Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 1048, 12 October 1894 — HE HUE PAU. [ARTICLE]

HE HUE PAU.

I keia mau la ua hue mai hoi na keiki misionari i ka moolelo o kekahi o na kupuna kane o ka ohana alii aimoku e noho nei ma ke poo o ka Lahui Hawaii i keia mau makahiki, mamuli o ka nele 0 na kumu e hoino ia aku ai ka Moiwahine Liliuokalani ma ona iho ua hoaia maike keiki a Limaikiak, W. N. Armstrong e noho Luna Hooponoponō nei no ka nupepa P. C. Advertiser, i ka moolelo o ke Lii Kiekie Kamanawa ona ke ola 1 molia mua ia mamuli o ka mana o ka mana o ke kanawai ana i hahaki ai ma ka hoomake ana i kana wahinē. He moolelo oiaio no keia a aole no he mea i hoole aku, ma ka aoao o na lii a me ka Lahui Ilawaii. Ua hoike ae keia Lahui i ka oi o ko lakou malama pono ana i kamana o ke kanawai, ma ka hooko muaia ana maluna o kekahi o na Lii Kiekie loa a k ulana koikōi no hoi ma ka Paeaina Hawaii nei oiai kekahi keia o na mahoe e olelpia, nona ka hoohanohano nui ia ma ke kau ia ana o ko laua kia hoomanao maloko o ka hoailona Aupuni moi o Kamehameha, a laua i nai ai me na hoa imua o ka maka o ka ihe a liio keia Paemoku, he Aupuni hookahi m-iialo o Kamehameha Ekahi Keeaumoku a me Kamanawa, lie mua a he hope.. a o ka hooe kai hoouai ia mamuli o ke kanawai a na haole misio* nari i ao ai e kukulu ia e na alii Ilawaii. Ua hooko ia keia kanawai maluna o ke lii Kamanawa me kaalele ia o kona kulana kelakela he nai-aupuni! kona hanohano a me kona koikoi iwagna o ka Lahui me ke kaumaha o ka naau o na mea a pau a me ka minamina ia hoi o kekahi o na lii mua okaaino. He oiaio no ua uka o Kamanawa me kona ola i koaa

kue ana iko Kanawai a na haole i kukulu ai iloko nei o ka aina aua mau ka hpopai ia ana o na Hawaii, me ko iakou ola i ka hewa oia ano hookahi. Aka, eia ka ninair oiai na Hawai e uku mau ana i ke koi a ke kankwai maluna o lakou. ehia haole ka mea nana mai ua kanawai la ijhoala iloko nei o Hawaii* i uku i ka hoopai a keia kanawai hookahi no mai kona kukulu mua ia ana a hiki wale i keia la? Ka poe i like me ria haole misionari a me ka lakou mau keiki/ Knia naoie, o na pepehi kanaka, i li ia ma ka ai no ka pepehi kanaka mai kinohi mai a keia la? He nui na haole: pepehi kanaka ma Hawaii nei, aka, aole hookahi o lakou i iuku ike koi a ke kanawai me kona ola e like me na Hawaii, a me na Lahui Asia. Eia no ke paa mai nei kekahi mau haole i ka hale paahao i keia wa, i akaka loa ko lakou i pepehi kanaka, aka, ua hookuukuu wale ia no lakou ena jure haole me na wahi hoopai mama, a o ka hope aku he huikala ia. Ehia o na misionari, a me ka lakou mau keiki i moekolohe a e

ola nei na keiki manuahi a lakou i hopu ia koe aku hoi ka hoopai? He ole no, pela no ke ano kapakahi o ka hoahanaia o ke /kanawai ma Hawaiima na ano a pau, a malalo oia kumu i hiki ai i na mamo mi&ionari, moekolohe, aihue, kikiki pepehi kanaka, i paa ole ma ka moolelo Karaina o keia aina, aole no ko lakou maikai maoli, a -no ko lakoa oi ae mamua o Ka'm'an&wa. Ma na ano ho lehulehu walei, he kanaka iho ma* mua o kal holona i hele pu ai me Kalakaua a hoomaikeike ia imua o |na alo ahi o Europa a i kapaia ai me kona mau kokoolaa i hele pu ai me ka mōi, he lole-bipi a he kaliiumiumi ke ano kulana kupono o ua e lau paalalo misionari la i liele $u ai me ia, a kekahi hoi o lauai e hoino nei wale nei ma o ka hapai ana mai i ka liewa i hana ia e ke kupunakane a i ukupau ia me koha ola e like me ke kanawai, me ka akeakea ole ia e like me ka moa i ike ia no.na haole keku i ke kanawai. Aole o ka hewa i loohia i ka makua he mea ia e hoino

wale ai i kana mamo aku. He niea hilahila loa ia iwaena o ka poei keonimana, ka helu ana i ka iiewa ona makua i kumu hoino i ka ohana mahope aku me ko lakou hewa ole aka, ua hiki ke oleloia, aole he hana puaa i koe i na mamo misionari i alo ia, ma ka lakou hoino ana i ka īnoa o ka Moiwahine Liliuokalani ame keia Lahui, ma na ano a pau a ma ka olelo huipau ana he Lahui wahine hookamakama na wahine o Haw||ii. Malalo o keia mau hana ino kumu ole ua hoohaohao ia kanaka Hawaii a hapahaole paha e hoolauna ana, a e apono ana, a i hoohiki paha e kakoo i keia meahemisionari a i kana mamo aku paha. Aoie he Lahui e ae 1 ike ia ka hopepe a ma ka hoomanawanui e like me ka Lahui Hawaii, i na hana ino a me na hoino kumu ole a na misionari a me ka lakou mau keiki. Aka; ua hiki mai ka manawa a kela a me keia Hawaii, e hoomaopopo pono ai i keia mau mea, a e ao ai i ka lakou mau keiki aku i ke ano o kei amea e misionari a e hookae laa ia ia e like me he nahesa la.