Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 1068, 19 March 1895 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kahulileol'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Wapio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileol'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Wapio Hawaii.

Vhtv,hi i» ( Mum 31(inu no "KA LEO B.a huakai lielo makaikai a Laukaieie me kana Aliikane—Lilo o Makanikeoe me Hinahelelani i mau alakai ma k i aina a me. ka moana Ike ia na īua holionu maioko o » ke kai ame ka aina tei—Hele pu me na ohana ponoi—Hoonohoia o Laukieleula i lliikalani—Ulu ka ieie xna keia mau mokupuni—Lilo i mea lioomanao ia e ka Lahu Hawaii nei.

A oia ka ua kanaka la i olelo j aku ai i ka mea nana ka uoena rae j ka maalea, oiai oia e kau ana iluna j o ke kauwahi lae pohaku i puni i , ke kai. a e übi inau la ana e ke kai a he kohu Pihihuhu ke ano, a oia ka ua kanaka la i pane aku ai, i Auhea oe? wahi a ka ninau. j Eia 110 au. i E hoi aku oe a īke aku i ka maka ! i o na wahine a kaūa a uie na keiki, | e hai aku ce. eia au la i ka lae o ka | . i ia, - Aia ma keia oleio, ua piha loa ia I kona hoa me makau nui. n e kona uianao. aia īa iluna o ke poo o na mano, nolaila, ua holo oia me ka haalulu a hiki ana i ka hale me ka hai aku i na olelo i hoike ia ae la. laia e holo ana. aia ua kanaka nei kt>ohi la i ka ia a waiho ma kahi okoa aku, aia ma ua wahi la i l olelo mua ia la ka lima o ria puka mai ka ioko aku o ma -Lahaina. a ua hookolo hou mai ka | euea i kekahi mana hou a hiki rna | ka uiu iiiu a Mala. . | A tnav M.'ila in.ii. lii 1 ī ina ke kio- ; wai ■) Kapoalu a holo hou i kai o ; Kapahūsiisnainana. a mai laiia mni j a hiūi hoa ma kalil o 'ke 'lii wahine Ka .iiiaa o Maui ma-Mokuula' ina I.ihaina, n hoomanao iho kaua e ka rcea heluheiu, ua huli hou . ihope k<i huakai hele a ka kaknu hnli honua a ua puni ze la ka pu* ali koooohina o Maui, aia ma keia

Miau loa,. be nui wale o na uiea ■ maikai anu i ike ai, a me na kiai ē tioho ana ma ko lakou mau kinO eepa Ma keia wahi o ko kakou moolelo, he mea pono e hoakaka ka mea i ke ano o ka mea nona ka hale lua maloko o: ka loko o Mokuhinia ma Lahaina: . ; l T a kapaia k"k inoa o' ka lua ma ka uioa o Kamooalii o Kihawahine, he moo Kaulana keia i ke au kahiko. a ua hooiuana iā e na 'Lii a me na makaainana a liio i Akua, aua oleio nui ia ma na moolelo kahiko, ! 0 keia moo alii o Kihawahine, ua j hilinai n\ii ia oia e na Aln me lea [ malama loa ia. ! Ma ke ano. ma o keia inoo i no{"■ho Aiiiaimoku ai kekahi o na Alii ei Miui i ke au kahlko, e like me ke Alii Kihapiilani i ku st ōia i ka moku. mamuh ona kuhikuhi ana a ko laua kahuna nana e malama ana iua moo nei ma Mokuula a nele kona hoahanau ponoi o Lonoapiilani, a ua napaia no hoi ko ke j Alii Kiha ma ka inoa o keia moo a Uia ka un.»a makua aku ka hooholo loa ana ana o Kihapiiiani, a ua| kapu hoi na lii a me na makaaina- i nana aoie e ai i ka Moa a me ka ; Anae. f No ka raea. ua iike loa ka iwi o ke poo o ka M.oa a me ka Anae me j ko ka moo, a ma ia ano i kapu ai na 'hi a me na kanaka i pili ia Ki* liawahine, a ua noho īa no hoi e j keia moo a puni keia pae moku. a i ma ia ano no hoi i komo ai na lii a me na kanaka o na mokupuni a pau mai Hawaii a Niihau, a oiai boi ke Aliiwahine o na moo e oi pono ana kona noho ana ma kona ' lua kaulana malalo o Mokuula me j kona mana nui. j Aka, aia oia ihea a me kona mau ohana kino iau e noho nei? Ua aui ae lakou a pau mai keia uoho an i hviu ana o ka lahui, e like me ka hau maluna oka piko o Maunakea i ka Hooilo. , Aia nae i hiki mai ke Kau wela 0 ka la, ua hehee oia a lilo i wai, a nalowale loi aku la, aka, aia no paha h» mau hooaaanao ana ae i ko lakou mau inoa ma ka lohe mai i i ka oleio a na makua a me na ku*! puna, he pili lakou i keia moo e olelo ia nei. A e hooia aku no auanei ka mea 1 pili a me kekahi mau inea eae i pili i ka hanauna hou o ka poe i iawe i ka Nupepa Kuokoa o ka A. D. 1884 o Kihapiilani. e ioaa no ka moolele o keia moo Kihawahine i hoonuka ia e ka mea nana keia i mooielo.