Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 1074, 27 March 1895 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kahulileol'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Wapio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileol'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Wapio Hawaii.

Unnhi tn e Mae Manu no iI KA LEO Ka huakai hele makaikai a Laukaie* ie me kana Aliikane—Lilo o Makanike )e me Hinahelelani i mau alakai ma ka aina a me.ka moana Ike ia na lua hohonu maloko o ke kai a me ka aina nei : —Hele pu me na ohana ponoi—Hoonohoia o Laukieleula i Ihikalani—Ul» ka ieie ma keia mau mokupuni—Lilo i mea hoomanao ia e ; k Lahu Hawaii nei.

I ka liiki ana mai o ka hnak.ui ma Kanialo, ua hele awiwi .piai lakeu a hiki ma Ualapue a me Kaluaaha, aua liuli aku o Makanikeoe i kahi ana o Hina i noho aK a ua loaa ia me ka emoole loa, a ua lpali hoi mai oia a loaa koea iuau hoa, a Ua. hele aku a hiki ma Pukoo aia ne hoi ka huakai aumoana ke moe kololio ae la ma ka ilikai maloko o na kuaau, a ua nee aku ka hu&k&i a hiki m& Wai&lu&; & hele loa aku ka hu&kai a hiki ma Puu. ohuku, & mal&ila aku hiki ma k& ulu kukui kaul&oa. ma k&hi oke eiuo wailu& e waiho la o ke kanaka kEulana ike au kahiko non& hoi ka inoa e o nei Kukaiel&mk&xla, & inai keia wahi aku no Halawa.

Ma keia awawa kaulona i pae aa ai ka huakai ma kai mai o ke kai a hui me ko lakou mau alii kane me na manao%auoli. a ua bo laila kamaama oia o Moaula i pulama mvi me keohohia nui i ka hookipa ana aku ma kona hale i na malihini me ka oluolu. O ka 11 ui o ka lokomaikai o Mo-

aula ī lokahi pu ia mai e na kanaka a pau oiu awawa mai uka a kai> oia ua me« ai a pau i panee ia mai imua o na malihini me na puuwai hamama.

He mea hou no hoi ka īke ana o

ko laila poe kanak'a i kekahi poe i hana ik e ka mana nui malalo iho o-ua kukuna olinolino o ka la i ku ika ui ame &a nani oi kelakelaj oia mau la liu wale, a e like me kal . 1 lekomaikai oia poe kamaama, o)a ka na malihini i hoenanea )ho ai no ia wahi no ia la. Mahope iho o na luana ana, aia ua ike la aku la he wahi kumu ohu e uhipaa mai ana mauka o na kakai paJi kuahiwi o Halawa me na o)apa uwila e olapa mai ana iloko o ka lewn a nve na le® .hoooakolo o Kahēkili ma na paia lani, a oia ka Laukaieie a me kona niau hoahele a pak i hu ae ai na heomauao aloha ana no kona hale alii nani lua ole ia Ihikalani,. ana i waiho aku ai ia Laukieleula ko lakou wahi mtili pokii.

Ia lakou nei no o nanea ana, lia I hao aku la ka mana o ke keiki ka- ; uiana oia mau la i kena poe a pau loa, a me ke kamaaina o ia wahi a nobo ana iuka o kahi ponoi o ua oia hoi o Moaula, a mfcsona inoa ponoi hoi i kapaia iho ai ka inoa o ka wai kaulana ma Hilawa. "O Kawaiomoaula." Ua makaikai hele aku n& malihini ma na wahi a pau o keia kahawai, aia hoi ke lalama hele ia ala na kiewai a me na kuono o Moaula

e Makanikeoe, a he nui nō na mea kupanaha ma keia wailele o ula, a oia ka Laukaieie i hoomanao ae ai i konā* kiowai i lilo mai ai i mea kino maoli me k(,na nani nui maluna o na i)oe ui e ae i kauiana uia na moolelō kaao kahiko o Hawaii nei. A e like hoi me ka mea nona keia mooleio e kaahele nei i keia mau paemoku, aia ma fc.eia.wahi o 'Laukaieie a me na ohana e walea

nei, oia-no ka nalena mdi ma Haian'a, o ke alanui i kapaia o ke aiakahi mai kē " tTaha lai mai aka maau ma Iloli a niki i Halawa. He alanui keia e hele pololei ana me na wahi alu a me na wahi uakee liilii. a ma o keia alanui i loaa ai keia mau wahi lalani mele hooheno & ke &lii Kapuaiwa. 'Aia i Molokai o ke alakahi Hookahi holoe e Kalani Ka maka o louli he inoa ia.'