Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 726, 14 July 1893 — He Moolelo Kaao NO KOOLAU, KE KAEAEA O NA Pali Niheniho o Kalalau KA WELI O KAUAI O MANOKALANIPO. [ARTICLE]

He Moolelo Kaao NO KOOLAU,

KE KAEAEA O NA Pali Niheniho o Kalalau KA WELI O KAUAI O MANOKALANIPO.

fCii Maka l'wiia 5«na i O.uii i li» Ilie Lau-mt-ki Kauii.i o Puuka- ■ -

a Nan:i i Lumai akn Ja j»i/ ka pHlanehe i na Kiele A!i.iihmo Ole a LonomakHa iloko o ua A\v«>va o Haiiakait n>t-. Laniwai.

t Kviu w:i i akvi ai lauaī ii' i rti IVu\.ij;h. a u'ie ?»e fa iiuna 1 ike ku.'kīona o L'wekahuna: ' tn:ihtih( ;ikn kanana iluna o Moku»; '' kkualiiu i o Muu>r< Ioh. 1 e u*h koo'nu!i:o» ae la o K«»<»luu; i;t H.vn:tU-i i Kau ii: noiaiia, iho m'i x o Kooiau a hiki i Kilanen, k t'«ar kela aiiua pAhoenoe aoa i /<:♦ o Rjai ai mai kai o Pttna < uiui ia oia. a uiki ii.un* o Mo^ 'N'i.wiw i.iua a pan ka nmkiiikai ,u« • . « ;ni:. ni->; i.n;a uia ka .<o*v> e ii.iMa ;>!;:< ;h me ko Ko<'Utt j»ai< j>u aua iiimī i kela puu * ■* pah«M*!iMe a kukulu iho la t»w ka' u ke kuahīwi o Mauna L >a Je usuia uv PuMii a me Hilo, a knpa -ihu iai «a |*uu pohaku la K* i\>hako o Hana)f. nnm n o ka o Hanalei i Kauau luua ko ]:■, la iho ana a tK»ho

i Olaa. ii» 'i htHa uie ko iaila 4 jh»o ka mawiiia noho i kaio llaena. 1 N r : Hiiwa inakWhiue o Koolau ka inoa i kap lia ai o Haena ma P;tna | ■ Hāwaii. o Koolau i ka inakuahine i l Hāena, a kii loa oia i ka waa o laua ma Apua; hoi inai o Koolan a.i pae i Kahuai m?. I'una, noho oia; -i ■ ■ ilaila, pii aku la nie poe kama- j oia wahi, aia hoi, he nui ke kookeo-! lau ulu. f Ua ike o Kooiau, he nui ia mea | i Kauai. iawe ae la o Koolau V na : lau Kookoolau. a waiho iho la tna- J luua o kona waa, a i kona wa ī haa- j !ele ai i ke awa o K&huai, maalo ae j la oia ma ka Lae Kahakai, kiola | akn la o Koolau i ka lau laau Kookoolau iuk* o ka aina, a kapa aku la i« lae, ka Lae Kookoolau a hiki i keia la. Mailaila uinl-uae. oiama | ! rfaena i Keaau Puna, mai Haena | aku laua pae 1 W'aiakoa nu lio j j Hawaii. . | T kekahi iamnlie o 11-ilo; koi akn j ihō o Haena i kana keiki ia Kn.)lau j e Dii i ka auau uiekamaaina i Wai- | luku. a e ike i ka leie kawi ana ā ] na kaiki o ka Aina Uakanileliaa. . I la lakou i hiki aku ai aie kama-1 aina, aia hoi. ua piha e n:i pali a j me ke kahawai o Wailuku i na ka- j naka makaikai. I ■ r : - : ■■■"■''■ ; •! Inio inai nei ka maka o kekahi kaikamahine ui i kekahi keiki, e kena aku i ka malihini e lelekawa; ] : Pane ae nei ua Keiki nei ; K t n>aiy ! kai Kauai ua uiaiie, inaiiana ka | wai i ke kelki o na paii ? | I k#'ia wa no i ui ae ai i ka inaI kuahine ia Haena o hnia pu ke leJe ■ kawa. ■; Ae mai «e» o Ilaena; ae. Ia wa. . wehe laua uei i na kihei kaiukalu o haua oei, a pa-u ae la i na wahi kaI v»u o ke ka?vaka; uaawi mai Ja kaI , ; inaaiuA t na lei lehua paiua no lana | nei tne na lei iiiaile,©.Paieie; oia no S ke kahiko o ko laila juK k keiki ke : ausu, a !ele kawa. • I Eia laua -iiuna o ka piko o Piikea I kah; i ku ai" | Huli ae uei o Koolau a h'»n.i a»cu , la i ka niakuahine ia llaena. paaiaKii !a korM iiina iieuia nia ko Ha- ; ena }?ooir.wi, a liolo aku la laua. a iele aku ia ilaio <• ka wai. ICia nae ka in»*a ku}>ai inaha ia | laua. o iele noi'. oia kauaheahe inalie ; iiio ?a tu» a e;::i hialie illo la e pili i ka iknai: aUila. pii hou ;ve la laua »»ei iluna. , t . • •O! » ka piiie iue ka uwa ! na k:4p:« <' «a 'eik> me na kaika-' ; niu'i'ii-- uf "iV«,npio;a.,.pu'i .ka )»(>e i ' leie k * w■». e le'«e a ,x a e honu ia Kooi l.iu ene Haena: e hle tn:-< na , Ua»>r' uie iu wahiue, e ake e h<iO|ia wale aku nv» i ka ili o Uaeua nt:v. laua ni'. p:i ana a* e«»no »>o h-»i iho aiii». akah: :.o a ' ih 'iho i Va ; ka hauie aua ilio no o ; I <u » uei; {}aa ana ?aua in-i i n.i kaj n*k.«. na kauo me>»va wahine. uhi I ia ii:v» U i i aa n . o o lauu nei i Ik* lei'o k* ain*: I ke;a U lil » ne l l.\ iaua «e\, i.e mau malihiui , heh )io ko Hi.'o; a laweia 4nua i ka

heenalu i na uain o Pauia, ka nalu o Makiiiwa an»e ka nalu o Paileaka. I keiūW la" heenaln 'o* leo Hilo Kiiīi, ua piha-u na kahakai mai Punahoa a Ohele i Ka makaikai, aia kahi e mai-ai ka nalu iwalio loa o ke ahua, oia r»a nalu o Mak»iwa, he ane«ne elua mile ka, loihi o kahi e pae mai ai; Ika au una o Ivoo!au me na keiki kamaaina o Hilo* ua noho iho la no o Koolau iluoa o Lona papa heenalu. | a na ka aumakua pileo no oia ioei e - huki a hiki i ke kuanaiu. ' | [ ka hoomaka ana no e ku ka nalu nvua, he "40 ko lakeu nui i hee ai. Ku ae nei o Koolau "a maloeloe hee mai nei i ka nalu; aia kona poe hoa a p#u loa Ke bee ne! ke holo i nei i ka lala a ke hoi-nei i ka jyiu- i ku. aka, o ke keiki Kooiau, aia wale i io kela iluna oke ehu o ka nalu kahi i noho <*i : īiie kona wana hee- j nalu ua opea ia aemahupe o v k;ona kua, Ika aneane ana mai koko-; fee, oko Kool \u ku ae la no ia a i hele aku 1* īvaiuna oka lihiUia ka.nalu a pae ana ī K<daiau; ua i kapaia ka inoa o ia wahi.o Kalalau j a hiki i keia la. no ka inoa o Kar i lal'jLU o Kauai, kahi a.Koolau ma i ! noho ai. I . . ♦ *—