Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 890, 5 March 1894 — HE OLELO AO. [ARTICLE]

HE OLELO AO.

II o ka hoao ar»a o ka Moi-wahin-e e hooko i ka makeinakf o Kona lahui e k-oi ana i kumu-kana* ■■wai hou, Ana i hoao ai e hooko e like me k& mea i ike ia ma ka la 14 0 lanuari, 1893» ua kipi ia iho ia ~iQiA Kora bhiH*-fe©lookoa e na h iole malalo o na alakai a na ma*'misioiiari" me ke kokua ana a ke Kuhina Stivini o ke Aupuni Mai ia mauawa mai a keia vra, he aupum kuikawa ko kakou, he aupuni no ka manawa a ii.ka.ka mai ka hooholo a ke.Aupum Aaaeiika, ka mea a kakou e kakali nei.i keia wa.. Ke ka'i nei kakou me ka h;linai i)iha, e like me ka olelo mau ia, aka aoie nae pela ka o ka poe e noho nei e malama. i ke aupuni. He okoa loa ko lakou makemake, a he manao ko-, lohe no hoi. me ka wiwo ole i ka I hoi)ena o ka lakou mau hana. i O ke kuko a kekahi mahele ka- i koo o ke aupuni "P. G„" o keia ma- j aawa, oiai ua hoole o Amenka i ka | hoohui aina, oia no ke kukala ana i | 2iupuni repubalika. No ia kumu I ua hoolala ia iho nei kekah' kumu-1 ianawai repubalika, w»hi a k« la-1 kou olelo ana, aka, o ke aio maali j oae, he kumukanawai kaihi mana nui; e kukulu ana he aupuni i ano 3ike me ko Rusia ano. Ua hana ia ua. oiahele o keia kanawai i hiki ai ke paa ia ka mana aupuni ma ka lios& o na misionar: a hiki i īke ia he pono a he pono ole, alaila. na ia ano aupuni e koi hou aku ia Amerika, e hoohui-aina, i ka wa e romo hou ae ai ka aoao repubaiika, i like ka manao aihue aina me ko lakou, aka. ina i ike ia e pono ana na hana mahiko a imi waiwai e ae -•* ua misionari, alaila, e hoomau ia aku no ka repubalika. jso keia kumu hope, na haku ia ke kuoiu kanawai repubalika, aole maoli e liko»me ke ano o ia ano aupuni, aka ma ka inoa wale no, i puni ai ko xvnho poe a mahalo a apono mai ī 1 A& :x.au hana hookamani lima nui ' * na haipule a B»ala; a i kumu no uoi e kokoke ai keia mau manao, ua ia he elua hale kaawale o ka Ahaolelo, he Hale Lunamakaainana " o Hale Alii; o ke koho ana boi, hanaia ma ke koho akea ko ke>*.ii a ma ke ana waiwai kiekie ko 1 l i hoohaiki ia ai ka poe koho o lia hapa 'o ka mana kau k*nfewai a ma ka lima o ka poe waiwai a me ka poe a lakou e hookamo ai e koho :v.it na haaa aouka a na Papa Koho a tna kekahi mau aoo e ae. Ke waiho oei keia kumukaaawai X3ae ka makaukau • kukalaia, i ka wa e ike ia ai he hiki ke kukulnia

! ke au>/ar.i re}»ubalika, a i ole, aia lohe ia e hooko ana ke aupuiii i). -Amenka Huipuia i ka Peres'dena C]eveJand a rne kona Aha Kuhina _ i hooliolo ai a waiho aku ī ka ,Ahaolelo o Amerika oia ka mea 'ihookahi ia aupuni e hana ai e pili j :\na i ke aupuni Hawaii.—Ka hoihoi hou ana i ke Aupuni Moi o Hawaii e iike me kona kulana mua mamua o ka hookahnli ia ana e na mieionari a me na mamo misionari lima lepo, a me Stivini« Ke aa keia j>oe e hoohana i keia mea e waiho pee* poli nei me lakou, me ka paa mai no o ka olelo papa a ke aupuni Amerik& aole e hana ia kekahi hana a pau kann hooponopono ana, e ' kahi o na aoao elua o ka ama nei, ! ka aoao aloha akia a o ka aoao ! aihue aina Daha. —alaila e kukulu I ia ai ka lakou repubalika a e ku j kuluia ai ke kumukanawai no ia ! ano aupuni. Ia wa, e like me ka ! mea i hana ia ai i ke au hookahuli | aupuni o 1887, e kahea ia ai keia ! lahui, e koho aku i na 'lii a me na i i iunamakaainana e lilo i Ahaolelo I na lakou e hoapono 1 keia hana | apuka a na misionari a me na haole l ilihune home ole i pae mai me he hu'akai la i Hawaii nei a me na | Pukiki i hiki mai malalo o na paI lapala kepa-kauwa hana uo na ma- ' hiko. ! ■ I Ke hana ia keia mea, e pupule hou ana no anei ka lahui Hawaii, e like me ka puni ana i ka 1887 ? Aole makou i kanalua i *ka hoole | ana ma ka aoao o ka lahui. oiai ua | ike maopopo ia ka huaelo o keia I poe a me ka maemae ole o kalakou 'hkna. Ua ike maka no hoi kakou i ka poino i ulu mau maluna o ka lahui Hawaii mai ka wa i oaou ia ai ia Kumukanawaielau pu maluna o ka lehulebu t oiai, ua ike kakou i ke kau kapakahi a me ke ino maoli no o ia Kumukunawai. Ina hōihe ino ia< he oi loa aku keia. Aia ma keia mua aku, e hoao ia ana e hoopau loa ia ka mana o na Hawaii ma ke koho ana, a e hoo hamama ia ana i oa lahul malihini i hiki ke kuai ia me na ano kipe o kela a me keia anoT'B hana ia aku ana no na kanawai e hoolilo ai i ka lahu' Hawaii e like me ke kulana o na Ilikini ahiu o Amenka, a pela e hookoikoi mau ia ai ī kumu e pio loa ai keia lahui a ko koke ke kuko a na misionan, na na mamo a lakou e noho mana a e ai alii ka Paemo ku Hawaii. ~ Aka, o ka, ke kanaka mau hoolala ana keia, he okoa nae ka ke Akua hooko ana mai. Aole loa na aupuni o Enelani a me Farani e ae i keia mau hana, ina no e alakai ia ana ka hana hoopono a PereBidena Cleveland e ka poe aihue aina, ke ku kaokoa ka lahui kumu o ka aiua, ka Hawaii poooi. Aia wale no h ae hupo aku keia lahui. ma ke komo pu ana e kobo t me k& maikai ole ana o ke kulana koho, e loaa ai ke kumu e hoopohibihi ai i ke kulaua o Euelani a me Farani, a me kekahi mau aupuni e ae paha, ma na mea £ pili ana ia Hawaii. ,Su no kela T \nao aupum ke hana pu

nei me Amenka Huipuia. Aole laua i hiamoe. Aole iaua i haalele i' ko laua ku!eana i ae like ai laua ma kekahi kuikahi aole kekahi e kmlll i fceia Paemoku, a ua līke no hoi ia me ko laua hooholo ana aole e ae wale aku e pakaha wale ia e h«i aku. Kt- ku nei keia kuleana. Ua ike nQ o Amerika Huipula, a ua malama no ke aupuni o Cieveland aole e haawi i kumu e kue naai ai o j Enelani ame Farani, a me Geremania pu kekahi, ia i«v e like me kona kue aua i na hana i manao ia ai e hana ia Samoa. E like me ka ae oie ana o ka !a« hui Hawaii Ika hoohuiaina, a ike mai nei o Amerika aole oia i komo ! pu iloko o na hookahuli aupuni i hanaia. pela no hoi o Eneiani, Farani a me AmenJta e ae ole ai ekukul"ia kekahi ano aupuni e ae i ae ole ia eka iahui Hawaii. Nolaila, 0 ke ao ia kakou iho aole e hui iki ma na ano hana a pau e hoololi ana Ike kūlana aupuni Moi a kakou e koi nei e hoihoi hou ia mai. Ma na eno a pau, mai puni iki kakou i I kekahi olelo ao e ae, a kauoha a kekahi mea, 110 ka mea, hd mau hana pahele- wa'e no ia/ oiai eia 110 ka pono ma ka aoao o ka lahui Hawaii a hiki 1 keia la Mai puni! Mai puni!! Maipuni!!! Oia ka : leo ao i ola honua ai kakou. ! '■■ ■ ■■ v " ■