Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 1018, 3 September 1894 — NU HOU KULOKO [ARTICLE]

NU HOU KULOKO

I ka la 5 o keia malama e noho ai ke Kau Kiure o Kauaiomano. Ua ike makou i kekahi poe hapa haole opiopio i ka Poaono nei, ua hoohiki aku malalo o ke Aupuni Pikake, i loaa ka oihana makai o ka Hale pupule, hilahila ole no hoi, ke ao ana o ka ike, a e kumakaia i ka aina. Mawaena o na poe i waiho aku i ka lakou nonoi ana e lilo i Luna Nui no ka Hale Mai Pupule, o Mr. D. L. Naona ke kanaka Hawaii hookahi, (ina ua oiaio na lohe) O ka mea nae i ikeia, ua lilo aku ia ka noho Luna Nui ana ia Mr. Cutter, he wahi haole kulana ole loa, a ua haule loa iho la ka poe kanaka Hawaii kumakaia aina, O ka hopena ia e loaa i ka poe i puni ike dala, a haalele ike aloha no kona Lahui iho .

O na inoa o ka poe kiure kumakaia aina i lawe i ka hoohiki kiure no keia Kauhookolokolo kaapuni i hookomoia na inoa oia o A.M. Kakina; S. Kamakau; K. George; Wm. Chung Hoon; L. H. Halaulani; Jos. Woodward; S. K. Moses; W. Higgins; C. A. Long; M. P. Robinson; G. R. Keomaka; J. Crowell; Wm. Kapaa; A. Puaaloa; A. Kekai; J. W. Haaheo; Achi; K. Akau; J. Pinao; J. S. Kalakeila; H. Manners; he 20 ka nui. Ua paa iho la na inoa o keia poe.

Paa hou mai nei ka ua i ka lani. I ka po o ka la apono ka aha mele malimali o Kaumakapili. I keia po ka hulahula hoomakaukau a kini o na eepa ma ka halepaikau o Manamana. Ke hoomau nei no o H. Renejesa i kana hana, ma ke ano he kanikela no Mekiko a me Sepania. E na Hawaii aloha aina! e kupaa no kou aina, kou Moiwahine a me kou hae!!! I keia la, e kakia paa hou ai ka hope o kekahi poe haumana iluna o ko lakou mau noho o ka imi naauao, Kokoke e maloo loa ke kahawai o Pauoa, o na loi-kala ma kahi kokoke ia awawa, ke maloo mai la no ka wai ole. Eia i ke taona nei i keia mau la, ke Duke o Wailuku, oia hoi o Bila Konuwela, ma ke Kinau mai o ka Poaono nei. He eono makahiki ma ka hana oolea oia ka hoopai o Keoni Hapa i ka Poalima i hala, no ka powa ana i kekahi Pake. Ua hoopau ia na Pake paoahi o ka moku-kolo Eleu i ka Poaono nei, a he mau haole hou ka i lumaiia aku ma ko laua mau makalua. No ka Halewai aku nei na makai nana e malama nei ka poe pupule i keia mau la makahi o na makai aloha aina i olohani ai no ka makemake ole e kakau inoa. Aole o Samula Paka i holo i Mana Hawaii i ka Poalima nei e like me na mea e pakaukau hele ia nei ma na pipa alanui. O ka la inehinei ka la 2 o Sepatemaba, ka la hoomanao la hanau o ko kakou Aliiaimoku i aloha nui ia, a o ka piha ana hoi o kona mau kau kupulau i ke 57. O ka makou pule e hoolaupai mai ke Akua i kona mau la o kua ana kiea olelo ana. Mahope o ko Mr. J. Kamiki noho loihi ana no 18 makahiki ma ke ano keiki lawelawe no ke keena o ko Aina E ma ka Poalima i hala, ua waiho aku oia mamuli o ka ae ole i ke koi a na haku e hele e hoohiki.

No ka hakakalua, ua hopuaia he Pake a me ke Kanaka i kela po aku nei. O ke kumu o ka hewa, oia ka mea e pili ana i ke kaua o Kina me Iapana, ma Korea. O ka noho malie me ka malama maluhia o na Hawaii aloha aina iloko o keia mau la ua lilo ia i nane huna i ka noonoo o na alakai o a Repubalika ai-waiu o Hawaii. He mea makehewa na hookikina ana a ka Holomua i ka poe aloha aina e hele e kakau inoa malalo o keia Aupuni, no ka mea aole loa lakou e bilivi mai, o ka waha ke kole, aole he wahi hua maka e loaa. Ua hoopauia o Mose Kahipa he kumukula no Pololu Kohala Akau Hawaii. He 15 makahiki me 7 malama kona noho paa ana ma ia oihana, hookahi no ona kumu i hoopau ia ai oia kona hoole loa ana aole e ae e lawwe i ka hoohiki kue i ka hoihoi hou ana mai i ka aupuni Moi o Hawaii nei. Ke mahalo nei makou a me ka Lahui Hawaii i kona kupaa. Pomaikai ka aina i ka poe kumukula oia ano. Ua ka-ia ia iho la o A. Noa Kepoikai i ka pohuehue, ua lilo aku la kona inoa no ka hoohiki ana i ke Aupuni Repubalika, a o ka hua i loaa, ua hoopauia mai la oia mai ka noho Lunakanawai Kaapuni mai no Maui, Ua like na oia nei me Esau. O J. W. Kalua aku la ma kona wahi, a hiki i ka loaa pono aana ae o ka haole no ia wahi.