Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 904, 23 March 1894 — KE HONE AKU NEI "Aia ka Manaolana o ke ao nei maluna ona Kamahi." [ARTICLE]

KE HONE AKU NEI

"Aia ka Manaolana o ke ao nei maluna ona Kamahi."

; Ilonolulu, Feb. IHSH. K kuu makamaka aloha, K ohiolu rnai ia'u k«* noi fiku i kau mau ii'ionoo inaikaī 110 kekalii kumiiliaiut i nalu uni ia a'n iloko «> m;iii ]>nlo iho Mc i. iiole au i n<>oi[w: u.u mamua no ka iiiiiaii nui nan'a■■«.* liooniowi nei na laliuikanaka me ka inalia ole. l'a nianao no au e liikLinai ana no lie wa e lal>a «i r>a haii'iHele nni niawaena o na laliui malanialaina, e like me ia iikeia ma l'aiani he hanei i "īnakahi i liala i ka \va i-auliuhnia. ai ke aupuni o Farani a e hiki mai ana no ko kakou inanawa ke hana o}e iana makaukau no ke pale ana akn aka, heaha la ka 'hwna ku]>ono a ka-. kou e hana ai ? Mamnii-o keia im. koi ikaika ia mai au e ko'u mau iini «■ hoopuka aku i keia no' pololei i na \valiine.o. Ilonolulu, ua kau nui ko'u inanao maiuna o ke ao pono ana o na keiki liilii, oia ka mea nana ē" lioopale i na poino nui e luliimi mai nei iniua o na lahuikanaka. Oka hana keia 1 kupono i na >vahine. he mea hiki ia kakou ke hapai*: a hooholo imua keia mau kula no na keiki liilii, 1 kapaia na kula Kindergarten. * K J*apjyia. kfā"a mau kulaiwaena o na keiki <j"h'a lahui like ole a oau e noho nei; aole lui ma k'e ano;fioo<nana hookalu a lahui*. a|& jno;W;Jne» a pau keia e-i*>no ai. KeHoi pakahi aku nei au ia oukoii e kokua pu mai kakou i keia liana hanohano. O ko'u iini nui keia, i kulean» pu na wahine a pau o Honolulu iloko o keia hana. Oka Papa Misionari o na wahine, o Mrs. B. F. I)illingham ka Puuku. a ua hoom?ka iho nei keia Hn.i e liapai i keia iiana. Aole &nei oe e ve oluolu mai e kokua i ka hana ma ka haawi ana mai i kela a me keia malama i kau walii makana manawalea, i mea e hiki ai ke koomahuahua aku i ka liana '! K hana kakoue like me.ka mea e-I)iki anaJajsakou. Ow'au no Aie ke aloha iloko o keia hana nm HARRIET GA«RLE COI/KMAX.

Ma keia leta 1 hoouna la aku i na <wahine Hawaii, mai_ a Mrs. H. C. Coleman, ke poloai ia nei na wahine Hawaii e kokua mai i ka hana a na' wahine haole mieionan. ma laliou hatia ao-kn?a ana i na opio o Hawaii, ma ke ano Kula ' lYHjd?rgarten," he kula ao hoo maamaa i «a keiki.oj»io ma na mea hana lima, kakau, kalai. kahakaha, a pela aku. U keia kekahP ō na kula--no uiaiKai i ike ia no ka poe opio, e ao ana ia lakou ma na mea e hoopono ai i ka noho ana me ka iii*onnauao nu. lla hana ia keia niea ma na aina naauao e aku, a ua «ke ia ka peuu), a me ka p<unaikai. Jiok<>o na imonaauao īa ana \ o ka poo «]»io ina na ano a pau, ma na ain i naauao i kukulu ia ai keia mau auo kula, a hoonaauao e ae paha, hōokaiū men nui loa i hookomo mau i.r i'oko o 11 a iriei\ a pau e ao ia ann. oia hoi ē hooulu a e hookukuui pau ia ke aloha aiua a me ke aloha lahiii. 0 ' keia ku uioa i ao ' i;V nuv na aina naauau. a ma ia ku , jnu ua pono a ua pomaikai īa mau ano hana a ka poe e lawelawe au*. Ma keia hoi, ua ulu mai ka ninau, e knkuhi ia ana fcueiv keia mau hana ao i na opio Hawaii, me ka ma* lama ia o keia mau ano a pau i ike ia ;na na aina e, malaio o ke alakai

ana a na mame Ūa lioike ajvei lakdu maka lakAir mau «lelo kiilaWa a nīe ka lakoū mau olelo hoiiio, a me na hana kue 1 keia iahui, e ike 'ia ak'ū ai fae uhane aloha iō kai loko o lakou e hiki ai ina makuahine Hawaii ke hiliuai aku i keia p;>e, e no kimmo ia aiKv na opio Ilawaii, e like me. ia > eao ia i'ia ma ka aina o ko ]akou | mau makua mai, a lakou e.koi nei j e hen.hui a'o.u ia k;.koTi me ko kakou < ui oie a ninau ole ia no ia mea ? f'a ike oukou i ).a lakou mau olelo e niii ana no ka Hawaii, ua.puka a maka ae nei, ka hueloawa o na nianao ino i keia lahui, a me na kuko e kaihi. i kona mau pono no lakou, _a e..hponele ia, a hnihpi īa a nla. o ■like me ke kulana leo oie o n<v holoholojwpfto noho aha:ā nie rn lakou ola. . : '

Ii u upono i keia loa i kn, maliu hou ana aku i ka inamo i hele mai e ao ia kakou i ke aloluM na hana pono.. me ko lakou noho i oīokamani ana iloko o keia inau : . ikahikUoihi me ka manao okoa • ,{» ilokfo o lakou, e like m'e ia i hoi ••• ia eW. N. Limaikaika ma kana .';;au haiolelo i keia mau la t •i nai ka makahiki 1853, kona kuko ona, e hoohui ia keia Paeaina me keaupuni okona mau 'uakua. He kanahnmakahiki o keia kei£i misionari e lawe wale i ka pono a ke Akua i haawi ai i keia iahui'kanaka, aole hoi ma Jttawaii hei, ma Amer;ka oia i neho mai ai me ka maka oSte kanaka Kuko hewa. e hiki mai ka manaw: kupono e pakaha ai lakou i keia aina. O keia manao iloko o keia keiki i hoike akea ia, oiai oia a me kona mau ano ua -manao «-Jw.anajteia kuko i k-eia iimiu la, ola nō ko~lākou ma-

naolike, inai a a, kane a na wahine, a me na kei ki ak u a lakou, e like m.e ia i hoohua ia ai iloko o lakou tnal na ouliaka mai o na makuakane a me na makuahine o lakou. Aole wale hoi o keia keiki a na £anaka malihini i noJjo mai iio lakou nei aina, i noho loihi hoi \ keia uiau inakahiki hope mai o kona mau 1a ma Amerika, aka, o ka holookoa no a pau o keia luamo a ka awahua e noho nei me kakou, nona na makua i hoōkipa ia 110 ka oluolu, i malama ia me ka maikai, i hoowaiwaiia mai ko lakou noho hune ana mai ma keia ainit, e na 'Lii-aimoku a ine ka lahui Hawaii. O k«'ia poe e nonoi mai nei e kokua a e maliu hou aku ka lahui. e like me nu uiakua 1 nonoi ai i ko lakoa liiki mua ana ma Hawaii nei. 0 keia no ka ohana hoolaha nei he poe hookaiuakama oukou a pau e ua wahine Hawaii' me, ka oiaio oie; a o ka poe oi )oi aku i ka haiInii ia oukou he noe hookamakama oia no na wahine i hanau i na kWki hookamakama ma Aih<ftika a hoihoi hou mai i Hawaii nei me ka olelo na ka x>hana. Ua puka na hoino a oi aku 1 keia poe, n o 1 ka poe i hoopuka ole hoi aia no | iloko o lakoū ke ino hookahi iioko kahi i hoopunanaai. Malia io pahk, he hookahi keia wahine misionari, a he manao io

iuaoli kooa e hana 1 ka pono. Aka. aole nana keia hana» na ka ohuna hueīo awa,' nona ta 'manao* kolo e īike me ka mea kolo nana !i hookumu mua ka hewa i poino a mokuahaha ai ko ke ao nei. He lima hooko wale no oia. Ua- hoao ia no keia hana e kukulu $ kela wahi wahine hookamuni I pokao īho inei e nonoi i ke kokua o na Hawaii e hanai i ka ppe aea haukae «i hoopae īa niai ma Hawaii nei e na agena o lakeuaa i hoolnko ia me na pu e pepehi i 'ke ola o ka lokomaikai o lakou, i hele rr.ai e nonoie koKua aku e hailāi, uie ka maka keleawe a me ka puuwai o ke kakana. No ka ikea o kona'ino ame -a*ia mea i-hoopuka ole i kona ma:riao3~ke akea, s oia keia e kalokalo l'oopaī m*i. Ā'ka. o.ka lima -huluhuiu wale no keia e kau iho ia, o ka leo oka leo no nae o ka hooounipuni nui iloko erf?tk6l)a, e, iiio aku ka hooilina o Sa HawHii malalo o ka lakou'ao hookahuli ana e kue i na mea a pau o ko lakou ano a uje ko lakou aina. E Kinai i ke aloha aina e like me ia ma ke Kuia Kamehameha.