Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 962, 14 June 1894 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii.

Unnhua e Mose Manu no "KA LEO.\ Ka lealea hope loa a na kaikamahine o Kauai me ke kaikamahine alii Kalehuamakanoe Haule oia me Huiawe. Kona naauauwa ana i ke aloha a hiki i kona makeana. Lilo o Kaulaaihawane malalo o ka Laufc&i«id malam; ana me Makamkeoe. E like me ka manao o Laukaieie.

Ua ho-a ia ae la na ihoiho kuikui me ka malamalama nui, aia imua « ko lakou mau nanaina i kela manawa, ua ike dodo ia aku Ja, e waiho a»a i ke ku]a 6 Kanehili, ahu wale i.io i.i ka Boe. ua malie ke kai, aia i kela manawa ua kaia loa in ua mau kamaeu la e ka himoe nui, aia i keia wa Iku like ae ai na kaikamahine a pau iluna me ka nana pono ana aku i na mea e waiho mai ana, me ka manao ole ae. eia laua ke makaikai ia »ei, a o keia no ka manawa a Laukieleula i hele aku ai a ku ma ke poo o ua mau ui nei. a pane iho la me ka leo nu;, me ka hoolu- ■ liluti ana ae i ko laua mtiu poo.

Eia nei, e Hiilawe, o kau wahine no auanei keia o Kaulaaihawane e moe pu nei olua? I ka lohe pono ana o Hiilawe i keia leo e pa-e nei ma kona mau pepeiao, ua puiwa koke ae la laua me ka pihoihoi nui laua i nana ae ai me ka manao he poe okoa ia, eia no ka auanei o ko lakou poe no keia e nana mai nei ia la'ua, ine kahi ukulii hooko nono i ka olelo kanoha me ka hoopilimeaai ola ma kona pili kaikuahine ia Hiilawe ma o Laukaieie ala. Ma keia ala ans ae o ua mau eu eu nei, oiai laua e nana ia mai ana. ua hoao ao la ua keiki Hiilawe nei me Ka manao e holo, aia nae, ua huo aku ka m.\r,a īkaika o ke

leaikamahine Laukieieula, me ka hiki ole ia Hiilawe ke lanakila maluna ona, a ia Hiilawe e kupaka nei i o a iunei, ua nui ae la na\ leo o na hanan mufv o ua wahi ulu iki nei, a na ia m&u leo hanwaleau i iawe aku i ka lohe ia Koaekea noe kana wahine a nie ka la-ua hunona a oia ka kona Papa i hele mai ai e l ike pono 1 ke ano o keia mau ieo e walaau nei maioko o kona hale ponoi, a iaia i komo aku ai, sia hoi, ua ike aku la oia i na poe kaikuahme a a pau o Makanikeoe a me na poe kaikamahine a pau ana i ! lawe mai ai, a oia kana i nalu iho ai iloko ona me ka manao kaumai ha me ka hilahila nui. aole oia waie, o keia poe kaikamahine feahi e ike aku nei. a no keia mea, oa oielo I aku Ia o Koaekea i kana keiki me j ka pane ana aku penei: r

Aia hoi paha la e kuu keiki. a ioaa pono oe me ka heahauau alii o ko wahine, ka mea au i oleio aku ftt ia oe, aia nae, ua hoole mai oe i ka'u olelo ka ka makua, a laa ka loaa pono o olua i keia po, Mole i pau kana OMO ana, ua iohe ia aku la ka leo kahea mai o Kaholookuai wa ī k ana kaneuj ai ka ha le pea mai me ka ninau mai i ke ano o na leo wawa mi ko laua hale, a ua hele aku oia a iua kahi e mawaho o ka hale pea, ua hahai aku oia i na mea a pau no ka lana keiki inai ka mua a ka hope, & ua lilo īa he mea pono oie no ka aaanao o kana u*abine me ka laua hunona.

Mahope iho o keia lpaa pono ana o Hiilawe ma tne ka ui nuhea o Wailua, aia maluna o rla helehelo* na o ua ui la, ua hoike poai la kona ano a pau, aole ona mau ano wiwowiwo īho, a me he mea la. aole ana mea i hana ia po, a be mau olelo hoaio wale no kana i ua po nei t a ma ia i>o, ua kuka iho la na kaiku* ahine a pau o Makanikeoe me ko lakou muli pokii no ka pono o Hiilawe me kaiehuama» s a ua hoonolo like lakou a pau, ua hewa no ko lakou kaikunanane, aole hoi he mea e olelo aku ai i ka ui o Kaoai, oiri o ko lakou hanau mua M&kanikeoe ko Ihiou poe nana i hiu mi. a oia maoLi no ka mea polulei e like me n i mea a pau loa i ike iu ma keia inoolelo uiai ka mua a hiki i ka hope o koua hooniaka ana. E noomanawanui īho oe e ka mea heluhelu a uwila hou aku i ka ia apopo. A nwila hou aku.