Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 835, 15 December 1893 — Hoike a Blount. Hoolahaia make Akea. Ao o Damon i ka Moiwahine e haawi Pio malalo o ka Hoopii Hoohalahala imua o ke Aupuni o Amerika [ARTICLE]

Hoike a Blount.

Hoolahaia make Akea.

Ao o Damon i ka Moiwahine e haawi Pio malalo o ka Hoopii Hoohalahala imua o ke Aupuni o Amerika

KO J. H.BOPEK HOOIiK ANA KNOHO I POO ALAKAI NO KA PI'AUKAUA MKKA LOAAOLK HK KOKL'A ana xai na puau-kaiīa • XAt O AHKKIKA.

M& keia lioike i loaa »ku i ke K«eua Oihana Aupuni o Aunehka i kakauia ma ka U 6 o Mt>i, ht» pala* pala loihi ka Oomiaiua Blom>t « hoakaka aua i ka nui o ka han.i, i *ona manawa i kii aku &i 1 k»koi* o uh pulapala niawmena o Kuhuu Btiyini a iu<.* k« Aupuni H« lehuiehu na «umu* pale a Stivmi i hana mai ai, 110 kahihioW laia ke wnilio in ti i ua uiau palai»a> *a aia * me ka buke moolel« okona Keena. W vhi hou no a Mr, Kloun*: Ua lik** pij no ki nui o ka Kana ka uiHiuwa maa, i ko*u manawa i h*lv iiou aku ai iaia oo na p*>

lapaU mai k» Kamite MaIMW Mw lohia enoi an& V hooiale in' mai ka puAlikoa mai Wa Boeetoiia mai. I ka manawa wsh o Mr. Btiymi e h<»hoi mai ii.. iiwa buke moolelo a me ua p&!aj|>a|& i kakauia, aa ae mai la oia na ike aku oia i fce Aupuni Noho Manawa mamaao ka haawi pio ia ana o ka Halekoa a me ka Halewai, wahi anaaole oia i manao iki he mea ano nui ko laua haawi pio ia ana mai. Ma ka'u hoike hope, ua hoike mai o Lutanela Bwinburne ma kana hooponopono ana i ka manawa i haawi pio ia mai ai ka Halewai nia i ka hora 7:30, Ma keia kakahiakanui nae, ua hele hoa mai nei oU e hoike hou mai ia'u, ua olelo akū o Lutanela Draper iaia; Aole ! haawi pio ia mai ka Halewai a hiki i ka manawa inahope iho o ka poeieele ana. Ke hoouna pu aku nei a'u i ka Lutane!a Draper's hoike.' Ma ko'u noonoo ana, ua kukuln ia a ua hookahua la i keia manawa me ka hiki ole ke hoopaapaaia ko Mr. iStivini ike e ana«i ke Aupuni Noho Manaw* mamua o ka aesia ana mai e haawi pio mai i ka HaI lekoa a me ka Halewai. Manoua o ka hele ana a ke comite umikuinainakolu e kukala i ke Aup&ni Noho Manawa, ua hoouna mua aku la lakou i kekahi keonimana e hele e nana i na he oualikoa kekahi iloko 0 ka Haie Aupuni. Ma ka ioaa ana mai o ka iohe oiaio aole he pualikoa malaila, ia mānawa ke komite i pii aku ai iloko o elua a ekolu paha puf. me ka maluhia. a hui aku la lakou iloko o ka Hale Aupuni, a heluhelu iho i ka lakou kuahaua. Me ke koi ole aku 1 ka Haloalii ma kekahi ano> maloko hof* olaiia ka Moiwahine e noho ana a me ko> na mau hoaloha, me kanalima paha koa, a ma o īki aku no ka Halekoa o ka Halealii, me kamawalu noe kanaka i lako pono me na mea kaua a me ka puali pu kaa T a me ka Halewai he 600 iwilei paha kona mamao, he 200 kanaka malaila i lako pono me na mea kaua, ua ninau aku lakou a ua loaa m&i ka pane mai ke Kuhina Amenka mai ua ike oia ma ke ano he Aupuni Noho Manawa. Maluna o keia kahua ka loli ana o ka maoao o ka Aha Kuhina a me ka Moiwahine i hoohana ia ai no ka haawi ana aku 1 ka Halewni a me ka (laiekoa e haawi pio akii i ke Auouni Noho Manawa. Ma keia ano i hiki ai ka poe kipi i ka pahu hopu." Ua waiho dq aku o Comisina Blount i ka palapala a Mr. Stivini, i kakauia i Jauuari 16th. • noi a&u ana i ka Hale Mele i wahi oo Kapane W:ltae a me kona poe kanaka e noho ai. O ka agena iaia ka maUmi o ka Hale Mele ua hoole mai la oia i ka haawi ana uiai i ua bale ala, no ka mea ua p«iiio keia hale i ke kaua ai a Wilikoki i ka 1889. Ua hooinau aku la no o Komiaina B)ount: Ka hoonoho ia ama o k\ PUAUKOA, O |keia halo, wthi a LuUnak Swinburn i hoike mai ai ia'u* ua 'hoohoH» mua ia ia maluna o ka bo* ku BoMtona inaiuua o ka hoofek*ia ana mai o ka pualikoa oia kahima* ikai loa no na kanaka o ka Boaeto* na a noho ai. Ua alelo aku oia maluna o ka m«>ku « hoonohoia ka pualikoa ma kahi i ka uapo i kokoke ai lakou i kahi e hiki ai ke ioaa mai ko lakou mau lako, a e like hoi ma ka A«!imarala Sk«mU 1! hnna aii Ka hooUt% ana mai i ka puahkoa ī ka 1874. O ko Kapona W Ulaa i mi Slitini aiu» km o

taU.«ik».U<roUAkM«ilto : ' ai, i(okō-o fea 3ffal«tf«le. k 'l ka loafto!e ana o keia hakuhm loaa mai la fca Ariona Hale i Wiil no ka pnalikoa e noho ai, aia keia hale ma ia laina hookahi «w. epiiipa aoano me K:a Hale M4K a ma keia aoao aku o ke alanai asa~ fiaena o ka Haie Aupuni. Ua hoonoho ia na kaimka ma ka aoao mahooe o ka Ariona Hale. me ka ike pono ia aku nae oka Halealii. Aia ne ai&nui mawaena oka B£e Aupuni a ine ka Kalealii. de 350 ! i-a mai aekahi hale a kekahi haV& O ka pualikoa Auaenka aia ma ka aoao hookahi o keia alanui hope me ka pualikoa o ke Aupuni Noho I Manawa, i hiki oie aku paha kona huipa i ka hookahi haneii kanaka. Ina i lele kaua mai ko ka M«iwaiiine pualikoa i ka paalikoa o ke Aapnni Noho Manawa, aia ko mau kanaka ina ke kulana e poino ai, a oia paha fc« kumn e komo ak« ai lakou i ka huikau ana me ko ka Moiwahine pualikoa. He oiaio keia. ina ka puaiikoa o ke Aupuni Noho Manawa 1 hoonee ia aku imua no ke kii ana aku ika Halealii e ! like pu ana no ka hopena e loaa ; mai ana.

ua hoolek ia ka pualikoa no ka hoomalu ana, i ka waiwai o ka poe Amerika a me ke kino o na kanaka kapa Amenka. alaila oko lakou hoonoho ia ana ma keia wahi ua hoike okoa mai la i$ no kekahi hana okoa 6 ae. Okt Moiwahine, kona Aha Kuhina a me kona poe kanaka, me ka mamo kanalua ole ua maopopo loa e kokua mai aiia ka pualikoa Amerīka i ka pualikoa oke Aupuni Noh* Maniwa i na e haunaeie ana ina ke aJo oko lakou hoonoho ia ana a me &a īke koke ana jae hoi i> Stiyini i ke -Aaoimi k ' {•' *• Noho ManawsL Ma ka la 20th o Mei, ua p«lapa~ la aku la o Adimaraia Skerrett i keia palapala malalo iho ia Comisina Blount Mea Mahaloia: Ua huii pomaa me ka nana pono ana i ke kulaoa,i kahi i noho mua &i o ka pu&likea i hoolele la mai ai i uka nei mai ka mokuahi Amenka Boeetona mai o na Mokuaina Hui i ike ia ma U inoa Ariona Hale, e ku nei ma ka aoao komohana o ka Hale Aupoai. O ke kulana o keia wahi i aoho ai ka pualikoa aia ia mahope o kekahi hal£ uinihapa nui i ikeiaka Ha;le Mele. Oke alanui mamua o leo | aio o keia hale he ololi loa. OM» hale 110 hoi « huli pouo ana kon alo i ka Hale Aupuni. Ma (Adimarala Skerrett)' manoo oo hana kupooo ole ka hoo»ohok«aa o keia poalikoa ma keia wahi ī «a o ka lakou hana i hoololeU mai ai M ka hoomalu aoa i ke kioo •«a kanaka kupa America. oiai oa hooM mai la lakou akala loa «m! kahi kklapa ioai o k« k«kiakM> hale. a ma ke ano nui ka kn «a kaawak loa laai kahi maī o b Keaoa OihaoaokaKW* Annri« | im ko KiMkilaOwMjU»iai<apoU pu nohoi ko ku»a* ; 1% mai na hale a me oa waki nhi [ nii o na kupa Amenea.

£ ikeia no on* kii i bbb* ha i* • hoouoa pa ui ak« ML im i !•(« k*ua U nuu k« pmlUm • k* Aupom Nofcoat*o* m kt Hikki mai, oia k«tua u toi kupom> loa lakoo (paaliko* «*) mt kt UiM mIoUi k* • b«i m*i « O • * • l M i

m* ka pualikoa o ka Moivrahine i ka Uale, Mele i n&* l?.koa i inakemake pela. a,laila aia no lakou (pualikoa Awerica> malalo nono o na pu eki ia ana e lakou. Malalo o keia £Da\) kumu au i eoanao ai ua kupono cl§ a ua hewa maoli ka wae ia ena o keia wahi. Ina nae ua hooleleia mai lakou me ka manao e kokua i ka pualikoa o ke Aupuni Nolioinanawa, e noho ana maloko o k* hale Aupuni, alaila ua naauao kfi koho ia ana o keia wahi 110 ka niea ua hiki ia lakou ke ki papa aku i kektihi pualikoa holookoa e iele kaua ae ana mai ka Halealii 2nai a mamua mai paha o ka haie alii. Aole a ? u mau oleio hou aku mawaho ae o keia e pil> ana i keia Hana, a'n Hoi i hoomanao ai, ke waiho ia aku nei keia no kou nooi>oo ana. Okekahio na olelo hoike maopopo loa no na a Kuhina Stivmi i hana ai e piii ana i ka ohumuana 9 kipaku i ka Moiwahine mai ia Mr. Konuwela mai no ia, kekahi hoa o ko ka M»oiwahino Aha Kuhina. Mahope iho ona hoakaka ana no na me» e pili ana i ka hnoku iaf,na o ka Ahaolelo ma ka la 14th ka hoao an;i o ka Moiwahine e koi i Kona Ah-a Kuhina e kakauinoa malalo o ke Kumukanawai hou, ka mea hoi a na tansani o na kanaka Hawaii i hoopii inin ai, ko lakou hoole M na e hana.pela, ko ka Moiwahine waiho ana i kolakou makemake |ka lahui] a me ke kuahaua ana ma ke akea i ka hoonau loa ana i ka manao ana no ke Kumukanawai hou, eia ka Mr. Konewela i olelo ai:

Ma fce kakah ; akanui o ka la Sabati, Jarmari 15 th, o Kakina ke poo alakai o ka aoao hookahuli aupuni. ua hele ae oia ma kahi o kou mau hoa, Kuhina Kolohana a rae PeterBon, a nonoi aku la ia laua e &ui pu aka me ia a me kekahi poe eae no be kipaku ana 1 Ka Moiwaiiine me kona hooia pu ana mai ia l&na ia manawa, uh palekana loa Meia hana ke hana ia, oiai, ua r.e mai o Kuhina Stirini ia lakou e kokua mai ana Ka puahkoa Auierika me kona ike pu ana mai a kakoo mai i ke Aupuni Nohomanawa, e lik» ka hikiwawe me kahiki ke haaa ia ua hana la. k 'Ua hoole koke aku Ja ko'u mau hoa i keia knmuhana 1 waiho ia mai e Kakina. a ia manawa koke no mnhope iho, ua hui mai la laua me Mr. Paka. * me a'u e kuka ao keia mea. He mau halawai leliuUhulehu ka ka Aha Kuhina i aoho ai e kuka, a ua ike hoi i ka aui o ka ikaika o ko makou puali koa, ua ike makou me ka hilinai nui ana e lanakila ana no makou me ka maalahi loa 1 ko makou m«uawti e kue aku ai i kekahi ano ho* ohaunaele a kekahi poe kakaikahi h ohumu uiau ana. Ma ka Poakahi Ja*>uari Ia 16th. sa hoopuka aku la ka Moiwahiue wi»UM o ka lehulehu i Hekahi kuahaua, uialoko o laila oia i hoakaka ai i na kumu o kona makemake ana e kukala m»i i Kumukanawai hou. a ia manawa pu no hoi u % honia pn mai oia ta lakou, ao)e oia e hoao hou i wahi e lanakiia ai ia mea i manao ia. Ma ka hora 11. a>. u., ua pau i ke pai ia ke kuahaua a iawe ia aku la e haawi ma na wifti a oau oke Kaona. Ua hoouna IHaia *ku no he miu hooia ana o leia ano hookahi i na bna Au|um om aina e, a ua lawe ia aku aae ke apono ia.

Ua hoike aku makōu imua o ka Poai o na Luna Aupuni i ka tnfckou mea i inanao ai e hana, a ua hoike ia mai la he hana naauae ia a makou« a lakou hoi i manao ai ua iawa. 0 poo e noho a.ua ma keia kuka ana, oia na Luna Aupuni Enelani. Farani, a me ko Potu-! gala, ua hoole o Kuhina Stivini i | kona hiki kino mai ma keia kuka-1 kuka ana. aole nae ia i hookahaha ! mt»i īa makou, oiai, ua ike ia kona manao kokua i ka poe kipi. Ma ka hora 4 p. m. paha ua hojike ia mai la ia makou, ua hoolele !ia mai la na koa Amenka, ua holo I koke aku la o Kuhina Parker a me Peterson i kahi o Stivini, & hoike aku la iaia me ka maopopoloa, ua hiki no i ke Aupuni ke malama i ka maluhia o ke kulana ia manawa, a koi pu aku la iaia e hoonoho ia no ka pualikoa maluna o ka Bosetona. Ua pane mai la nae oia, i hoolele ia mai ka pualikoa no ka hoomalu ana i ke ola o na kiinaka Amerika a nie ko lakou mau waiwai, a nolaila. e noho ana lakou iuka nei. ' E noomenao ia nae, oka Ariona Hale a me na hale a pau e ku kokoke mai ana. aole ia he mau waiwai no ka poe Amerika, o ko lakou hoonoho ia ana a mamao loa mai ke kiko waena mai o kahi o ka waiwai o na Amerika, a i kokoke lea hoi i kahi o ka waiwai o ke Aupuni Hawaii, he kupaianaha maoli ke ano o keia hana ke hoomanao ae. Ma ka Poalua Januari 17th, ua hoike ia mai la ka lohe ia makou, e kukaia mai ana ka poe kipi i Au« puni Nohomanawa ma ke awakea oia la, ua hele hou aku la ka Aha Kuhina i kahi o Stivini, a noi aku la iaia i na paha oia e kokua mai ana ike Aupuni mana e ku ana malalo o na kanawai ia manawa a i loaa mai ai hoi kona mau palapala hoapono i na e makemuke ia ana kona kokua ana mai. Ua hoo'le mai la oia me ke kuhihewa oie, īne kona hoike maopopo loa ana mai īa makou, e ike ana oia me ke kokua pu ana aku i ke Aupuni Kipi i kona manawe e kukulu ia ai. Ma ka hoike i loaa aku i ke Koena Oihuna Aupuni o Amerika, i kakau ia i ka la 24th o Mei, wahi a Oomiaina Blount: Ua ike pinepine ia maioko o ka Sitivim mau palapala i ke Keena Oihana Anpuni o Amerika, e hoike ana, he kane manuahi ka ka Moiwahine, okka Ilamuku i hoopauia Wilikini. Aole ne he waiwai o keia mau olelo hoinoino. Ua hoohana ia i mea 6 lona ai he lili iloko o ka manao o ka poe Amenka a kue mai laia ma ka ninau e pili ana i ka hoohui aina. na keia mea i kono mai ia*u e huli p«no ma ka ninaninau ana no keia mea. He lehulehu na Keonimana o ke kulanr*. maikai > hilinai ia i hoike mai nia ka lakou mau palapala i kak}>n mai ai i ko lakou hilinii ole i keia uu«a i hoike la. Ua hookipa ia aku Oia me ke ohohia nui ia iloko o keia mau uiukahiki o Noho Alii ana. iioko o na pohai o ka poe m»;kai loa o keia kulanaleauhale. o ka lahui ilikea hoi, ua ake nui loa lako i e hiki i ka Hale alii i ka manawa e haawi ia ai o kekahi nmu unaina hoolaulea laila. me ke koe ole iho o kekahi mea no ko ka Moiwahine ano la hou Makala 19 o Apenla, oka 1893, ua haawi ne ke Kuhioa Amenka he paina kakahiaka i ka Moiwahine, ,v he lehulehu waleo ka poe koikoi i konoia.