Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 1067, 18 March 1895 — OWAI KA MEA HEWA? [ARTICLE]

OWAI KA MEA HEWA?

. He ninan keia i pili i'~k& lahui: a me na malihini o na aina e mai> a he ninau i kupono e kamailio ia i keia wa, e pili ana i ke kulana o ko kakou noho ana a me ke kumu o ko kakou hewa, i ilihia ai ka poino maluna o ka lahui Hawaii, a i hulihia ai hoi ko kakou nolio ana aupuni. He mea nui no ke kaana akahele ia ana o keia ninau, i kum-u e ikea pono ia ai kahi i ulu mai ai o na poin< - i looliia iho nei maluna o kakou, a īiiahina oia mea kakou e ike iho ai i ke kumu o ko kakou poino ana ma ke ano nolio ana aupiiiii. E like me k'i mea i ike ia ma 1 ka nioolelo o ke ao nei, he nui nr u bt]iīii kanaka i looliia i ka poino iiluaniiilii. a na kinai ia ko īiolio aupuni ana. Ua nalowaie loa aku ka hapanui o nalaliui ka- | liiko a lie kakaikahi wale no nal laliui kaliiko e ku nei, ma ko lakou ano lie lahui mai kumu mai o ko lakou lioomaka ana e nolio lahni. 0 ka laliui Iseraela kekalii o na lahui kaliiko loa; ■eia no lakou ke ike ia nei, aole ma ko lakou ano lie aupuni, aka, lie lahui i hailona ano e ia, e noho ana me ko lakou mau ano a! pau e hiki ai ke ike ia he, poe noloko ae o hookalii ano. 0 ka lahui keia i hooj ueliu ia, e like me ka olelo a ke Akua no ka hookuli a hoolohe ole i Kana mau Ēia hoi ka iahui Aignpika, ko Edoma a ihe Moaha, ka hanauna a laeiiiaela, a me ko Aiiiopia, a he mau lahui e ae no hoi kekahi. Ua pau aku nae ka nui i ka nalowale, a he mau wahi m»mo auwana wale iho no kocr nia* kahi o na lahui nUi nana i ho6piha ka honua, a i nohb sitii ke ao nei. Ua noho mana o Asnri he nmiknmamahiku haneriMakahiki; o ke

aupuni keia i kakuluiā e Nimero> da, ktf moopttaa>' Noa; Mahope mai loli ae keiaaupiima lilo ma ka inoa Kalaelea, a mahope mai ma ka inoa o Babulona. Ua kinai ia hoi o Babulona, ke aupuni lua ole o ka hanohano a x me ka ' nani, o keia noho ana, e ka laliui 3ledia a me Peresia. Ua liookumuia mai e Nimeroda a. m. 1771 he 223H makaliiki ma» ua aku o Karisto, a ua pio hoi i ke au o Belehaz;ira, i ka a. m. 3466, mamua o Karisto 538. I ko Nel»ukaneza au ua nolio mana keia lahui maluna o Kahulea, Asuria Arabia, Syria a me Palesetina. () ke aupuni gula keia. Aka iloko o kona nani a me kona ikaika i hoailona ia e ke gula ma ke kii a e ka liona ma ka moeuhane, no kona hookuli a me kona hoowahāwaha i ke Akua Oiaio hookahi 00 boopu«bu ift keia anpnni, a ua

] nalowale loa oia i keia la, a o ko!na mau kulanakauhale nani, akahi no a hoike, hou ia mai i ko ke ao nei, mahope o ka uhi ia 'ana e ke one a'e he mau tausani makaliiki, i hooiaio ai i k;x polole.i o ka ke Akuii ni:tn i knmu e. .10 ai ia kakon, .1 m<- ua lahui e ae kekalii. e like me ia ka ikaika, ka nani, a pela akii. aka, ke hookuli e lioolilo ia ana no nae i meii ole; ke kue i ko ke Akua J makemake, e hulihia ana no iala- •' hui e~ Pēha no hoi o me Roma, eia no lakou ke noho" nei he lahui. i liookahuli ia mai ko lakou nani mua. „ Me na hoikeana hala ole o ka mea-.i loohia i na lahui. kahiko apau i ko lakou hookahuli ia, a hoopuelmia, a hoonalowale loa ia i no ka liana liewa, &ole anei ko la- ' kou mau moolelo he moa e ao mai ana ia kakon, aia imi ko kakou noiio liookamani ana, hooma-1 lokapna, noho aiiV ana, i loohia mai ai ka poino auhnliliia i ko kakou anpuni e like me na laliui i liala aku ? He makapo k e kaI naka ke hoole iie. a lip hoole Akua maopopo oia, ke ike ole iho i ke kumu o keia hulihia o hena aupuni. Aole 110 liai k,\ 1 :o nia.'li, ! ak:i 110 kiikon, ma ko kaL. 'ii auo !ho]ooko?i, i loh ai 1 *'«»!•«# i ana aupnni.- l'a lik' keia lah'ii me kekahi walinu lu■:<k.iiiiakaiiiM, ka noho i'.huai, k.-i j.ii ui h -ilka inu p.alena oie, ka ai hookina; ' k;\

lea'lea a me k;t i ka poiio a, me ka pomaikai a ke Akua i liaawi ai ia kakou. He kaoahiku makahiki a ci o ka malamalama i hookio ai me keia laliui, aka, ua lilo nae 'ku ke Akua lokomaikai i mea paani, i mea hoon?xaikoia. ao Kana olelo i mea hoohenehene ia a i uhi no na hana a me na kuko lapuwale o na kanaka. Nolaila, ua hiki mai ka hopena o ko ke Akua hoomanawanai

ana i na hana hewa a keia lahui, a ua kuu ia mai na lahui e ma kekai mai e hioopai iaia, e lawe aku i kona kuleana ana i hoohemahema ai. E ike kakou iko kakou wahi i|hemahema ai, i'loaa a?i ka lapKau ana e ola hou ai kakou ma keia hope aku. Mai nuha< wale iho no, a kūhi aku ka msk|S i anaana ia e' na haole. Aka, e

kuhi iho no ka make i kauhale, mai ke poo a ka hiu o kd' lāliui, aia kako._ a a"e i ko kakou m)au hewa, mau hoohemahema, mau hana liookamani, a kapae i na kuko, —alaila, m'oakaka ka hana e ola hou ai. Ile liana no ka kakou e liana ai e lioi hou mai ai ka pouo a nie ka pouiaikai ia ka- 1 jkou, aoio iliae nia na Lanr«* lapu- | wale, a me ]i;i kuko ano ole. He ialauu'i eiia oie x> ka ili, ke alainii jo ka īnihi. Ua hoonahoa aku la {no i ke alahui o ka elia, a ua maholehole ka iii. a ke kaaikau nei na olia'na i ua kini e kai Lele la i k*» alanui me ka Aole e ku ka uahoa i ka lahui i keia mau la o kona noho ana omali— ua nele oia e noho nei i ke kulana o ka lahui o ke au o na 'lii na'i aupuni. Ua ahuai keia lahui i kona noho ana. Ua mai mai ke'ola o ka lahui, a ua ahuai

aku ka ain# a tia lilo i n# ' ma* liKini. Ua like keia Uhui me Bsaji, ua kuai i kona hoōilina no na anoai ano ole o ke kino, nte ka noonoo ole, a i ka ike ana ua lilo, hoomauhala i kona kaikaina me ka olelo nona ka hewa. E mihi e na Hawaii, e waiho i ke kuko a me ke kaena, a e hiipoi i ka noho ana hoopono, me ka malama i ka leo t> ke Akua me ka oiaio, aoie me ke ano maa mau me ka hookamani; a mai ha- ; hai i na aiakai kuko e" mamua,~o