Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 988, 23 July 1894 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii.

ūn*hūa e Mose Manu no "KA LEO. % Ka lealea hope loa a na kaikamahine o Kauai mē ke kaikamahine alii Kalehuamakanoe Haule oia me Hnlawe. Kona naauauwa ana i ke aloha a hiki i kona makeana. Lilo o KaulaaihawanO malalo o ka Laukaieie malaraf ana me Makanikeoe. E like me ka manaoo Laukaieie.

-5 haloiloi ana a huH ae la kona mau*ftonohi a ike i kana aloha mu& hapai ae la kona lima a peahi aku Ia ia Kaulaiihawane w hele mai e haawi iho i'kona a'oha iaia. nolaila, ua hele aku la oiu haawi ak.n )a oia i kona ihu i kana kane» a hai ae la o Hiiiawe i kana mau oielo ; Ina aole e loaa ko'u uhane i kekahi wahine ui launa ole. ua like nor koiia ui a me kona nani me kuu haku lani hanau mua e oaho ne me Laukaieie, īke aku nei au i ka iho ana mai nei ma ka lewa iloko o ke anuenue, a nana i hopu mai nei ko'u uhane a hoihoi mai nei, a he 01 aku ka makau o ko'u uhane i ka hamama ae o ke kino ne me be ana ala, a he mea pio loa no ko'u übane ka lohe ana i ko oukou leo uwe no'u, aole nae au i ike i komo ana mainei o ka uhane, a lohe ko~ liuliu anei au i ko leo uwe, a oia au i ola hou ae nei, a pomaikai au i ka ike ana ia oe. nolaila ke mnuao nei &u he wahi mānawa pokole wa* le no ko'u e kamailio i>u ai me oe a haale'e au ia oe, nolaila ina au e inake hou ana, eia kau olelo kauoha ia oe mai hoonele oe i ke kipa ana mai ina makua <rWaua. Aole lioi o kuu haku lani al»t lianau mua he mea nui aukou a pau loa iaiP, a ua ike oe i ke kumu o ko'u pilikia ana, na'u ponoi iimi k« kumu o ka, pilikia a me ka poino a i maemae ae ai o ia noho ana me

ka mea nana oukon a paa i lawe mai imua o Laukaieie, a e inake au me ka*u mau hana pono ole a pau i mea e waia ole ai ko nnkou noho ana ma keia ao. Ika pau ana o keia mau olelo. ua puana ae la oia i kana olelo hope loa nie kona uaau kulu waimaka. E kuu aioha, mai poina īa Hiilawe ke hiamoe pu nei r»u me ke aloha, a oili pulelo hou aku* la kona uhane mai ke kino aku. Ma keia make ana o Hiilawe a ola hou mai la, ua olelo ia īa makē ana he maule, a o kekahi olelo ana aka poe kahiko, he oU na ka aumakua, ahe mea mau no ia i keia lahui, ua nui wale ka poe i make a hala kekahi mau holn a he hapalua oka po a me ke ao. a he mea mau no hoi kekahi e waiho a niake ai, i alaila ola hou mai la a maia ola i hou ana mai la, e kamailio no ka j mea makefi ke ano o kona make ana ame ke ano o kona ola hou ■ ana mai, e like m° ko Hiilawe ola hou ana mai a make aku la. I ka mea e heluhelu ana i keia nanea, ke ninau iho la paha oe i keia wahine nana i hoihoi hou mai i la ka hanu o Hiilawe, ka mea ana hke aku ai e iho mai ana mai ka lani mai maloko o k-3 anuenue. ke hai.aku nei ka mea kakau me na hoakaka ana, oia hoi keia, e hoomanao iho oe e ka mea heluhelu, oia no kela wahine i olelo ia ka PnnohuuU o ka moana o Hinahelani, ka mea naua i hoopokole ka huakai huli o ka ui opio Laukieleula i kona kaikunane Makanikeoe i loaa ai iaia e Kalaeohia, a lilo «i 1 hoa kaana pu na Kaulaihawane i kela Pupukanioe o Kauai, oial kona oiwi e nohe aua no me na Ina-

! luikanuku. aole hoi i nalukai iho ua ui nohea ala o Kauai, aua «i | DBDalua loa ae )a hoi kona kulana i nani me ka hiehie i keia manawa i ikoka wa mamua ana e noho ana me ka lalau i make aku )a. A ke pii malie ae nei ko Kaulaaihawane wahine ui i na la a uau a me ka po, a ke hahai aku la e'aue like nie ka ui nohea kaulana o Waipio Laukaieie, ekolu ula o ka la ; "auwe !' no ka hoi ka nanj-e. Aia no h.oii ke oni pu mai la Kaonaiula maho|)e iho oia kaina hookahi, a o ko laua hoaha:.au alii hoi Kalehup makanoe. oia ano mau no kona ui, ?.ole i ano loli hou ae kona ano, e like me kona hoah.Uian O keia ka manawa i loli ae ai na hiohiona a pau o na kaikamahine uiua a Makanikev>e i lawe mai ai. K kala mai e ka mea heluh«lu i keia wahi hoakaka pokole, Ata maluna mai o ka pali o \VaiDio ma kekahi aiua ma Hamakua Hawni, e noho ana kekahi wahino ui ekolu ula o ka la o eleele kona inoa. -Aolei pau.