Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 871, 7 February 1894 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kahulileole'a o ke kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii.

Unuhiia e Mose Manu no "KA LEO.'' Loaa o Kawelo'naakalailehua ia Makanikeoe — Kana mau hana maalea —- Hanaio ke aloha i ua keiki kaili la ala o Lehua. — Ka ike o ke kahuna o Kukaalamanu. I keia oki-pu ana ae la o ka ai ana a ua keiki nei o ka la komo, ua haule hou aku la oia iloko o na hoinainau ana a ka moeuhane, aia hoi kona wahi oiwi kino ke lupea ia ala iloko o na hooipoipo ana a ka hihio, me he la eia no i ke ao. Ua hiamoe ua keiki nei iloko o na po a me na ao ekolu, e like no hoi me ko Laukaieie hooluhi ia ana a ua lilo keia mau haawina i hekau iho maluna o ua opio nei, i mea e hoanoe ai i ka noonoo o kona mau makua. No ka mea, he haawina maa mau i ua opio nei, i na kakahiaka nui a pau, oia kona manawa e ala ai i ka leo o kona poe kahu (manu), i kii mai iaia, e like me ka mea maa ia lakou, no ka lawe ana aku iaia maluna o ko lakou hokua no Kaula, kahi hoi a ua hanai nei a lakou e hoohala ai i na hora o ke ao; aka, ma keia mau kakahiaka, ua hoonele ia lakou me ia mau haawina i kuluma ia lakou mai na la opio mai o ka lakou hanai. Mamuli o keia mau haawina hoanoe noonoo e uluku ana iloko o na makua o ua opio nei, ua kanaenae ae la o Halalii i ke mele hoala hiamoe o ka laua kama: E malu ka honua i ka po He hiamoe no kuu kama Aia a hoolale mai ka leo o ka manu E ala oe e Kaonohiulaokala Ka oiwi maoheohe o ka La Ka poponi ula o na maka o ka La E moe ana i ka Hikina a ka La I ke kukuna a ka La i Haehae la e— e a—la– I keia mele hoala mua a Halalii aia ua ui nei ke oni ae la me ke kikookoo ana o kona mau lima me na wawae, a pakui hou aku la o Halalii i keia mau lalani mele hoala hiamoe o ka laua luhi:

E ala oe e ka La hiki, e ka La hele E ka La kikiki—koehaeha Ke kowelowelo 'la i ka ili kai Ke hiiia mai la e na manu o Kaula E ka Iwa anai maka o Leinoai I ka poli walea o Lehua la e—e ala E ala e Kawelonaakalailehu—a—— Ma keia mele hope, ua ala mai la ua opio nei me na hiohiona hi-o, me ke a-u ana ae o kona mau maka ma o a maanei, me he la E ake aku ana ka manao a e ike I ka anoi kohi lua i ka puuwai, a mamuli o kona nele, ua kulou iho la oia ilalo, a hoi ae la kona noonoo a ka houpo, kukai olelo me ka puuwai, a hoona ae la i kana ukana he waimaka. I ka mao iki ana ae o na kuakoko a ke aloha e hooluhi ana i ka nui kino o ua opio nei, ua puana ae la oia i keia mau mamala-olelo imua o kona mau makua me ka leo malie a akahele. E o'u makua aloha, he mea malihini a ku no hoi i ka hoehaeha naau, ko olua ike ana mai ia'u, ka olua luhi hookahi e haawe ia ana e keia mau haawina anoe; he oiaio, ua punia au i ke aloha i ke kino wailua o kekahi kaikamahine ui, i halawai mai me a'u ma ka moeuhane; a o ka'u wale no e hoike aku nei ia olua e o'u makua aloha, ina aole au e ike koke ana i ke kino o ka mea a'u i aloha ai, a hala ka wa pono; alaila, e nele no auanei olua me na hauoli o ka noho'na kamalei, ka puuhonua hoi a olua i ake nui ai no ko olua mau la kani koo; i ka pau ana o keia mau olelo a ua opio nei, ua noho mumule iho la oia a na ka waimaka no e hele; ea, loaa pono io aku la ua opio nei i ka ihu pani o ke kai loa, ke hoeueu ala i ke kumu o ka hana.