Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 846, 3 January 1894 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kaholileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii.

Unuhiia e Mose Manu no "KA LEO." HELU I. Heaha ka huakai o ka hiki ana mai nei e ko maua hanau mua ? I kii mai la au ia olua, no ka mea, ua kokoke loa ka wahine a kaua e hanau. I ka pau ana o keia mau olelo, o ko lakou nei liuliu ae la no ia i ka hele, a ia lakou i haalele aku ai i ka home noho kuahiwi o Kaukini ma, ua hele mai la lakou a hiki ilalo o Waipio, aia hoi, ua kupu ae la ka manao iloko o Pokahi e hele i ka lihi kahakai lau limu—a opihi hoi, nolaila, ua olelo aku la oia i kona kaikunane a me kana kane, e pii e aku olua mamua, a mahope aku nei hoi au e pii aku ai, e hele ae hoi au ma kahakai i wahi lau limu, malia hoi he ono ka opu keiki i kahi mea pilikai la, e aho hoi ia ua kokoke. No keia mau olelo a Pokahi, ua lilo ia he mea maikai iwaena o lakou, a ua iho aku la o Pokahi no kahakai, e hele ana hoi ma na wahi paala a me na pali kahakai o Waipio me Waimanu a hana iho la oia e like me kona makemake, a ohi mai la oia me na lau Lipoa, a ike oia, ua lawa kana mea i makemake ai, nolaila, ua ukali aku oia mahope o ke ala pii kuahiwi a kana kane me kona kaikunane e hoi 'la. O keia alanui a lakou e pii nei, he alanui ia ma ke kahawai wale no e pii ai, e a'e a'e ana maluna o na pohaku me na piha-a moe wai o uka, a me na kumu wa-i-hi, a he kuono loa keia wahi iloko o ke kahawai o Waipio. Ia Pokahi i hoea aku ai i uka o Ulu, ka home hoi o kona kaikunane me kana wahine, o ko Koaekea ma hiki ana iho no ia, oiai laua e lawelawe mai ana ia Kaholoakuaiwa e hoomaka ana e nahunahu, no na kuakoko e hakoko ana me ke keiki iloko o kona opu, a ma keia ano, ua akahele iho la ko Pokahi lawelawe ana aku i kona kaikoeke me kona mau waimaka e haule makawalu ana ma kona mau papalina.