Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 869, 5 February 1894 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kahulilelole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii.

Unuhiia e Mose Manu no "KA LEO." Loaa ia Makanikeoe ka hoike oiaio mai a Kaohaiula mai, e ike ai oia i ka waiwai o kana mea i hele mai ai — Loaa o Kawelonaakalailehua. Ma keia ike ana aku o Makanikeoe i ka nui hewahewa launa ole o na manu e pohai malie ana i ka lewa, ua lele koke aela kona hauli me ka noonoo ana no kekahi manawa ana manao iho oia e hele hou aku ma kahi ana poe auna manu nei e kokoke i hola i luna o Lehua a no ia mea ua hoohahana aku keia ma ia wahi me kona kino ano pahaohao me ka ike ole ia mai oia nei, a iaia i launa aku ai ma Lehua, he mea oiaio, ua halawai koke aku la ko ia nei mau kiionohi me kekahi mea kino kanaka e noho mai ana iluna o ka eheu o na manu Iwa me kona mau aahu piha o ka hulu o na manu me kona mau papahi lei lehua o luna o Pihanaakalani, kahi hoi o Kauakahialii me kana alii wahine Kaililauokekoa—e ua moe oe, kekahi mau mea nana i hoonanea ia kakou ma ka moolelo kaao o Laieikawai, a o na onohi maka o ua mea nei a ia nei e nana aku nei i ke kau mai iluna o ka eheu o na manu, ua like ia me ka onohi maka o ka manu Mohoe'a o ke kuahiwi ka pohai puni aweawe ula i ka onohi, aka, hookahi no ona pohai ula, a o ko keia mea kino kanaka hoi a ia nei e nana aku nei, he ekolu pohai puni o ka onohi maka. "auwe! makemake wale." a o kona ili, ua like no ia me ka wena o ka la i ke kakahiaka nui a me ke ahiahi, ma keia mea i manao iho ai o Makanikeoe, o ka mea keia a Laukaieie i ike ai ma ka moeuhane, a o ka mea hoi ana i hele mai ai e huli me kona kaikuahine. I kona ike ana i keia keiki ui, a oia kana i hoomanao ae ai, ua pololei na olelo a Kaohaiula, nolaila,

e ka mea heluhelu, ano, ua ike ae nei oe i na hoakaka ana a ka mea kakau no ka moeuhane a ka mea nona keia moolelo hoonanea mamaua ae nei e pili ana no na makua a me ka laua kamalei aloha a hiwahiwa hoi a Kawaihoa me Halalii, nolaila, e hoomanao iho kaua e ka mea heluhelu, oia no keia a ke pukonakoua o Hawaii e ike nei, aole he mea e ae; a no ia mea, e nana hou ae kaua i ka hopena o kana mau hana mamua aku o keia moolelo. Loaa o Kawelonaakalailehua ia Makanikeoe— Kana mau hana maalea—Hanaio ke aloha i ua keiki kaili la ala o Lehua. —Ka ike o ke kahuna o Kukaalamanu. I ka manawa a na manu e hoolai malie nei i ka lewa me ka lakou milimili, me ke kali ana i ka la o ke kowelowelo aku i ka ilikai, a aia hoi kona mau kahu hanai ke liuliu nei i na pono a pau o kona hale noho mau, oia ka moku o Lehua, a nona mai hoi ka inoa o keia mokuahi e holo nei i keia mau makahiki e o nei o Lehua. ––— , He $198, 092, 83, oia ka nui o na kala i hooliloia no ke aupuni P. G. no hookahi makahiki me na la keia he 15. Ua oi aku ka nui o ka lilo o keia ano aupuni i ko ke aupuni Moi. Pehea ka poe hoohui aina i keia hoolilo kuahewahea. Lilelile io no ke aupuni P. G.