Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 949, 25 May 1894 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii.

Unnhiia e Moee Manu no "KA LEO/ Ka lealea hope loa a na kaikamahine o Kauai me ke kaikamn- ; hine alii Kalehuatnak«noe Haule oia me Hniawe. Kona ] naauauwa ana i ke aloha a j 'hlki i kona uiakeana. I*ilo o Kaulaaihawane malalo o ka Laukaieie malaraf ana me Makanikeoe. E like me ka inaaaoo Laukaieie. I ka hala hou ana o kekah» niau la mahope iho, ua huli hoi aku la o Hiilawe me koua mau makua a me kana wahine nn uka o ko lakou wahi mau. Ma keia wahi o ko kakou moolelo: e nana ae kaua i ka Hiilawe mau hana maalua no kana wahine. la lakou e noho ana mauka, ua loaa ia Hiilawe he manawa kupono e hele ai no kai o Pakaalana, ! I kekahi la malie maikai, uaoleio aku la oia 1 kana wahine, e ka'u aloha. ke uoi aku nei au ia oeeoluoiu mai oe e iho ae au 1 kai o Pa-j kaalana e hui au me Makanikeoe no kekahi mea a'u i mauao ai iaia. No keia olelo a Hiilawe, ua pane koke mai la kana wahine me ka olelo maikai. Ua ae no au i kou manao, eia nae, ma keia hele ana ou e kuu kane, e hoea mai ana ka hopena o kau huakai nana e hookaawale ia oe me a'u nei kau wahine. Aole pela, wahi a kana kane i pane aku ai. Olelo hou aku la o Ka-ulaaiha - wane, o ka uiea a'u e olelo nei imua , ou, aole ia e nalowale ana ia Maka-.l nikeoe a me kona mau kaikuahine,; ua kamaaina no kaua ia lakou. ! Mh keia mau olelo akana wahine ua neonoo iho la ua Iliilawe nei, ua I ahuwule kona manao i kana wah;--ne, nolaila, ua noonoo hou oia i alanui hele nona e nalo ai kai»a mau hana. j Nolaila, ua noho iho laoiu me ka | maikai no kekahi mau la, a ma | kekah! mau la mahope mai, ua \

ma'i w<ihine iho la kana wahine; nolaila. ua hele aku oia imua o ko~ na mama ponoi Kaholoakuaiwa e hai aku i ka mai o kana wahine; nolaila. ua hai mai kona mama; Na'u e oīelo aku i ko makuakane e hoomakaukau i ko'u hale ma'i o waho. oia hoi ka hale pea, i lioi pu uku niaua me ko wahine; no ka mea, ua kokoke 110 hoi ko'u wa e ma'i ai. Ma keia mau olelo hoaka a kona maina, ua lilo ia he mea maikai ia Hiilawe, a he mea oiaio ua kaawalle aku la o me koi !na makuahonov/ai wanine maloko aka haie pea, a no keia manawa; ua loaa iho la ia Hiilawe he wa nlaikai nona e hele ai i kai o Pakaalana. i■■ - ■ laia e noho ana me kona makuakane, ua olelo aku la oia iaia e ae niai iaia e iho i kai o Pakaalana a hoi mai. ua ae koke aku la kona papa e hele no hoi a pau ka make-' make aiaila hoi mai. Ua ae koke aku la kana keiki me ka hoihoi, a o ke ku a.3 la no īa he^ie ana. i : j A iaia e iho awiwi nei no kai, ua j loaa no īa Kaulaaihawane he uia— nao haupu no kana kane, aole oia ma ka hale ia wa, a oia ka kona mau waimaka i hoopulu iho ai i Uona mau lihilihi me ka ike ole mai o kona makuahonowai, laHiilawe nae i hoea aku ai i kai ua ike ia mai la oia e Pupukanioe a me na mea a pau e noho ana ma Pakaalana a m« ka poe o Kauai a uie ke Kaikamahir.e alii Kalehuamakanoe. A nona hoi ka leo mua i pane mai ma ke kahea ana mai. a oia ka ua ui nei o uka 1 hene iki iho ai kana aka, oiai. o kailina hoi ia o kona manao. ] Ama kona ano iie keiki oia i like me kona kaikuahine Laukaieie ka heiu ekahi oia mau la koliiiliu. A iaia i hiki aku ai, ua hele aku [oia a noho du me ke kaikamahine | alii o Kauai. «»ia hoi o Ka.ehuamaj kanoe, ka mea nana i hoinoino i | kona noonoo maiieai. ■! A i kona noho pono ana iho, ua i ; nee aku la oia a pili ka eha a jka manao. a hene iki iho la kana = wahi aka, aua ohohia mai 1h no | hoi na makua a n»au mo na kaikuahine o lakou. Ua ninau uiai la o Kaohaiula ia Hiilawe no kanaalii wahine. I Aia nc> iuka me mama, 1 aloha ; mai nei no ia oukou a pau loa. \ ■ k A uwila hou aku.