Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 1220, 31 May 1895 — NA ENEMI O HAWAII. KE KIEI IA NEI. [ARTICLE]

NA ENEMI O HAWAII.

KE KIEI IA NEI.

"Ma ka nupepa Gall Mei, u ua lioolahaia.ue la'keia iioike o ua inea a Kau\Kel(i M aila i imi aia i hooiaio, a eia kiei iiei ina Kaleponi, oia hoi keiu." » ; ' He nui na lono a me na kupinai louo o na huakai lilebusta, kaua 110 kekalii mau mahina i hala, nka, aole nae au i ike pono i ka niea poWlei a he wa pokole wale aku nei no. I kinohi aole o u hoomaopopo i keia inau olelo aka, ua J6aa mai ia'u mahope mai hei nana i hoololi ae i ko'u manao. Ano ua maopopo loa> ia'u he oiaio keia mau lono. He oiaio he mea kekahi e hanaia nei, aka, aole nae e hiki ia'u ke kamailio e pili ana Ia mea ano.

Ua )oiia mai la ia u na. kauoha mai ko'u aupuni e imf aku i keia mea a maopopo pano, a e hana aku i ka mea e hiki ana i hiki ple ai ke kepaia na pu a me'na poe e komo po'a 'aku, ia Hawaii mai n > a**a Amerika aku. He mea maopopo no, ma ke ano he mea pili i ka'u oihana, a me ko'u aoao kalaiaina a* me ko'u makemake maoli, e hana v ana hoi au e like me ka mea hiki ia'u e alai i ke kepaia 6 na mea kaua ku ole i ke kanawai māi ~Amerika aku. A ole au e noho.palaualelo ana ma keia mea." \

u He mau agena anei kou e heleī nei e kiei i ka poe manao wale ia' ēia iloko ,o keia hana kaua kipi ?" walii a ka' mea hanu mea- hou. "Ae, he ekolu a eha paha ko iakou nui," walii a Mr* Waila, u ā he poe maalea a kiei eleu loa ua

; poela. L a ma'opopo loa ni u ka poe i nana e hoalla a e alakai nei ī keia ' aiia. Aole e' liiki ia'u ke hoike aku i ka inoa o keia poe ano, aka, ua ike n'o mi ia lakou. Eia i uae, aole o'u Lanalua i ka hoike i ana ae ia Frauies Leo G. Hardeii, oia kekahi agena o keia poe, iie ' waiii kanaka opiopio wale 110, lie ; okoa a lie eleu, aka, lie kaiiaka

| hiki ole kei liilinaiia. He pono | nui konk ke lanakila a aole ! hoi he mea e poino ma j aku. TJa kipakuia mai la oia i i ka 1894 mai Hawaii i mai, a eia oia ke auana hele nei ! iiia keia pae aekai mai ia wa mai. |X'a liolo aku la lioi oia i ka huna i o keia mokuaina i keia mau la

| aku nei mamuli o kekahi hana ' malu a ka poe nana e hoeueu nei | keia liana kipi. kauoha a'u e I kiai ia oia. a ua maopopo ia'u | oia ke hana nei i na hana j "Healia kfiju e hana ai ina e oii aio loa mai ana keia mau liana I kue kela wahi aku?" '\Healia kau e hana ai? Ae, he inea oiaio, aole au i maopopo loa i kau mea ē liana ai. Hookahi wale no alanui imua o'u, oia lioi ka hoike aku i keia mea imua o j na mana aūpuni Amerika ma ke- | ia liuli, a e lioi aku ma ke kanaj wai kukaawale e lioomalu i keia j mau liana; aka, aole o'u liilinai e ; kokua nui mai ana ke .aupuni Amei'ika. i He mea oiaio no hoi, ua hoikeia v aole keia aupuni e | akeakea ana a e lawelawe a kue | kanawi- aku ma na hiliia e kue I ana i ke kanawai noho kukaawa- | ie o.na aupuni, like njeia e pili ana ia Hawaii. E nana kakou ē pili ana i ke kumu \Valilberg, a n>e Kapena Martin, kona lvapena, ! Aole loa he walii aka o ke kanalua ana ma ia moku i lawe aku a hoopae i ka lako kaua a me na pua, a ua hoohiki wahahee hoike | Kapena i ke ano o kaha ukana i ; iawe ai. ' " - ' | "1 ko'u ]wa i liOopii ai ia Kapena Martin, no kona kue ana i | ke kanawii kukaawale o na lahui I ua haiia mai lft.au e ka loio au- | puni o ka Apana Hena o ka Moi kuaina o Kaleponi, Mr. Deniß, ao- ! le a'd kumu hooi>ii koe wale no | ma ka hoopii hoohiki wahahee o i ke Kapena i ke ano o kana ukaj na a mahope- hookomo he'ukana okoa maluna o kona moku. I ko'u ninau ana ia Loio Aupuni Fooie o ke aupuni maoli, ua ole-

joia mai b a'a hoi he knmu }ioopiiia Martin. iSolaila ua hookuu waleia ka mokn kuna Waktberg ame koua Kapena. Ina e kiki i ka poe kaua kipi ke haalele i keia mau kapakai me kekalii moku mama o kona noho ana ma ke kai, alaila aole he pilikia o ko lakoui pae ana aku ma Hawaii He baneri ka nui o na wahi kuono e hiki ai ke pae ia aku ma na | mokupuni a pau,— na awa e waj ila e hiki i na pu ame na lako kaua a me na kanaka ke j pae aku me' ke keakea ole ia, me ka oluolu a me ka iialekana."