Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 805, 3 November 1893 — Ka Punawai o ke Aloha Aina me ke Aloha Alii. No Na Opio Hou o Hawaii Nei. [ARTICLE]

Ka Punawai o ke Aloha Aina me ke Aloha Alii.

No Na Opio Hou o Hawaii Nei.

Malalo o keia poo manao au e hoopuka iki aku ai i na moolelo 0 na ohana aliī a me ha lakou mau hniia aloha aina, a pela pu no hoi me na moolelo pokole o na kanaka 1 paio ik»ika no ke kuokoa o ka aina hanau. E kakauia aku ana keia no sa pouiaikai o na opio hou 0 Hawuii nei; h« anoano hoi e hoo ulu ai i ke aloha nina mo ke aloha alii oiaio iloko o keia UhuK He aupuni Moi o Hawaii nei, « ma ke kilohi ana a na kalM aupuni noeau ola wale no ke ano aupuni '• ioaa 1 1 keia lahui noho'na uiaalahi uie ke kuokoa oiaio no ka lahui oiwi. O no ano aupnni e ae, e ouioni inau ana e lik* me ka aina olai mau. a o ka lahui oiw» e lumaiia a naloJoa aku maī ka ike nn% la he lahui, A O ka hoohui am«, oia no ka luakupapau iuaopo(k> mua no ka lahui 'Hawaii maoli. E oa opio hou: a hoomaka it\ua ana kakou 1 kahi moolelo iki o kela Moiwahine kau* lana loa o Porusia, oia ka Maiwauine Louisa, ka maku&hine alii o

ka Enjepera Uilaoia I o (ierv?inaiiia, - Hawaii Po.voj. MOKUNA I. Ka Moiwaiiine Lot:tsa o FEarsTA ME KANA KEIKIKaKE ALII K-VIS ER ■WILI.IAM. Aia h; pauiuawai ano kupanalia e ku nei maloko o kekahi pa uuku 0 kekahi haie kahikoma Frankfori. Geremania. Ua hoopuniia keia le e kekahi pa pohaku kiekie. a ma kekahi poopoo i eliia iloko o ka aoao o ka hale he kiipoo i kalaiia me 1 ka ohe wai ina ka waha kahi hoi e | kahe mai ai oka waha. Ma ka aolao akau o keia wahi ke au o ka paI uma a maluna ae hoi he kaupaku i ! haiiM maiau ia. I r | Aia hoi maioko o keia haie kohi ] i noho ai o Frān Kath, ka makua hine o kela haku meie kauiana oia 0 Goetho. Ika 1700, hiki aku la itnua ona na bcima ! iiiwshine Louisa ■OU! Frederica o Mecklenberg, no lajua na makahiki he umikun;amaha jme umikumamalua. Ua heie mai |4aua i Frankfort uie ko laua kahu 1 malama, e ike ai i ka poni ia ana o i ka Emepera. J He elua ma\i keena hookipa o • Fran Rath. hookshi e huli ana i ke i , :■ : , w : • alo o ka hale. no Kekahi e huli ana |i ke kua a nana ia loko o ka pa- ' Oiai uia e naii<\i an.i me kahu nia- : inma i kekahi )a, aia hol. ua puka | malu aku la na kania 7 iiiwabiue a |ma ka pauma. ' 0, ,J wahi a Lou:sa ! "ina paha e kahe ana ka wai ke ] pauma ae kaua ? E hoao kaua/' a ■ p#»uma aku la laua nei a kahe io j mai la ka w.'ii, a puiupe iho la Uua nei i me ka papa pohaku.

Ua huhu loa ia ke kahu-malama no keia mau hana a r.a kama'liiwahine; aka nae, ua poina oia he mau kamalii wale 110 keia m&u kv ma'liiwahine ehke mena kamahi e e ao. Aka, o Fran Rath« he wanine o : a i piha i na noonoo maikai, ua apono no oia i keia paani a na kama'liiwahine liilii, A i Ka wa a ke kahu-malama i hoao ai e kahea ia laua e hele mai, ua keakea aku la 0 Fran Ealh ma ka olelo '"aole. v a ua hoopaapaa iho la laua nei ma ke ano oluoiu nae i kinohi; aka 1 ka ike ana o Fran Rath ua paa ka manao o ke kahu-malama e hooko aku i kona manao, ua hoopaa aku la <»a iaia iloko oka hale, a pela 1 pau ai ka hooeiaapaa. a oauma aku !a na kamaMiiwahine c like rue kc laua makemakew v O keia kamaliiwahine Lou;sa ka niea i kaulana loa mahope inat v ka Moiwahine Loui«a o IVitieuu a oia hoi ka makuahine o ka Ea»epera Uilama ī o|Geremiuiia, He koa o UiUma mai koiia mau la opio mai a hoea wale no i kora make ana i ke SS a oi o kona makahiki. Ua hooliloia oia he aliikoa i kona wa he umi wa]e no makahik!, e like hoi me na mea o lteremania. Ua hauoli nui oia i ka la ona i aahu ai i te kapa alu

koa, he kuka polu me na kahakuha ulaula. be lole waWae eleele me na kanoaa buti loloa a hoea i ke kuli, ] ka 1807, a he au nmamalu keia no I'erusia. Mahope iho hoi keia oke kahua kaua o Jena, k ahi hoi a Nnpoliona I i hooauhee liilii aku ai i na kna Perusia a lawe pio ae ia Penieia holookoa. ua lilo aku la ka aina, ka moi a ine ka Moiwahine, nia malalo o ka mana o ka alihikaua m-ana ]oa o ke ao nei. Ua holn aku ka Moiwaliine Loui3a no Schewdt, ma -ka muli- ' -.vai Oder, kahi hoi i halawai aku ai me kana maii kamalii e kali mai >;na iaia. ITa lawe mua ia aku kana mau keiki mai Berelina aku i ppkele ai, Ua piha ka Moiwahine 1 ka luuluu a me ko kaumaha a ua pihoilioi nui oia i ka halawai nna aku me kaua iuau keiki. • k E kuu niau pua makamae,' ; walii ana, "ke ike mai la oukou i keia laau waimaka,. Ive uwe nei au 1 ka pau i ka lukuia o ka pualikoa a L«e ka make ana o na hoaloha he 'ehulehu." Apo aku la oia i kana raau keikikane, Frederika me Uilama, a elelo aku l;i, '\iohe aupuni Pernsia i koe. «ohe pualikoa. aohe iio hoi he hanohar<o o ka lahui i .kee.maī." A maloko o na olelo aloha ama ikaika i-kpi ,aku ai oia i kanaka mau keiki e hooikaika e liio i "eueu ; ' nana "e hapai hou ae i ka lahui mai ta hilahila a me ka noho'na hoohilahila ia mai a kau hou'i ka palekana." Ua make aku ka Moiwahine Louisa i ka 1810. "K like me ka loihi o ko'u ola ana." pela ke keikialii Uilama i kakau aku ai ika 1815, 4, e oia mau ko'u makuahine ma ko'u puuwai me ke aloha pumehana a me na lioomanao aloha ana." A ua hoopaa loa keia keikiali i kana oleio. He elua wa o k* makahiki ana i malama mau ai, eia ka la hanau a me ka la i make ai o kona makuahine. a oia kopa mau la e holo ai no Charlottenberg, kahi o ka ilina o kona makuahine, e moe uialie arva iwaena o na pi'a mai-poma-oe-ia*u a me na manu "Kahuli." I ka 1860, ua kau ae oia ma ke Kalaunu o Perusia lie moi, a i ka 1871, mahope iho hoi o ka lilo pio ana iaia o Napoiiona 111 ma ko kahua kaua o Sedana, ua kohoia oia he Emepera no Geremania holookoa. Nolaila, ma kona naanao, ua ko ka lini nui o kona wakuahine. oia hoi ka hui ana o ku lahui (ieremania malaio o hookahi moi, hae ine aupuui. O ke kumu nui o ka Lanakila ana ona iini aloha aina o ka makuahine nie kana keiki Uilauia, oia no ka iokahi mau o ka laluii mahope o ke aloha alii me ke aloha aina, o ko Uilama aholoa a akahele a ka wa e makaukau pono ai ua hoi mai ka aina me ka inoa hanohano nui e kau m«luna o ka lahui. Pehea oukou e na Hawaii Opio ? — ■—■—■ He mau iauaani dala ana ke (>oho o ke aupuni malalo o na Uowela, ka Lunanui o na hana hou, i ke kao kakia pou o ke aupuni.