Ka Lei Momi, Volume I, Number 1, 21 June 1893 — Page 1

Page PDF (343.46 KB)

This text was transcribed by:  Kt Olson
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEI MOMI.

BUKE 1.

HONOLULU, OAHU, IUNE 21, 1893.

HELU 1

 

NUPEPA PUKA LA

 

KA LEI MOMI

 

W. H. KAPU,

Luna Nui a a Lunahooponopono.

Ma Honolulu kona wahi noho.

 

UKU PEPA:

No ka Makahiki $10.00

No ka Mahina 1.00

No ka Pule .25

No ke Kope Hookahi .10

 

E IKE KA RULA

 

            E hoopuku mau ia ana i kela a me kaia la, koo ke Sabati.

            O na kauoha nupepa a me na hooponopono dala ana, aia wale no me ka Luna Nui.

            Aia wale no me ka Luna Nui a Lunahooponopono na kuka ana no na mea e pili ana i ka uku o na olelo hoolaha, na kanikau, au mele inoa, a pela aku.  Aole loa e hoopukaia kekahi o keia mau mea ke hookaa mua ole ia mai ka uku.

            O na poe a pau e makemake ana e lawe i ka Nupepa Ka Lei Momi e hookaa mua ia mai ka uku, ina ma ka Pule a ma ka Mahina paha.  Aole hoaie.

            E hoopukaia aku no na manao o na makamaka ma keia Nupepa i ku i ke ano hoonaauao mai a me na mea hou o kela a me keia ano, koe na hoopaapaa pilikino ano ole.  E hoouna mai i na manao i ka Lunahooponopono.

            Keena Hana: Ma kahi noho (no ka manawa), Alanui Kula.

 

HE MOOLELO KAAO

NO

MONE TIKERO

KA

HOLOLIO I KA WA HOOILO

KA

UI MAALO I KE KUPULAU.

A O KE

KEIKIALII HARE MATINE

KE

KIAHA OPAKA O NINEWA

 

MOKUNA 1.

            Ke Kahenapule a me ke Kahena Lapaau—Ke Kamaiki Aloha iwaena o na Ululaau—Ka Lio Keokeo i ka Po Pouli.

            O KA MOIWAHINE TIMERENIA o Arabia, ua kaulana oia no kona mare kane ole ana a hiki i ke kanaha o kona mau makahiki, a ua hoohiki pinepine aku oia imua o na ‘lii kiekie o kona aina, aohe ona makemake ia mea he kane, a he mea ia nana i hoino loa ai i na manawa a pau o koua ola ana aole no hoi he kane ui maluna o ka honua nana e hoohina i kona manoo hookae.

            Hok@ o keia manawa n@ ka Moiwahine e hoopuka noi i kana mau olelo hookae no na kane e noho ana iloko o ke kulanakauhale @ Medina ia manawa kokahi kahunapule Mahomeda nona ka inoa o Uzima.  Ua kaulana keia kahunapule uo ka nani o kona mau helehelena, a oi loa aku oia ma ka oluolu a me ka waipahe o kana mau olelo, a@ na manawa a pau ana o halawai ai me kekahi mea kino hookahi ai me kekahi mea kino hookahi a lehulehu paha, aole ana mau olelo e ae e hoopuka aku ai, o na mea pili wale no i ke Akua, a no ia mea i kapa aku ai ka lehulehu iaia, ka “Makua o ka Manaoio” a o ka “Ui i piha i ka Manaoio,” a oia iho la kono mau inoa e puana mau ia ai o ka lehulehu holookoa a pau.

            O keia kahunapule, oia hookalii wale no ka mea i ae ia e noho mehameha me ka Moiwahine ma kona rumi, no ka haipule ana i ke kakahiaka a me ka po, i ke ala ana a me ka moa ana.

            He manawa loihi mahope mai, na hoouna aku la ka moiwahine i kekahi elele e kii i ke kahuna lapaau Dubana e noho ana iloko o ke kulanakauhale o Meka, ke kahana, lapaau hoi i kaulana a puni ka honua iloko o ia mau la no ke akamai.  A ua lilo i mea liaohao no ke aloalii a pau ke kii ia ana o ua kahuna lapaau la me ke ola maikai no o ka moiwahine.

            I ka hiki ana mai o na kahuna lapaau la, ua lawe loa ia aku la oia imua o ka moiwahine a ma kekahi rumi o ka halealii i noho mehameha iho ai laua.

            Oiai laua e noho ana me ka pane leo ole aku o kekahi i kekahi, aka nae e keu ana na maka o ke kahuna lapaau iluna o ka moiwahine me ke pahaohao; a no ka manawa loihi akahi no a ea mai ka moiwahine a nana pono mai la i ke kahuna Iapaau, a no kekahi mau minute liu wale; pane mai la oia:

            “E Dubana ke kaulana, ua kanoha aku nei au ia oe e hele mai no kekahi mea a’u i noohoo loihi ai, a he nani hoi ia o kaua wale no a elua a o ke Akua ke kolu, Nolaila e hoike aku au ia oe i keia mea kaumaha a@e huna iho oe a hiki i kona hora hope loa.”

            Ia manawa pane aku la ke kahuna lapaau, “Ke hoohiki nei au imua ou, aole au e hoike i na mea a pau a kaua i hana ai.”

            Ia manawa i pane hou mai ni ka Moiwahine, “Ua kamaaina oe ia’u e Dubana, he mea hookae loa na’u ua kane a ua hoino pinepine aku au ia lakou i na manawa a pau; aka, i keia mau malama i hala aku la, eia ka ! ua iho mai la kekahi anela mai ka lani mai a moe iho la me a’u, a o ka ha@ o ia moe ana eia no iloko o kuu opu e waiho nei he keiki@ a no ko’u manao o ulu mai kekahi manao koho wale iloko o na kanaka, ua moekolohe hoi au me kekahi kane a lilo ia i mea no’u e hilahila a ai, a no ia mea au i kanoha aku nei ia oe—malia o hiki i kekahi o kau ma i laau lapaau ke hoopuka ala i keia keiki i keia manawa, a e huna aku kaua iaia iloko o ka lepo, kahi a ka lehulehu e ike ole mai ai.”

            Iloko o ia manawa i hohol@ ae ai na minoaka maluna o na papalina o ke kahuna Iapaau a pane aku la oia, “Ehia malama o kou “koke” ana i kela keiki?”

            “O ka eono keia o na malama e “koko” nei,” wahi a ka Moiwahine.

            “Aole no i kana mai,” wahi a ke kahuna Iapaau me ke ano akaaka, me he mea la e hoohenehene aku ana i ka moiwahine, oiai ua ike iho la no ke kahuna Iapaau aole he anela ka mea kino kanaka maoli no, a o ke kumu o kona akaaka ana Iloko o ia manawa i pane hou aku ai ke kahuna Iapaau me ka minoaka maluna o kona mau papalina:

            “E ka Moiwahine, he mea kaumaha loa ia kaua ke hookomo aku i laau e hoopoino ai e keia keiki, he oi aku ka pono e hoomanawanui oe i ekolu malama mai keia la aku, alaila i hiki hou mai ai ianei a e haawi aku no au ia oe i kokahi laau lapaau a’u i kapa iho ai o ‘ka laau lapaau o na anela,’ a ina oe e ai i ua laau la alaila e hiki mai no ka anela nana nei keiki mai ka lani mai ua lawe aku i kana keiki i ke lani, a e luhi ole hoi kaua i ke k@na aku iaia iloko o ka lepo, aole hoi e hoi hou mai kona koko iluna o ko kaua mou poo,—pehea la ia e ka moiwahine maikai ?”

            I mai la ua moiwahine la me na helehelena i piha me ka hauoli: “Ua oi loa ia o ka maikai mamua o ka kaua mea i noonoo mua iho nei; aka, e hiki ana no anei @ kela laau Iapaau ke hookikina aku i kekahi anela okoa aku e kii mai i keia keiki, ina ua lohe ole kona makuakane anela ?”

            “Ua hiki loa no ke hooko ia pela,” wahi a ke kahuna lapaau

            I ka manawa a ka moiwahine i hoopuka mai ai i kana mau huaolelo hope loa, akahi no a ike pono loa aku ke kahuna Iapaau, aole he anela ka mea nana keia keiki, aka, he kauaka maoli no, a owai la ia kanaka ?

            [A puka hou aku.]