Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 1064, 13 March 1895 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Wapio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileole'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Wapio Hawaii.

L\rtfa ™ e AV C < Ma w no "A'-I LEO " ■ ' ''■■ ■ .. 3 •

E.a huakai hele makailiai a Laukaieie nie kana Aliikane—Lilo o Makanikeoe me ilinahelelani i inau alakai ma ka aina a me. ka moana Ike ia na lua holionu maloko o ke kai a me ka Jiina nei—Hele pu me na ohana ponoi—Hoonolioia o Laukieleula i Ihikalani—Ulu ka ieie rna keia mau mokupuni—Lilo i mea hoomanao ia e ka Lahu Hawaii nei. E iike me na ī ke huhi i ioaa i na kamaa>n:i oia aina huli lua i na heno. 1 a hoohauoli nui ia ka mea nona keia nanea ooe kona ohana a pae, a oia ka Laukaieie i nalu iho ai laia īho. Me ke kahaha nui ana o kona manao po Lihau, no 'kona alakai ana mai i kona mau hoa o K.a aina oiwi hookahi. ' Oiai he māu kulana ire koiahi iio nei mea he lealea huia. mai ka hiki ana mai ma Hawaii imua o Laukaieie a hiki wale i ke.a la ana e ike nei i ui ui 'la o Maui , ka na malihini i panai &ku ai rna ko lakou aoao, a mamuli oia inamao ana, aia hoi, ua klipu ae ia i na kaikamahine puu kahi o ks Ulu o Lele. . Ko lakoj manao ana e oleio aku' ia Lihau. e oluolu mal oin, e hai :iku i ko la'kou makemake i ke niii w;Ji;ne nana ka huakai. E heie na ma'iiiini ina ko hvkot' wahi ponoi. ina kahi i£kap.va i ka inoa hoa e-o nei ī kein wa o Lahai na. A man>-,ii o ko lakou manao ana, ua hooko koke aku no o Lihau ia oianaoimna o Laukaieie me ke kaulua ole iho. » - A 019 kaiia i ae mai ai me ka lae-

iae, īioiaiia ua hoonee koke ia ka 1 ! huakai e like me ka ajakt'inke o na ; iv,-a:wa oia aina Kauiana- ~ * Aia nva keia monao, he mea oir»io ; ua liaiilele koke ibo la ka hu&kai īa | 1 Olowiil-i, ke one Lar.au ponH o Li-| ■. " ! ; hau. , | Aua nee koke ka ir a ka j iliKi£i, aie ka nialie kelae.uie na • hoailona mau o ka ulumahiehie • noi. ■ ■■, ■■■ ■• .« ■ j Aia hoi na kane a rr.e na wahine j me na kamalii ke hohoio ae la | | manka. a o na keiki omo waiu, aia 1 n o lak o u m a n a poo iiiwi e hi i I a i ana e ko lakou mau mama ina ua I umaunia. j Ake knu koopw ne la na poe Hianikoo. :nc kā"~nana ole ā<s he loihi o b.ahi e ho!c ala. k' u a mea he.nui o ka, m«akahehi i ka uani o ; ka nie.L ncii: k keia mooieio a me i kona mau hoa, , i • I ke kaalo ana ae oka huakni | ■ aumoana a keiii wahine kaulana | ' o \Vdii)io mawaho pono o'Kul:ioka« ; iai a n;e Lauoiupoko. I ' Aia oa Uiu o Lele ;i me na o )auj niu ke k:q>aliii mai la i ka weielau | maku:;i :na aa. ' j A ke ike la-anu la ke ao aiiiwa— t • ■■■■.. ■) : hiae kauiaiia o ka mokupuni c I Kaululaau. ka mea hoi i oleloia ma keia mau lalani mele. , "0 ke kcru a k«? ao i Maunale', ! Lele mai na ulu o LaFama. j I*ka ha:a ana o keia mau waiii | mahope, ua kupono ae la ka huakai j hele moana, ma kahi o ko Lahaina ! urkaulana o Uo. f ; : i Oia hoi ka ui nana i hookipa aku | i ka mea non.i keia inoolelo me I kona mau hoa hele a pau, me na | manao o ke ohohie nui ma kona hale noho iponoi a»vi koua iwau iaakua ponoi. . . • _ Ma kalii i knpaia konu inoa o Lanikeha. ua piii keia waM me ke kahua o ka hale alii ka uioi kalaui Kauikeouli Kamahameha 111. oia hoi o Halepiula, e huli iho la nana ika luko o Mokui: : ri;t a nie n„ J aekai aloha 6 Lahalna. Aia rna keia wahi kahi i hookipa ia ai na mahhini ena kamaaioa oia wahi. i Ae]ike no u;3 kf; ano maii oia j wa. ma na hookipa ana, he leo hfea- | hea a he puuwai hamama he opeope I hemo wale, he kuono hunahuna | ole aku. ; | He hale ailkane a wahine he haawi i ke kino. a me ka waiwai, a koe ae ke aleio kahi nan». ; ■A o koia mau haawina ka n.ea ; nar.a i hookaulana ī ke kulana o ka | Lahui Hawaiii nei, a ke inaii nei no; I ia a hiki i keia hanaiina hou. j E like :ne ka. makeinake o ka mana kali» ko!u-::un v i haiiwi mai ia h iawina .r.. k;miaih:o uiai 1 \. na mai. j K like aiC: Ueknui o kona kanawai,;ilii i h; awi inai ai maluna o ka Mauni o Sinai. 1- ♦ * : " Ke hoomau iu la uo na hana ma ke ai&nui hao oka hui Alal ao o Ewa me ke kuemi oie iloko o keia lEau la ino. i