Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 802, 31 October 1893 — KA PAEAINA HAWAII. IKEMAKA KEKAHI KANAKA EUROPA. [ARTICLE]

KA PAEAINA HAWAII.

IKEMAKA KEKAHI KANAKA EUROPA.

O Otto E. Ehler* ke kuahele lienua liauiHiiiwi kakau i kona raanao no ka mokupuui r. Hawaii a me na mea e piii iu Hawaii noi i ka Kolnishe Zeitunor. Ke knkau nei an ia oe 1 keia la. mai ]Cilauea aku, ka Luapele.hookalalvupua uui hookahi e a mau ana maluna o ka poepoe honua. Mao a maanei e ike ak'u anaoe i ka niikhu e puka ae ana. Ua waiho niai la imua o ko'u mau maka kekahi kahua nui akea o na nohaku oele, a ke kai ahi weliweii hoi kai waenakonu e haaleale ana ma Haiemauuiau, kahi hoi keia o ka luapele maoli, (ka hale hoi o ke ahi dīo oJe i nohi« ai ) E lele ana i o a ianei na mamala ahi, a ike pu ia aku «ina lio hoi na lama ahi ma ke ano l aoo e hoholo ana, a e lele ana iluna ua pohauoha peh\ ma kahi o ka umi a oi i ka manawa hookahi, i hel« f» A n»ena, mai na wahi like ole mai o keia lua'hi e paila ai. Ua hooliio au i ka hapanu' o ko'u manawa ma ka po nei i ka makaikai ana i keia hookalakupua lua ole o ko ia ano ina k«»ao holookoa. Aole loa au i ike i kekahi mea i oi aku ka nani ma kau mau kaahele ani a pau i oi aku mamuao keia j mau kai e a iaai.a e ke ahi. J*-u e ku ana nia ka'e o keia lua, ua i>ahu ae la na pohaku peie e hoopuni ana i keia loko ahi. « ua feahe koke aku 1& ka pele me bo wai ala, a īlo ko o ī\a minut*- |>okoV U>a lo ae la me he nio > ala maiuna .» ke Efthua palu>eh<H' e waiho ana. l a holo koke aku la au « tne ko v u alakai mai kahi aku a euaua i ku ' oiua ai ma ka % e o ka hia; i keia [ mam wa. ua uianao ilio la au, aia I kekalii wawae o-u iloko o ka lu*hi

| , - - - ~ (o Gehena), a o keia.la ka hoomaka ana e komo pono aku ilaila. He mea maikai e loaa kekahi mea kakau lioeau loa, i hiki ai ke hoakaka pono i ke ano o keia kupaimha o na kupanaha o ke ao holookoa. Ua loaa iho la nae ia 1 u ka ike ana i ke alanui e hoomaUa ana no ka lua'hi pio ole (o Gehena), i oleloia he maikai ke ala i hiki aku ai ilaila. O j ke alanui nae e hiki aku ai il{(ila. I 0 ke alanui nae e hiki aku ai i ua i .Iua v ni ln ma ka mokupuni o Ha-] waii, ua nhi ia iho ia me kekahi j mau mey. Riimukuxii kiekie ioa. I Ma ka huli ana/ ae a nana 1 keia ; manawa oiai ka Nolioaiii e ku wa3e | nei. ua pii maoli no hoi ke , kuai o na niea a pau; nohe op.a hia j e like ai ma ka hooeaiike ana ae. , 0 ka mua oia no ka hoomaka ana o kekahi kanakamalihim e naiuunamu i kona hookomo niau i kona 1 1 mau lima iloko o kona oakeke, e | haohao ana oia i ka pii o ke kiaha w ai Momona a ka 25 kenetav he 75 keneta no ka omoie bia Aaīenka, a he elima dala hoi no ka omole Kamapena. K hoao atva oia e i»uka aku mawiiho o keia poe ana | ole i ka makemake i nt \ inea he |dala i oie ,ho ka nui nialalo | iho o ka poho iima i piha me ke ; ilala : loaa ia lakou i kolu a aie keia j ia, :ue ka noonoo :noar.a no ia mea I a lilo i ku:nu e make ai, ke «»hi nti j keia po» i ka lakou nnau mea bi e i iiiift me noloholona ioie nolio : laau, ma na wahi a pau i mahuaj hua oia ano waiwai. I na he nui kau elaia, ua loaa ia oe keia mna ma ke emi loa I oi aku mhmua o kekahi mau ama e ae, no ke kumukuai haahaa 1-a. O ka poe Amerika a i oi loa aku nae hoi ji ka poe mikanele Amerika na lakou i hoopiha keia ainamena hana eepa be nui e pili ana i ka noho lanakila ana o na hoahanau. E naj na i na Hake kuke ir loaa ia lakou | he $35 o ka malama, \ia manao oīa. j 4t o ka mea kupono ia'u e ke ai, ua ' kupone uiaoli ia no ko'u haku." | Pela no me na kalaiwa kaa, i na e | komo oe e ai a kaii iki oia ia oe, e | komo mni ana no kela a noi mai la ! ia oe e i wahi kiaha wina. "Mai | kou la e pae aku ai, e lioomaa ia ; mai ana oe i ke Kuhikuhi i ke!a a | me ke a ma ke ano aia kela kana- | ka, M K hooluuna mai ana keia jpoe ia oe mehe mau hoaluhi ala j0 kekahi hana nui i luhi pu ai» a o na niea a pau \u kauli* ke kekāhi lue kekajii\ na Knhii na a ine ka |kh» Pakihn, Po< hanailio |a me na luna nui o na oihana iike ! °le, na kt-iki ako lauoho a me &ekap hi poe luna e ae. ua lik* wal® no a Hke, Pela hoi i ua e hookaui aku oe i ka btle o na kauwa o ka Hot«* le, aiii a hapalua hv»ra hiki niau me keciga i ka waha, a i ole e nuu :aua i kekahi Apnla, me ka lioomaoe pu mai i kou hookani piuepine 'W i ka bele uie ke kaui loa. O na uiokupuni Hawaii, ua oielo pinepine ia k, ka o ki Pakipika". Ma ka oiaio maoli, he

pololei no ia olelo ana ) na aoie na ' Amerika; Amenka, Europa a. me ka lahui Asia, i kela manawa he 1 Paredaīso 110 ka poe Ka]aiwaki»a, Poe Ohi Pooleta * rne na Mikarvel<*. 0 ka poe hope nae ke noho mana nei maanei nei lnamua o na wahi e ae ma ka honua nei. Eia raa ko lakon lima e paa nei i keia manawa kekahi hapa nui oka aina,* a nie na a k» hoohana nei lakou i keia aina rne he la nolakou ponoi. Aole no i holopor.r loa ko lakou manao i mak<:make ai e hoonalowale ina kanafea Hawaii, ka poe hoi: ma kekahi ano e paa aea Ina haawina oluoln, akahai ? lokomnikai ahe ano e maoli no lakon mai na poe ino lapuwale keia ao, he mea oiaio nae, aole no na mikaneie ka hewa. Mai waeua ae o ka poe nona ka inoa hope i wae ia mai ai ka i»oe e noho noi ma ke poo o ke aupuni e ka noi i keia manawa. 0 ke :ulana Moi no kekahimanowa 1 ae, ua liio ia i kui e hoi ana i ka maka o keia poe e haiolelo ana no ka jono o ka nono lanakiia ana, aoie nae ra i iiio ia i mea hoopahaohao. He oiaio i na aole no ka B;!i a Makinile, ka mea hoi i<ara i kau | iho i ke «lut;- m»iuna n np k(.p,va i hoomaemao o!(j ia, a o ke aununi H:iwaii U:ii pakeie ae maiia dute ae a me ka uku hoAoihoi o 1 kenela .no kelr a me keia paona koj)aa i hana ia ina Anierika: i pa aole e | hik) koke mail ka hoopau ana aku i | ka Moiwahine, a nie ka owe ana o ! keia j>oe no ka hoohui aina. | .; j A hiki l keia manawa, na ioaa i j ka poe Mahiko Hawaii he 2 A keneta no ka paona kopaa, a ke hoohalike ia ae ia ine ko Eoropa kopaa e uku ana i ke dute o keneU no ka paona kopaa ke komo aku i | Amerika, ma keia i hiki ai ī keia | wahi Aupuni uuku ka loaa ana o : $5,000,000 i ka makahiki me ke* I kahi heluna kanaka o 90,<XX). MaI hope iho oka pau ana o ka Bila Makiuele, ua haule pahu aku la | keia poiuaikai nui i loaa i ka poe ! mahiko o Hawaii, ia manawa hoo- | kahi no hoi ua emi pu iho la ke j kumukuai o kfe kopaa ma na ma : keke o ke ao holookoa, nolaila, ua manao ia, nalo pu aku la na la ► maikai o Hawaii no ka manawa l>au ole. Xa k«ia mea i hoolvUi ai i ke kaulona ana 6 na maka o na mikanole ka poe ho» e pai anai ka hapanui o oa kuleaua mahiko e uana aku i ka uku hoohoihoi o ka paona kopaa me ka makaleho nui no kekabi mauawa loihi i hala ae nei, ka mea hoi i lo«a i ko lakou mau hoahanau Amcrika a i manao hoi e puunai.e pu me iakou ta haa< wina pomaikai. — . naa u aua ka nu|epa a ka poe ī h< >aa ole n>ai iko Ukvu aW i IKO ma o na luna la«e nupepi i KA LEO, Mai haohao oukou ka loa4 ole aku ka mau nupepa l keia mau la aku.