Ka Lei Momi, Volume I, Number 3, 23 June 1893 — Page 3

Page PDF (404.00 KB)

This text was transcribed by:  Betty Yang Green
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

NA MOKU KU MAI.

Poaha, Iune 22.

Kaala, mai kahuku mai

Mele Poka, mai Waimea, mai Haleakala, mai Kaapuna mai.

 

            NA MOKU HOLO AKU

Poaha, Iune 22.

Lehua, no Olelwaiu a me Hamakua

Waimanalo, no

 

            MOKU HOLO I KELA LA.

Poalima, Iune 23.

King Cyrus, no Kapalaniko Keena Kamaki, no Male Peka no Makwae’i.

 

KELA A ME KUIA.

Ma paa i ke kapu ia na paa eepa a makou i hoopuaiki aku ai i maru ia ai hoi i ka po Poakahi nei, a ua hookuu ia malalo o ka helo.  Na Anako ka hoopii i ke kanemare Sai Kipa.  Hoomanawanui.

Eia o Kapena makai R. Wai pa Paka ke lalelale nei no ka heihei waapa umikumamaha hoe ma ka la 4 aenei o Iulai.  F. wae wae mai ana oia i poe hoe nona mailoko mai o ka puali makai no ke kue ana aku i na luiua o ka Boseton.  Eleu no.

“Ua hiki no ia’u ke smoke lealea aku ia oe,” wahi a kekahi wahine i puana ae ai, oiai oia e hoolele puupupu ana me kona hoa paio ma kea lo iho o ka Bay View i keia ahiahi iho nei Ma ko laua paio ana ua kau like na haawina o ka eha malune o laua, a i ka nana aku, puehu liilii ka lepo o ke alanui.  Ikaika maoli no.

On na no hakumakuma me na kulu paka ua eloelo ko luna iho i ka aluna ahiahi onehinei, a o ko makou mau keiki lawe papa pa’I ko lalo me na kaa huila palala e hookikakaha ana ma ke alanui Kula.  O ko makou Iaka hoi malalao o na malumalu lau kiawe kahi i hoekepue ai me kona papale muouou mai ka laau Sitima mai o Nuwela.  Auwe!

Ke haawi nei “KA LEI MOMO” i na puili pumehana aloha na a oe e” Ka Leo o ka Lahui,” ko makou hanau mua ma keia oihana nui a koikoi a kakou e hapa liki nei.  He oiai, he hana nui maoli no keia, aka, ma ka hoomanawanui wale uo me ke kui ihe ole e hiki ai ke hooholomua ia keia hana.  A nou hoi e ke Kuokoa ko makou muki papalina ana.

 

AINA MAMAO.

 

Ka pauahi.

 

Poho ka Banako.

O ka Banako Hoaha Dala o Hudesona.  Wisekonasia, ua paai ia ma ka la 9 o Iune, mamuli o ka hiki ele ana i kona mau ona ke uku i na lala a ka poe heahu.

 

Hoopuipui hou i ko ka Emepera mau Aumoku Kaua.

 

Eia o Rusia ke hooholomua nei i ke kukulu ana i na moku kaua ikaika no ka hoopuipui ana i kona  ikaika kaua moana.  O ka mokukaua Rurik, i hoolanaia mai ne ima Rusia, oia kekahi o na mokukaua ikaika i manaoia.  Ea no ke hoomakaukau ia nei ma Sana Peteroboro he mokukaua hou no, nona na tona he 14,500.  E hoolakoia aku ana oia me ekolu mau enegini, me 5000 lio ikaka huki, a me ekolu mau huila niniu poahi iloko o ke kai.  Ua manao wale ia e hiki ana ka holo o keia mau moku i ka 19 mile i ka hora.  Mawaho ae o keia mau moku i hoike ia ae la, he elua mau moku hao me 4126 tona, o Adimarala Siniavine me Adimarala Ouschukoff, a me eono mau waapa topido me 87 tona pakahi, e hoolanaia aku ana i keia mua iho.  He hookelakela ikaika keia o Rusia imua o na mana nui e ae.

Kela a me Keia.

Ua ku mai ma Queenstown i ka la 13 o Iune, ka moku pea Cunarder Sesvia, a maluna mai ona i lohea ai, ua hole ana aku ma ka opu o ka hohenu ka moku Amerika A. McCallum i pilia e ka ukona, a ualo pu aku la i ka lua pa a oka manawa mau loa.  Hooka’u uhane mako pu aku la.

            O Cadinela o Nu leka kekahu mea kokua nui ma ka hookuka ana e wehe ia ka he ikaika nui o ao nei ma ua la Sa’ paa.  Loa pola ie, he wahe io ia hana i ka ia hookaiu ka a luke pa ana me na hana .  A paa ka eukou hao ana hao mai kela.

            Mo ke kulanakauhaie o Mekiko aole he kaakupapau no na kupapau i ka wa hoolewa.  Ua kookama no ka pahu iluna o kekahi kaa ano ole, a ukuli aku la ka huakai hooiewa e o ana ia lakou.

Aia ma Dakota Hema, kokoke i Heeia, kekahi wahi pupu keiki i hanau kupanahaia ma o ka loaa ana he elua mau eheu ma ka aoao maluna iho o kona mau poohiwi.  Eia keia holoholona ke ola nei me ka malama maikai ia.

O na kohola o Ainahau he hookahi i-a ke anauuni o ko lakou mau puuwai.

He hookahi haneri me iwakalua-kumamalua mau ano pua rose like ole e mohala mau nei maloko o ka mala-pua o Lexington, Felorida.

 

Iaka me Esopa

“Heaha kau mea hou e Iaka?” wahi a Esopa.

“He makemake ke paha oe e lohe wahi mea hou mai ia’u aku, eo?”

“Ae,” wahi a Esopa.

“O ka’u mea hou, ua puka mai nei he wahi nupepea hou nona ka inoa o KA LEI MOMI, a oia ka’u e hoonuu ae la i kona mau kuhinia mikololohaa.  Ua lawa iho la no hoi paha oe, o hele.”

“Alia hoi paha, e heluhelu mua mai oe i na manao oloko.”

“Auhea oe e ka hoa, ina no oe e hoolele aku i kau hapaha o ka pule, o kou ike no ia i ka papa kahulihuli o KA LEI MOMI, ina no hoi ma ka mahine he hookahi pehu o ia.”

“Ua pono, e kii ae au i pepa na’u.”

Koe aku ko Iaka ike ana i ke kii o Esopa i pepa nana.

E ku mai ana ka mekuahi Belgie i keia Poalua ae mai ka Iloma mai no ka holo loa ana aku i Kapalakiko.

 

He Inoa no Liha.

oe e liliu i kou inoa

Nani Haili Pa i ka Lehua

Noho ia kuia i ko onaona

Honi ke kappa a ke ala

Wahe u no i ka poli ka ao hinalo

Nana aku he nani wale ne ka nahele

Hohia okoa i ka maikai o ka pua

I kui au a hoolawa i ko aloha

Aieha ka uwahi aoe kanalio manu

Ke po’la la i luna o Pokahi

Uhu ae=o-a

E – e – oe e Liliu i ko inoa

Nani Kilauea paa i ka noe

Po luna o Uwekahuna i ke aia

Nalo aku la na lehua nee i ka papa

I ke ole au i nah ala o Halaanian

I ke alai ia mai e ka na nahanaha

Hake au e hoi nei ka puuleo; e puli

E moe aloha maua me ka moani

O ko’u hoa no ia o ka Uluoa

Pehea ae huli mai eia no au

Eia no ae ka hiape a ke aloha Uhu ae-a

E – e – ee Liliu i ko inoa

Naai ke aloha e noho nei ia oe

Halia wale mai ana no ko leo

Aloha i ke kino kau mai ana na maka

Kuu makamaka o ka haiki pilikia

Mai ke olowalu huikau a ka leo

Lawe a ka makani i ke hoa la lilo

U wale ana au la o ko aloha

Mehe wai ku Anuhea’la i ka manawa

Ka maeele o ko kanaka i ke Uhu ae-a

E – e – oe e Liliu i ko inoa

Nani ke aloha e hana nei i ke kino

Luhi kaua i ka manao la e ke hoa

Owau ka luahi a ka waimaka

Mai pili pu au i ka moe

Maha aenei i ka lono

Pahea e hooko ae i ka makemake

I kahi a ke manao e hina nei

E hina ana au i Lanihuli

E moe maua me ke kawelu

He hoa aloha no ka Ahihi ke ka makahala

Uhu au – a

E – e – oe e Liliu i ko inoa

Naui Panaewa po i ke ala

Iuiu ia nahele i ka’u ike

He puia wale’la no i ke onaona

Hele a hiehie ka uka o Malama

I ke kilakila ia e ka ua Kanilehua

I lehua lei ae na ka manao

I pua kanu na ke aloha iloko

Iloko ke aloha hai ka waimaka

Uhu au – a

E – e – oe e Liliu i ko inoa

Nani ka maka o ala nei aohe moe

Hiaa au hopu hewa i ko aloha

Kuhihewa ana au i ke kino wailua

Elua maua me ka manao

Manao i ke hoa o ke ahelau Makani

Mai ka ua kiowao la i kanahele

Hele oe la hoi ke aloha i muli nei

Honehone mai ana me he ipo ala

Uhu au – a

E – e – oe e Liliu i ko inoa e

Nani Lihue po i ka ua koko

Iho no ia ua kahiko i ke pili

I pili aloha maua me ka holei wai

O ka waiwai noia a ka moe o ke aloha

Eia ka ukaua la o ka waimaka

Ke kulu nei a pulu elo kahi moe

I moe au a hoolono i ko aloha

Aloha ke kai maokioki i ka la

Uhu au – a