C I Ko hooiaio nei au. oA. F. .liiekl |ka mea nena ke kakauinoa ana 1 i pakui ia me keia palapala, ei.-i oia | imnn o tvj oia no ka .Lunakanawai I Kit v kie o iio Hawaii Pae Aina. } 11. s..[/ H. W. Sevekance, ; V CJ. S. Kanikela Xui. O ka Palapala maīuna ae nei; ua ho*ponopono maiau ia e kekulii j nmu Lr io Kaulana no ka piha ma[kaukau ma ka ike kanawai. a nie |ka loea kalai manao pili Lahui: | maloko nei a mawaho aku o keia | oia no na A. ! S Hartvsell a me Paulo Numan* j Ma ka la 31 o lar.uari A. D. ; lS9o—-ua pr,a keia Palapala; ana ! waiho aku la o Mr. Ni:m::na i ka | Moiwahine. no kona nana Dono ana | iho i na manai> a pau. mai ka um'a ka hope, elike me ia a kakou e j i'-'e la inaluna ae nei.-

j Mumulioka Mr. .N'umana hoa- j kaka an;i i ka Moiwahitfe, ua kono ak\i oia. n;ea pntn> na kn Lunakur»R\v;ii Ki?kie A» F. Tudd e ht>o~ iaio i kona Apono ar»a i k«ia i>hUpula ano rui: a ma k»»' **vaba no hiki kino inni ka Lunakanawai K okif A, K. Judd maloko o U*asinc toua Hale, ko ka Moiwahine lfome e noho n Mahoj»» n Uo Iwi Moiwāhine he- ' !'ih«'|.i p.'ikohi ana i keia palapala l.nlil ana kuikoi <> na inanao, iloko o*Kona wa noho ana kaumaha | oa lo&a no na«» he ikaika o> ka hoomiopepo ana īho i

na m.uiao a pau leia o k»*iu ■- ,: - ; v \ ' [ ; -- . t.,r;.::: : la ano nni. Mam|ui o ko ka. .Moiwahine kakau ftnu i Koua inoa;. u,i liuli uoOia a ninau aku la la Nuinn, nn a rae ka ' LunakHiiawai Kit?kuv Ju<l(l, iMiiiei! — O keia nnei ke ano :naa tnati na pulnpaln e hanaia ai mnwaenu o na Aupuni n»> ke kulaim elike tnekoiu?—! ' O Mr. Numana ka m«a i pane mai:—Ae:—o ka Lunakanuwuh Kiekie Judd, aole ona „pane. Ua kakau īho ka Moiwahme i kou& Inoa imua o kana Piiuku Jameg» W. H:bikana. A ua hooiaio«a ia Ja no e ka Lunakanawai Kiekie A. F. Ji4d<|. Mahooe o ka pau ana o ka palapala, ui hoomaonopo aaaoli aku ka ~ Moiwahine liilmokala:»!, i Kona rnatjao*ia Mr. Numa.ia; 110 ka inanawa ana e 1oj];o ai i iiiukauoha okeia i>ajapala; i rnea o hiki ole ai-ia Mr. e haoha-» a. hodiewahewa paha i ko ka Mu.wahine nianao; a oia hoi koia: 1. K jwai!io mua ;;kv: o N'u:i);in;i i ko Au ;j|i3nī o Anieri!;a, i kii'.piilnpaii'.. liwi '/i'Ml ehl j ; 2. j0 .hooikaikiii loa al.n <> Mr. ! ... Ainn?,rja e kaohi, u e iinopanee paha i ke| KuikahiMo.>!rai Aina, a e iioi ak.ii e l!ouun;:ui mai i Ko:nisiim , i Hawaii nei, e ninau :u no ka ina--1 nao o ka Lahui a me r.a niea e ae o P'li ilaiia;.oia ka u;i a n;ua io;k a ka ,"M|oi wahine i k;>uo!ut ai iu Mtv | e hana; A ina hoi ua ho<v : holoia no ke Kuikaiii Hoohui Ainr. a,.ua la[we kaokoa nv- no ke Aiv;inni o Anie|-ika i r.a Pae Aina Uawaii, ! in«; ka ae ole i na koi 'a me na hooj ponopono e ae; alaila, ! 0. E |hnna. aku ! o Numana msi n.ul: ojka mana s o keia PalapalA Hookohu Hope. ; Ma kii la 1 o Feberueri A. iL 1893, i|a hoopuka ka Moiwahine i Kom!s|na no Mr.. a ua hookollu la in, he Elele Kuwaho, a | Kuhinii Mana Piha» i mua e Jsa Peresic|eaa o t ,a M*ku Ilulla'o ! Amerika,

Ma Ki ln no 1 ua h<>lo aku la o Mt\ Nunaaua me ke' K«:ki Kawanunakoa ho mai) Koniis;ina i \\V.suiefr-.na. IM hiki ana iluila. ua wsiho ia ak» na Korait|nu i iia Aupani o c. kn Harrison au hoo||>onoj>orm Ar.|»uni; a na wai* ho pu ia aku la meka Palaps)m K<4 a ka Mo«W:ih»n?». Ma ia manaw;» «i hiki akuna lono mnoli o 'ia hana a k« Kuhm|& J. L. Stovf»r«s ma Hawaii nei. a !il«» i iiH fc a .honpuiwa loa i k*knhj o ko sv»nato: a maia mea, ua ann holo pouo.ole na-hoao' ana a ka Aha Kuhinr. o Horrison e ptli an|a 1 ko Kuikahi hoohui aina a Kakinn ika. A no k<» loa i kn wk e noho inui ai o ko Clevfs

au hoGpoi*ojx>nd Auouui. no* ua hauie pu na manao nn k» ;ipono ;inu i ke Kuiknhi. -l'kp ira i nehp ae ai o p ('leveland ma ke «*oo o l:e Aupuni 0 AuierikQ, ua huki aku I;i oia ! "ke Kuikahi mai ke .Senate aku; n iMouna m,ii !a ia Ilon huuee 11. Islo'jnt i Koiuieina 110 Hawaii nei. Ma keia wa, ua maōpopo loa, ua hookoia na uiea a ka Moiwahiue i hoakaka muaaku ai ia Mr. Numana; oia hoi ka hoopauee la ana o ke K'-'ikhhi. a me ka hoouna i& ana niai he Kotiiisina ninau ma Hawaii nei. nolaila; ua ike o.Mr. Nuuiana, aohe hana i koe una e hana aku ai 1 Wasinetona, a o kona hoi mai no ia &hiki hou i Honolulu nei, me kela Palapala Hookohu H w pe ona, iiie ka hoohana ole ia. a hoihoi aku * la oiii i urt Palapala nei ma ko ka Moiwalin.e I.iliuokalani linia, aia no ia ma Kona lima kuhi i paaai a hiki i keia Ja r ua īke maka makou. Ua mah.ilo īuakou i ko ka Moi■■wahin.e piha naauao. mamuii o Ko■na noouoo -ak;thele, e iiana i n.jea e |>ono ai Koiki Aupuni a iii:; Kon.i Laliui, iioko o .ka\va knpiiiiiii a liiuliiu loa o Kona noho ana; a o ka oi loa aku nae hoi, no ka līiea, iie wahine Oia.

Mahope iho o ku Aiminna i;a.a aii:l :iku ILlO■kelil p:ila[Kila iiOOiioh.u J:fope ona-no Aiuei'iiin, ~un ui hou iu ;»k 11 ka Moi\vahine. e kauoha « lioihoi hou mai o Mr. Ninnana i kela palapala hookohu Ilope on:i. Heaha ia ke kiiiim ? Aka, na hc>o. Ie paa loa aku !:a Moiwahīne, aoie oia e ae e hoihoi hou mai i Kana iuea ī hana ai a i apono ai. O keia ka hopena o Da mea oiaio muoli e pili ana i keia palapala, a ka aoao hoohui aina e imi hana hoolauwili mai nei i ka manao o ka p>e kuoaa »o Ke aloha aina. Ma ko makou ike aha, aole loa o kakpu kumu e luliiuli ai na manao īokahi oka uhane aloha ainn. Aol he mau mea e hiki iii ia kakou e poina i na hana inp i hana īa mai ai ia kakou, e- ka poe o ka i>»ai hoohui «ina, na lākou keia mau manao hakuep:i o hookiki-" na aku nei ia «>mkou o hana i ko ]akou makpmake. E nOho me ka lioomnnawanui e ka laliui Hjwaii. E kup ia mau ine ka nialama i ka maluhia oko 1 ~ oukou aina, E nouoi īka Manao ! •ko ke Akua aloh:?, e kokua mai ia £&kou, a hiki ike ku ana oko ka-1 kou mau wawae il«ko o kona wahi j maha. | Me ke aloha nr.i ia oukou [ JOSEPH NAWAIII. | PeresKlena o>a Ahahui AJoha.Ain:.! . Ma ke Kauoha a ksu Hui. Hono'-ilu, June 13, 189J>. Tn£ luna lawe pepa o K\ Lko o KA Laim i. ke kamha ia a'Mi nei oukou, e hoihoi mai i ka helu 707 o Mei 17. i na he mau pepa koe . oia la ia oukou. Ma ke Kauoiia.