Ka Lei Momi, Volume I, Number 2, 22 June 1893 — Page 1
| This text was transcribed by: | Kt Olson |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEI MOMI.
BUKE I.
HONOLULU, OAHU, IUNE 22, 1893.
HELU 2
NUPEPA PUKA LA
KA LEI MOMI
W. H. KAPU,
Luna Nui a a Lunahooponopono.
Ma Honolulu kona wahi noho.
UKU PEPA:
No ka Makahiki $10.00
No ka Mahina 1.00
No ka Pule .25
No ke Kope Hookahi .10
E IKE KA RULA
E hoopuka mau ia ana i kela a me keia la, koe ke Sabati.
O na kauoha nupepa a me na hooponopono dala ana, aia wale no me ka Luna Nui.
Aia wale no me ka Luna Nui a Lunahooponopono na kuka ana no na mea e pili ana i ka uku o na olelo hoolaha, na kanikau, au mele inoa, a pela aku. Aole loa e hoopukaia kekahi o keia mau mea ke hookaa mua ole ia mai ka uku.
O na poe a pau e makemake ana e lawe i ka Nupepa Ka Lei Momi e hookaa mua ia mai ka uku, ina ma ka Pule a ma ka Mahina paha. Aole hoaie.
E hoopukaia aku no na manao o na makamaka ma keia Nupepa i ku i ke ano hoonaauao mai a me na mea hou o kela a me keia ano, koe na hoopaapaa pilikino ano ole. E hoouna mai i na manao i ka Lunahooponopono.
Keena Hana: Ma kahi noho (no ka manawa), Alanui Kula.
HE MOOLELO KAAO
NO
MONE TIKERO
KA
HOLOLIO I KA WA HOOILO
KA
UI MAALO I KE KUPULAU
A O KE
KEIKIALII HARE MATINE
KE
KIAHA OPAKA O NINEWA
MOKUNA 1.
Ke Kahunapule a me ke Kahuna lapaau—Ke Kamaiki Aloha iwaena o na Ululaau—Ka L@ Keokeo i ka Po Pouli.
Iloko o ia manawa i hookuu @ ai ko laua halawai ana, a hoi aku la ua kahuna Iapaau la no kona wahi.
Iaia e @ ana ma kona alahele, halawai pu aku la oia me ke kahunapale Uzima iwaena o na alanui e ka kolanakauhale o Medina, a mahope o na kukai aloha ana mawaena o laua, ua kono mai la Uzima i ke kahuna lapaau e hoi i kona wahi e noho ai, a no kekahi la ae e hoi ai i kona aina ponoi, ua ae aku no hoi o Dabana i keia maneo.
Mahope iho o ka pau ana o ko laua paina ahiahi, na ninau mai la ua kahunapule la i ka Dana hana o ka hele ana i kahi o ka Moiwahine, a no ia mea i pane aku ai ke kahuna lapaau me ka i aku: “I @ ae nei au o Iapaau i ka ma’i o ka moiwahine, oia hoi ka eha ma kona kapuai wawae; uka, i ko’u nanaa ana aku nei he elua ano ma’i o ka moiwahine.”
“Heaha la ka eli a o ka ma’i?” wahi a ke kahunapule i ninau mai ai me ka nana pono ana mai i ke kahuna lapaau.
“Aole au e hai aku ia oe, no ka mea, “ua papa ia mai nei au,” wahi a ke kahuna Iapaau.
“He ma’i kukonukonu lou oku la no ka paha kona,” i kamailio hoomaoe mai ai ke kahunapule.
I aku la o Dubana: “Ina oe o he mai ana e hoohiki mai in@ o’u, aole oe e hoike aku i kekahi mea e ne e pili ana i ka ma’i elua o ka moiwahine, alaila e hai aku no au ia oe me ka oiaio.”
“Ke hoohiki nei au ma ka inoa o ka mea hemolele,” wahi a ke kahunapule.
Ia manawa i hoomakaukau ae ai ke kahunapule e kamailio, me ka nana pono ana o kona mau maka i na helehelena o ke kahunapule, a i aka la:
“O ka ma’i elua o ka moiwahine au e koi mai nei ia’u, ua hapai ia oia i ke keiki na kekahi o na anela o ka honua nei, a ua koi mai oia ia’u e haawi aku i laau o hoohemo aku ai i ua keiki la iwaho i keia manawa, a ua ae aku @ ia mea, me kuu olelo i ka, ina oia e ina i okolu kulu o ka laau lapaau o na anela,’ alaila e puka mai no kela keiki iwaho a hoike mai i ka inoa o kona makuakane anela.”
“Auwe !” wahi a ke kahunapule i pane mai ai me ka puoho ino ana ae iluna.
“Heaha hoi ia au e poho ino ae la ?” i ninau aku ai o Dubana ke kaniahao.
Pane mai la ke kahunapule, “Ua hikilele ia ko’u noonoo no kela laau lapaau kupaianaha—no ka hiki iaia ke haawi i ka huaolelo i ke keiki hanau hou a me ko’u mea i puoho aku la.
Iloko o keia ma@ewa a na kahunapule nei e kamailio ana, ke oni wale la no kona wahi pauku kino i o a ianei, a na ano e loa kona mau helehelena i ka nana aku a Dubana, a ua hiki loa no hoi ia Dubana ke koho aku ua ua kahunapule la no ua keiki nei a ua miki loa iho la oia no kona hoike ana aku i keia mea. Aka, ua ulu hou ae la he wahi manao iloko ona a pane aku la:
“Ua hiki loa i keia laau lapaau ke haawi i ke kamailio i ke keiki hanau hou ke hooko pono ia kona mau kanawai, a eia ka’u i papa aku nei iaia, aole e aeia kekahi kahunapule e komo iloko olaila a hale ua malama ekolu, no ka mea, o na kanawai ia o kela @a@.”
Ia manawa i pane mai ai ua kahunapule la, “Aolo ka paha auanei au o ike aku ana iaia ke hele aku ilaila.”
“He hele mau no ka paha oe ialila ?” wahi a ke kahuna lapaau me ka minoaka ana iho.
Ae mai la no hoi ua kahunapule la me ke ano hookamani iho o kona mau helehelena, me kona manao e nalowale iho ana i na maka o ke kahuna Iapaau kana mea i hana malu ai me ka moiwahine, aka ua ahuwale ia i ke kahuna Iapaau e like me ka mahina kalae.
No ia mea i pane aku ai ke kahuna Iapaau penei:
“He oi aku ka pono e poho malie oe pela a @ la na malama ekolu @ i keia la aku, alaila hele hou mai au a hookahi ko kaua haele pu ena i kaki o ua moiwahine la.” Ae mai la no hoi ua kahunapule la, a liuliu ko laua kamakamailo ana na hoi aku la laua e hooluolu.
I ke kakahiaka o kekahi la ae ua ala mua ke kahunapule a hele aku la e hoomoa i mea ni na laua no ia kakahiaka, o ke kahuna Iapaau hoi ua ala ae la oia me ka awiwi a hele aka la iloko o ke keena kakau o Uzima a kakau iho la he elua mau palapala. Hookahi palapala na ka moiwahine, a hookahi na ua kahunapule nei ma ka inoa o ka moiwahine. I ka paa ana o kana mau palapala, puka awiwi mai la oia iwaho a noho iho la e kali o ka makaukau mai @ ka la@ a mau mea ai.
A makaukau ua mea ai, h@le aku la laua e paina. Mahope o ka hooimu ana o ka la@a papaaina, ua hoomakaukau iho la o Dubana no ka hoi ana i kona kulauakauhale, haawi ae la na kukai aloha ana a k@ e aku la oia ma kana huakai huli @oi.
I ka h@ ana, aku o ua kahuna Iapaau nei iwaho o na alanui, ua hoolimalima aku la oia i kekahi kanaka e lawe i ka palapala i ka moiwahine, a hoolimalima aku la oia i kekahi kanaka e lawe i ka elua o kana mau palapala i ke kahunapule Uzima, a kamoe loa aku la oia ma kona alahele.
[A puka hou aku.]