Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 10, 24 April 1896 — Page 3

Page PDF (886.92 KB)

This text was transcribed by:  Maryann Acker
This work is dedicated to:  Rosie Rivas

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

i keia kumukana wai hou, aka, e hoomanao oe, he hana kue kanawai keia.”

            Ua pane hou mai ka Moiwahine: “E heluhelu oukou i keia manawa, a e ike no oukou ano.”

            Ua hooko aku makou i keia mau olelo a ke alii, a mahope koko iho o ko makou heluhelu uuku ana, ua haawi aku au i ka makou olelo hooholo ma ka aoao o ka papa Kuhina me keia mau olelo:

            “E ka Moiwahine: Ke a’o aku nei makou ia oe, e kapae i keia manao hoala kumukanawai hou ilokoi ou. Ina e hookikina oe ia makou no ke kakauinoa, alaila, ua ahona makou e haalele i ka oihana, a nau e koho hou na kanaka kakoo i keia kumuhana kue kumukanawai.”

            Ua hoopuiwa nui ia ke alii no keia pane oolea ma ka aoao o ka papa Kuhina, oia hou kana i pane mai ai me keia mau olelo hoakaka.

            “Na ko’u lahuikanaka ka makemake kumukanawai hou, a he mau tausani o na inoa i waiho ae imua o ka ahaole lo a imua o’u, nolaila, malalo o kela kumu, ua noonoo akahele au a hooholo i ko’u manao, e kukala i kumukanawai hou no ka lahui Hawaii.”

            Ua hoopau ia ka launa kamailio ana a huli hoi mai la makou no ka hale aupuni. Ua lono pu ia ae keia mea hou a lohe puni ke kulanakauhale holookoa, oia ka Kakina, Hakuwela me Kamika o ka aoao hoomaemae e kali mai ana ia makou e lohe, a ua hoike aku makou me ka oiaio, aole i kukala ia. Wahi a lakou i hoopaa mua mai ai i ka olelo, ua makaukau lakou i na manawa a pau e haawi mai i na kokua ana no ke kue i ka Moiwahine, ina e kukala ia ana ke kumukanawai hou.

 

            Loaa mua ka lohe o ka uwea olelo telepona i ka 1868.

           

            Loaa ka hoohana mua ana i ka wa-hi leta i ka 1839.

 

            Hana muaia na kaahao lio i ke keneturia eha o ka makahiki 481.

 

            Niniu poahi na epaepa huila o ka mokuaahi mua loa i ka hokua o ka leho o ka moana i ka 1819.

 

 

…APERILA…

 

Sabati……………………

 

5

12

19

26

Poakahi………………….

 

6

13

20

27

Poalua……………………

 

7

14

21

28

Poakolu………………….

1

8

15

22

29

Poaha……………………

2

9

16

23

30

Poalima…………………

3

10

17

24

..

Poaono…………………

4

11

18

25

..

 

 

 

NU HOU KULOKO

 

            No ko makou malihini i naLuna pepa o keia Keena, ua ko hoia aku o Mr. D. M. Punini i Agena lawelawe no makou ma na mea pili i ke dala a me na pepa.

 

            O ka poe makemake ana i mau Buke Lapaau Hawaii, e hoeuna mai i na kauoha ia makou.*

           

            O ka poe a pau he mau koena aie ko lakou i ka Buke Lapaau Hawaii, e hoouna mai ia T. P. Spencer ma ke Keena o ka Leo. *

 

            Aia ka Banako Iapana ma Waikiki iho o ka halepai Kekake, ma ka hale iluna. O ka Banako Iokahama ka inoa.

 

            Aia ma ka Paka Kuokoa i ke ahiahi o ka la apopo ka aha mele a na kaikamahine o Kawaiaho.

            Nui ka ikaika o na kane na wahin a me na keiki i aloha i aloha i ka hale o Iehova ma Kamoihili, ma ko lakou lulu ana a paa ka pa o ka hale, a me ka waele ana a maikai ke kahua o elua eka a oi iki.

            Ua hoopaa ia mai ma ka hale hoopaa he Pake huna opiuma mai Kanohe mai.

            Ua hoopaahaoia no 6 mahina i Kawa, he koa hookamani no ka Puahi Hoola, oia hoi kela poe e haiolelo me na puhi a me ka pahu. O kona hewa i hopu ia ai he wawahi hale.

            O ka Loko kai nui o ke ao nei e lana ana iloko o ka aina oia no ka lokowai kai o Kasepiana, mawaena o Europa a me Asia. He 700 mile ka loihi, a he 270 mile ka laula.

            Ko makemake oe e iki i ka wena ula o ke ahi Pele, e pii a luna o Lae ahi i ka po, a me na wahi kiekie e ae ma ia aoao. O ka oi aku ke pouli.

            Ua ahui a oena aku ka Kinau mai Honolulu no no awa o Maui a me Hawaii i keia la.

            Ua hoopuka mai nei ke Kuokoa i ke kanawai auhau, a o kona hopena ka kakou e haki lo aku ai.

 

KAUKA E. C. SURMANN

 

Kahunaiapaau Geremania.

 

Keena a me Wahi Noho: 137 AI. Papu

 

                                                                                    9 A.M. – 11 P.M.

                                                Na hora hana:              2 P.M. – 4 P.M.

                                                                                    7 P.M. – 8 P.M.

                                                Telepona 181,

                                                            April 24.          1m-dly.

 

KAUKA

 

Wong Nu Ching

(AKINI).

Alanui Hotele                                                  Helu 30

KAUKA LOEA O KA AINA PUA

 

            Ua hiki ke hoolaia kela a me keia ano mai, mai ko na kane, wahine, a me na keiki liilii. O na ano mai kano ua hiki oa ke hoolaia, a pela pu hoi me na ma’puuwai a me na ano mai e ae no a pau pela ou hoi na mai lele, Kol@a, Hebera, Fiva Lenalena. Lepera (Maialii). Ua hiki ke oki a hoola ina palapu o ke kino me ka oluolu lea me ka hoomaemae pu ana i na koko ino. Ua hiki i ka’u laau ke hoohemo i ka lepo paa o e ka hoohemo ana ina keiki e ka wa n nahunahu ana me ka poino ole. He laau no kekahi no ka hooponopono hou ana i ka waihena keika, a i ka wa e inu ai i keia laau; e malama loa ia na rula o ka inu ana, e loaa no ke keiki i ka poe i oaa ole he keiki mamua aku.

            E naue mai i ike maka, @ pomaika nui keia no na makamaka i @oneleia me ia haawina makamae.

            E hauoli no au ke ike aku i na makamaka e kina mai ana e kuka pu me a’u ma na ano a pau e pili ana ka’u oihana E kipa mai e ka poe i hooluuluuia me na haawina pilioua a ka na’i, a nau onkou e hooluolu aku.

                                                                                    KAUKA WONG NU CHING.

                                                                        Alanui Hotele,             Oct 19@         6mdly

 

AINA KU AI

 

Chas P. Colburn          Carlos A. Long

 

HUIIMI WAIWAI O KA NOHONA PONO.

 

                                    E na makamaka a

                                    Me na hoaloha.

                                                                        Welina kakou:

 

            UA KUKULU a nei ka mea nona ka inoa malalo iho nei i HUIMALAMA WAIHONA DALA A IMI POMAIKAI no n nea a pau e komo ana iloko o keia hui i kaoaia ma ka inoa. KA HUI IMI WAIWAI O KA NOHO’NO PONO  leeke me ka mea i hoikeia maluna.

            NOLAILA, ke kono a ke poloai aku nei au ina makama a me na hoa’loha a pau e makemake ana e hui pu a e komo like mai e lulu a hoiliili ina wahi dala uuku a kela a me keia mea ma ka waihona o ka hui i mea e hiki ai ke hapai i kekahi haua nui e holomua a e pomaikai ai na poe a pau i hookahi iloko o ke apo o ke aloha a me ke kuikahi i loaa ai ia kakou ka noho’na kuonoono o keia mua aku.

            No ka mea a pau e makemake ana e komo mai iloko o ka hui i oleloia maluna ae, e looa no ia lakou ka ike a me ka hoonaauao ia ana aku no na kumunaka, na aiakai hana ana a me na hoelala a pau pei’i ana i ka hui, mamali o ko la, kou hele kino ana mai e hui a e kuka pu me ka mea nona ka inoa malalo iho nei, a nana e weheweho aku i ke kulana, ke ano a mo na mea a pau i makemake ia hoohana i mea e holomua ai, a e pomaikai ai ka hui.

 

William C. Achi.

 

HE MEA LAWELAWE MA KE KANAWAI

 

BOROKA O NA WAIWAI PAA

 

A he Boroka o na Waiwai Lowa.

 

 

Olelo Hoolana.

 

            I ka manawa e hiki mai ai o na mokumahu o ka Hui Mokomahu Waila, (i kaupalenaia) aole e ae ia kekahi mea e pii aku iluoa o ka nioku a pau mua na @ iuka ka aina me ka loaa ole o ka palapa la ae mai ke Keena aku; ke ole hoi ua loaa ka ae ia e na luna moku.

 

                                                                                                            C. L. Wight.

                                                           

                                                                        Peresidena o ka H i Moku Waila.

                                                                                                Jun12 tfd.

 

NA IWI PALAOA.

 

            E laa hoi na balaki niho, na aniani lima, na Kahi lauoho, na pahu hihi, a pela aku. Na Lako Dala!

            Na Hua Pupu Momi Maoli

                        Na Lole Silika,

                                    Hainaka Silika!

 

Na Lole Keokeo lapana,

            Na Pauale Helemets, mama loa

                        Na Silika Mauu.

 

Na Pakana Wahine e ni no--$1.50

            Na Moena Iapana nani,

                        Na Kookoo me ke au dala,

                                    Na Huewai waihooluu

                                                Like ole.

 

Na Poia a me Kilu—ai

            Pa holoi luna,

                        Na Kiaha i kah ko

                                    Lau ia

                           Me ke gula

 

Me na mea he lehulohu wale.

 

            E kipa mai ma ko’u Halekuai ma ka aoao Ewa iho o kahi o Kaimana, Alanui Moi.

 

A.     BARNES,

Jula 15, 1985       jul15 1mo

 

 

NA WAIWAI EMI

 

            Kuai hooemi, kuai manuahi, a i ole he haawi wale aku no me ka nana ole ia o na lilo iloko o keia wa hune, a nele hoi o ka aina, eia ma ka halekuai KALAHIKI, penei na kuai ana, na Alapia hulululu pelu palua o 39 inilia ka laula, he .35 keneta wale no o ka I-a, 30 iniha laula, 25 keneta o ka I-1, 26 iniha laula .10 keneta o ka I-a, na papale kaleponi eloele o na ano a pau $3.00 mamua, a i keia wa $1.00, na papale malino $1.00. E kipa, e komo, e wae nou iho, i kie pono i ka nani uluwehiwehi o KALAHIKI, he ole hoi ka lohe pepeiao. E ike ia kakou hoa kanaka, mai kipa hewa ke aloha i ka manu Kolaka, ua like ia me ka manu Kolea, uliuli ka umauma, o ka hoi no ia i Kahiki, e ia ono ai.