Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 929, 27 April 1894 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii.

Ūnnhiia e Mo«e Manu no "KA LEO.'

Ka lua o ka Makanikeoe huakai me kona wahi hoa hele nie Awini. Hiki hou oia ma Kahoolawe me Maui. Molokai, Oahu, Kauai a ine Lehua. E like me ka mea i hoike la ma na helu mua, nva keia kumu i loaa hou ai ia Makanikeoe e hele hou e hoike aku i ka mea oiaio imua o na makna nann keia poe kaikanm— hine ana 1 lawe ruai ai, noh'iila. na hooholo īho leona manao e hele hou no n« :nokui.>iini ana i kaahele ai a no ia mea ua hoakoakoa hou ae la oi.i ia lakou a p iu maloko o kona hale ia Laukaieie ma e noho la malaila ae o Koaekei ma me ka laua mau kamalei, a j)ela no hoi o Kau - kim raa me na kaikuahine ponoi ona a pau, ma keia hui -pu ana o lakou a pau ma kahi hookani, ua hai aku o Makanikeoe i kona manao imua o na mea a pau e nono mai ana e hooiohe i kana olelo mai ka mua a ka hope. a ua lokahi ae la ko lakoa manao ma ia mea. aia hoi iloko o na manao ana o Kaohaiuia me kona mau hoa, e ike ana lakon i na helenelena o ko lakou mau makua, a oia kana i pane iho ai, Ike wale aku oe i na aina, aloha aku i ka maka o ka makua. I kona makaukau ana e hele no kana huakai, ua waiho iho la oia he olelo kauoha īa Hiilawe uae kana wahme Kauiaaiha wane e noho pu kana wahine me laua a hiki i kona wa e hoi mr i ai a he ano hoomakeaka kana wahi olelo hope i pane iho ai ia Hiilawe "E ia'u e he~, le nei. a ke noho la ae hoi oe a iho hewa iho 1 ka makaha oko'u Lokoīa ehke me ka Aukuu, aia no naeia 1 ka oukou noho a nae," tr.a keia wahi olelo hookaau ana L T li'.i holoholo kahakai nei, u& heneiki ae la kaaka ao na hoa kena me na poe

apau © poho ana, a ma hope o keia mnu olelo ana, ua hnawl ia ke aloha mawaena o lakou apau. I ka po : o Kulu, i ka moku ana mai o Kapawa. a ke wehe maila ke | alaula o-ke ao, ua kalokaio eo ua a. | 1a oia ia Lonoaweawe īki aloha eli— ke me ka inea mau iaia. ua oili aka la oia mni ioko aku o kona hale ai hele aku Ja no kai ona pali huia āna, a iaia i hiki aku ai ma kai o na pali iua ka lae kahakai, aia hoi ua ike aku ia oia he kanaka lawaia Aweoweo maluna o ka waa e lana mai ana« ua hoomaka koke oia e hoopuiwa i kela kanaaa lawaia, oia hoi kona kahea koke ana aku i kona waa pupu nui e hokake ma kahi o keia kanaka lawaia, aia h©i ua hoea aelā na pupu aole o kana mai. aia ke hoopuni ia la ka waa o ua wahi kanaka nei e na pupu.kepipii la iluna o ka waha o ka waa a ke hoomahiki ia la ka ama. a ke uhouha iho ia kahi wa&, a ke piha loa iho la ua wahi kanaka nei i ka oiakau me ke ano e uwe iho ana, a ke pane iho la ua wahi kanāka rei. ' E Ka Aumakua oke kai nei, ina he makemake ika ia e~a, eia iho no i iuna o ka waa, aole au 1 hewa." palua a nakolu keia olelo ana, oke aiwa loa maila ia oka pipii- o na pupu, a nui «f>la ka leo o ua wahi kanaka nei i ka uwe. a noia mea, ua kahea koke aku o Makanikeoe, "Owai keia kunaka c nui nei o ka leo i ke 1 Owau Awini." Wahi hou a Kakanikeoe i pane aku ai, E olelo iho oe a. ua pau e ola au ī maiama ai a ia na oukou," a no keia olelo, na hooko aku la ua wahi kanaka uei, a na pau ae la keia hana hoomahua a Makan'keoe, a nnmuli o kona mana ano e, ua hamoa mai la ua walii waa hsi me Awini a me na pono apau kau ana ika aina, a he mea haohao ia ina wahi kanaka nei. nolaila, uo kono mai la o Awini ī ka eueu e hoi ma ka hale e nulehu hoi ka Aweoweo a moa ai a maona. alaila hoi hoonunea iho. ua ?e aku la ke -kamahele ī ka manao o ke kamaaiua» ke|Awi* ni la kaho-a o ke ahi ke mama li no ka Awa, a moa ka ia hoka no hoi ka Awa he<3 a loko o ka apu. pule no hoi ua wahi kanaka nei i he akua

BŪP~ Ke kaaohaia aku nei ka |>oe )&• we ma ka oiahina o Ka Lko o ka Laiii'i, e noi i ka oukou bila hookaa i ka oukou mau Lana. i ko oukou hookaa ana mai i ke ola o ka wahaolelo ma ka aoao o kt ' ahui. E hoouna akn ana makou \ kekahi mea nana e hele aku v ohi i ka poe a makou e ike ana aole i hookaa mai i ke ola o keia pepa. E hoolohe i keia eko makou mau makam.ik*.