Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 911, 3 April 1894 — Mai hea mai ka mana o keia Aupuni Kuikawa e hana ai i Kanawai kahea Aha Elele nana Kumukanawai. [ARTICLE]

Mai hea mai ka mana o keia Aupuni Kuikawa e hana ai i Kanawai kahea Aha Elele nana Kumukanawai.

E Mb. Lunahooponopono:— j 0 keia ninau maluna ae, ua kupu laeia iiokoo kou mea kakau nei, (mamuli o kona ike ana iho iloko o Jna nupepa o kakou nei i kekahi ]kanaw<»i oke Aupuni Kuikawa e Iku nei ; i hana ia e hoomana ā'na i [ke.koho ana i mau Elele e hanai | Kuinukanawai hou no ke Aupuni ;o: Hawpii nei, iia hai)a lioi nana i i hookahaha nui mai i ka noonoo o ! kou mea kakau nei, a ulu ae ai keia |ninaii e kau ae la maluna iloko ona | a oia hoi keia e ninau akea aku nei | u Mai hea r»ai ka mana o ke'a Au- | puni Kuikawa e hana i kanawai | kahea j»ha Elele h.ana Kumukana- | wai ?." j | E Mr. Lunahooponopon©.; e ae mai ia'u e hoakaka iki aku i kekahi mea e pili ana i Kekahi hana, a kanawai hoi o keia ano lii*» no i hana ia iloko o ka M. H. 1890 iho ]nei Ma kela makah'ki 1890, na | waiho ia ae iloko o ka Hale Ahaoj lelo oia maKahiki he Bila Kana]wai e hoomana ana i !:e kahea ia o jkekahi Aha Elele e hana i Kumujkanawai hou no Hawaii nei, oi i | ho: ote loa na kupa |oiwi o ka aina nei i ke kumukanaj wai \tf ka makahiki 1887 e ku ana .ia manawa. a e ku nei no hoi i keia j)a. Ma na la mufc oua Kau Ahaolelo nei o 1890 ua malama ia he mau halawai makaainana nui mi |ke kuea o ka Pa Alii ma Honolulu j nei, aole wale no ka hoomau a lioo- ! paa loa ana aku i kela ake hana |kumukanawai hou iloko o na ka- ] naka o ka aina nei, aka, e loaa pu - kekahi mfau manao kakoo i ua khI muhana 'lii. a loaa pu hoi na mea i hooikaika i na hoa hanohanp o ua, | Ahaolelo kaulana la o 1890, no ka | mea, iloko oia mau la, na la hoi i ae ai ua Bila Kanawai ka(nea Aha Elele uei, iloko nka Aha- ! olelo, e kue ikaika loa ia ana ua | keehina hana y ia e ka pohai o ka ; poe nuna i hana k« knmukanawai ka mnkāhiki IsB7 a me ko lakou •»>.m Kokua. a oia no hoi keia « •vv< ihm tna ke poo o ka hoooonojKin»» anpuni o Keia la, ine na olelo i « k i; ia ua |>oe n i, he hana hiki oie I n ki*la k« hana ia» no ka inea, he ! a<»»* i ke kumukanawai o 1887, a no M "»xia hoi, aole iae ua kumuka» nuwui la, ua hiki ke hana ia i kanawai Aha Eiele'liana Kumukananai. Ma kekahi o kela mau hala* wai makaainana ua lehulehu na oiwi o ka aina nei i hoike i ko Ukou

I 111 |i|| , iwaena o ka poe i halolelo n>a ttf^ kalii o ua may baJawai nei, k« hdo> naanao nei kou inea kakan, o ka hoiū J» M. Kaneakua» oia ka i hoike toai jnella moakaka lea loa, me ] ka olelo anā, he ha.ia hiki oo kela ke h&iia ia, oia» ua nele loa kel& f kumukanawai o ka M. H. ISB7. i kekahi mea e pi-ii ana ia aianui na kuu>ukanawai hou. a **o ka nele āna n 'u'a kumukanawai nei o ISB7 ia : alattui4iana," wahi ana i hoopaka ae ai ia iHau kauiana, U ua like no :u me ke apono an<* ia hana" e like hoi aae ka- o!e!o noeau kahiko. "o ka noho hatnau ana. ua like no ia me ka ae ake/' a ūa )awe I«u naai oia he olelo hoaholo kana- , wai no na Aina~E e kakoo ana ia r manaoo ua Loea opiolk, a eia nae, oia mau waiwai nui o ua kanaka opiu HaWaii la ua oleio ia aku ia e ka pohai o ka poe kue he pololei ole, ahe kuhihewa a wale aku. v E Mr. Lunahoopononono, halā i ka M. H. 1894 i ke au o keia aupuni hehaa nui wale ? a ke ik« aku nei kakou me na maka no e kaakaa ana v wa hana ia e kei'a aupuni he kanawai kanea i /ha Ele!e h*na Kumukanawai hott ke kanawai no hoi a lakou i kaeko ]oa ai 1 ka M. H, 1890, a kela kaYiakā opiopio lo*»a kanawai kaulana i olelo ai, he hik» no ke hana ia, i hue uio loa ia ai hoi eua pne nei ia inau la. Eia ua kanawai nei ke walho nei ma ko kakou mau ipnka hale, me ka manao o na makua me na hoahanau o ua kanawai nei, e kau )ima pu aku na kanaka Hawaii me lakou iloko o_keia koho ana no na Elele hiina Kumukanawai hou no Hawaii Au* puni. ' . i. • ... _ "*" Mamuii o keia hana a me keia kanawai kahea Aha Elele hana Kumukanawai. i loaa ai ke kahaha i kotr mea kakau nei, aninauai oia ina o kela hana kuinukanawai hou i manaoia ai ika M. H. 1890, u i kue ia i ke kumukanawai o ka M. H. e kue ana ia manaw* a e ku nei hoi 1 keia manawa,. aiaiia, *'Mai hea mai Ka mana o keia Aupuni Auikawa e hana i kanawai , kahea Aha Elele hana Kumukaaawai .?.** oini oia no ka hana i laan io ia ika M, H. IS9O. Ma ke ano anei aole he kuinukanawai o aupuni e ku nei i keia manawa an-i a ua pau hoi ke kumukanawai o ka M. H. 1887 ? Ina kakou e nana i ; kf> knahaua a keia Aupuni Kuikajwa i hoolaha ai ma ka 1% 17 o I > i nnari.- poina ole o ka M*. H< lSi>3 |:aku nei. e ike no auanei kakou ni* ka p*uku 3 o ua kuahaua U- i keia | mau olelo» n.t ka«*aw;u Hawaii ;ame na manao kumnkanaw&i a ' pau i kulike me ke a (o:a ko la--1 kou kahua) e ma»i no ko lakou | mana * o m >.*oloko mas anei o keta mau huaoleie i loaa ai ka ua> na i keia Aupuiu "Kiukawa e hana i kei* hana ' kahea Aha hana < Kumukanawa f

Ma kēia Avahi ua pono no ke noonoo aku ike ano io inaoli o mau huaolelo "manao kuiuukana wai" i hiki ai ke maopopo ae ina paha malaila mai i loaa ai ka man-a o keia aupiini e hana i kanawai kahea Aha Elele h?na Kumukanawai - hou, 11« pili anei keia mau huao-i'-lo i k<? kiao. -iia hoi na nlelo ponoi ihi) no ona pruku oke kumukamiwai e ku ana ma ka la 17 o lanuari 189-> a i keia la 110 hoi. a i f>le ua piii paha kona ano 1 ka manaO weliewehe knnawai i ke ano io maoli o kekahi pauku o ke kumukanawai ? Ma ka manao o kou mea kakau nei, aole loa e pili pono keia uiau huaoieio ""inanao kuuuikanawai'' i kino maoii oke kuaiukanawai. aka, ua pili wale aku no ia 1 na manao kanawai e wehewehe ana i ke aiD io o kekahi mau pauku o ke oia hoi na manao kanawai o ka Ah'a Hookoloholo Kiekie o ke Aupuni o ko Hawaii Paeaina nei i hoopuka ai no ka mea o ka olelo hooholo a ua Aha la, he rula. a he manao no'ia ma kekahi olelo ana. Ina oia ae la ka m inao maopopo o na huaolelo "uiaeao kumukanawai, >, oia hoi na manao wehewehe aa i na paiiku o ke kumukanawai. ataila aole &nei ke ku nei no kela ik«oiukanawai oka M. H. 1887 a inalalo no ona e ku nei na hooponopono ana o na hana aupuni ī keīa wā. E hooho no na mea a pau mai keia kihi a keia kihi o ka aina n-n, eia rio ke ku nei ke kumukanawai oka M. H. 1887 me kona inau m'ina a pau, a o na hoopooopono ana aupuni a pau i ewa ae i ua kuinukanawai nei. aole loa ia e lilo i mea mana. A ina ona l<*o kupinaiia, alaila m<ii hea mai ka mana o keia aupuni kuikawa e hana ai i kanawai kahea Ana Elele hana Kuiiiukanawai, no ka 'mea o oa poe nei no i kue ai no ia hana hookahi no i ka M. H. 1890 na keia e hana mai nei. E ke kiai e hai mai Kahalei Moopuu. ilauhaukoi, llonolnlu, Mar. 23, 94.