Ka Lei Momi, Volume I, Number 4, 26 June 1893 — Page 3

Page PDF (407.64 KB)

This text was transcribed by:  Cathy Peloso
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

NA MOKU KU MAI.

@, Poalima, Iune 23.

Waialeale, m@ Han@ mai

M@ani, mai Kau, na Kona.

M@ Lahaina mai

            S@, Iune 23.

 

Li@

M@hala, @ K@

 

@

Poakahi, Iune 23

entire paragraph indecipherable

 

MOKU @ APOPO.

            next 2 paragraphs indecipherable

 

            Ma ka la S@ @ na @ K@ pili m@ Kaw@ hanaha o ke laua mau kuia Sa@ P@ hana i lawelawe ia.

            He nui ka @ ma na @ a o Hawaii, pela ka lono i loaa mai ma ka Malulani e ka Poalima nei.  Ino io aku la, no ka mea, ke lele ino nei ke ao eluna.

            Ua loaa m@ ka lono ma ka Waialeale m@ Hamakua mai i ka Poalima nei, na kipu aku kekahi luna o ka mahiko o Honokaa i kekahi limahana Iapana a make loa.

            Ua nei aku o Claus Spreckles i ka Poalima nei i ke Kuhina America e malma ia kona ola

mai na hoopilikia wale ia mai., e ke aupuni o America.

            Lauahi io no na keiki o "Ka Leo," no ka mea, @ ala ae ko mako@ he ana k@ ko makou ipuka hale e haawi ana i ke aloha kukahiaka ia makou.  Al@ a @

 

            I ke @iia @ ka kahi haole @ ki pu iaia iho n@ @ wahi @ alanui Akak@.  O ke kuma, a@ i maopopo ia makou, aka nae, aole e loaa kekahi ulia ke ole he kumu.

            Ke lilo ma nei o Manana i wahi muimu a mau ia e ka poe makaikai.  O ka pono ia, he oki loa ka lohe pepeiao aku a me ka ike heluhelu wale iho no ma na nupepa.

 

Na Mea Kupaianaha.

 

            Ua hoike ae kekahi poe mea kakau kaulana o ka wa kahiko, h@ ehiku mau mea kaulana loa @ kahiko.  O kekahi o @ mau @ hoomanao poina ole oia na p@remida, ke K@a Hoo@ e Rhodes, ka Heiau o @, ka Muselema, ke K@ahoomanao o lupi@ Olympus, na @ i ka @ o Rabulena a me P@ a me @ . He mau mea @ ole keia iloko o na kanaka o kela @ kahiko i @ kou mau @.

            O ka @ eia @. @ o ke ae nei, a ke ku nui oia a hiki i keia manawa i @ hoom@ poina ole na ia poe i hala aku i keia hanauna hou.  Ua manaoia na ke alii e @ la i na in@ a la n@ i kukulu i kela p@ i ka wa he ekolu @usani makahiki mamua o ka hanau ana o ka Haku.  O kona kiekie he 48@ me 9 iniha, a o kona kahua olalo he @ kapuai ku@.  Ua oleloia he 100,000 ka nui o na kanaka nana i hana keia paramida, a he mau pohaku garani@e @ unui na mea ikapili ia ai, ihiki aku i ka hookahi @snsani tona ke kaumaha.

            O ke Colussus o Rhodes (ke kiahoonianao o Rodesa), ka elua o na mea kupaianaha i ike ia ia au kahiko.  Ke ku nei oia iwaena o ke awa e Rodes a me ke koo ana o kekahi wawae ona ma kekahi aoao o ke awa a pela no kekahi.  Ua hiki i na moku nui ke holo malalo ae ona me ko lakou mau pea e kuuwelu ana ma o a maanei.  he 105 kapuai kona kiekie.  He nani a maikai kona kulana ke nana aku.  Ua hoomaka kona kukuluia ana i ka makahiki 3700 mamua o ka Haku, aka nae, aole i paa koke no elua haneria makahiki.  He kii keleawe nui oia i hoohee ia, a ua hoohio@ia i ka 221 B. C., e ke olai.  O kona kaumaha he 720,00@ paena.

            O ka Heiau o Diana kekahi o na mea kup a @lia o ka honua nei.  He nani maiau kona hana ia ana, a ke ku nei oia maluna o ka Evantine ma Epeso.  O kona kaupoku ua hanaia me na pohaku mabala o Parisian--he alaua mai na alii he 127 mai ia Diana.  O ke alo o ka Heiau e uhi ana oia he 200 kapuai maluna iho o ke kahua palahalaha, a o na paia o hope he 425 kapuai ke @ na kinohinohi wale ia no me na pohaku me mi maemae makamae.

            O ka he o Mausolusa, ke ahi o Caroa, oia kekahi o na he kupapau makai loa.  Ua oleloia he @ kapuai ke kiekie mailalo ae.  Na kana wahine o Atemisia i hoaia i ka 353 mamua o ka Ilaku.  O ke kahua o ka papahele oiaio @ 65 kauai ke kiekie a e ku ana he pohaku loni@a he iwa kaluakumamakolu me hapa kapuai ke kiekie a e kioi iho an maluna iho he puramida i i iki ae ke kiekie a maluna iho ke kii o Ma@ me kana wahine maluna e kekahi kaa e hukiia ana o na paa lio eha.  Ua ku @ muse@ a hiki i ka A. D. @ hoohi@ mahope iho a @ N@ o Sana J@ W liilii mahope mai.

            Ke ku @ O @pita Olympus, he aneane e 60 kapuai ke kiekie a na hana maiania mailoko mai o na niho elepani a me ke g@.  Aole no he mau mea ano nui i hoomaopopo ia no keia kia@omanao, koe wale no ke ku nei oia ma ke ano e hoike aku ana i keia hanauna hou i ka nui o ka ike a me ke akamai o kela poe i hala aku, ma ka hana ana i keia mau mea kupaianaha.

            Ua oleloia o Babulona he aina hanohano oia i ka wa kahiko, aia iloko o kona puuwai ke waiho nei keia mea poina ole, oia hoi--na malapua kau i ka lewa-- mamua o na aina e ae.  Ua hanaia keia me he ie maoli la no ke ano mailoko mai o ka hao me ke keleawe, he 400 kapuai kuea, a e lewalewa ana a puni kekahi ri@a poepoe, ma kahi kokoke ika halealii o Babulona.  Ua hanaia keia mamuli o ke ake hanohano a haakej o na alii o ia au kahiko.

            O kekahi mea kupaianaha no no hoi e mau ai ke kaulana o na poe nana ihana, oia no ke towera a me ka hale ipukukui i huiia e ku ana ma ka aoao hikina o ka Mokupuni o Paresa, ma Alekanederia, Aigupita.  Ua kukuluia e Pome Sota i ka 332 B. C., paha.  He 400 kapuai ke kiekie a o na lilo o ka hana ana he $1,240,000.

            He kakaikahi loa na mea i hana noeau ia e na poe o keia mau keneturia e hele nei, i like aku me ko na au i hala loa aku ke kaulana a m@ ka makaikai nui ia.

 

            I ka wa e make ai o kekahi o na wahine a ka Emepera o Morocco, e kanikau ana kana mau wahine a pau.  He 6000 ka nui o kaua mau wahine.

 

Ka Haua a ke Aloha

 

            Malalo iho e ike ai ko makou poe heluhelu i ka hoike a kekehi wahine e pili ana nona iloko o kona mau la opio:

            "Aole au he kaikamahine ui i ka 27 o ko'u mau makahiki.  Iloko o ia mau la a'u e noho ana, aole an i ike i kekahi kanaka opiopio e hiki @i ia'u ke aloha aku iaia.  Aole no ka uuku o ua kanaka o ko'u aina, aka, no ka hiki ole maoli no ia'u ke aloha aku i kekahi mea, oiai he nui no na kane ma ko'u wahi.  Aka, i kekahi la, ua hoea mai la kekahi kanaka loihi ni o na helehelena i ko'u aina a noho iho la ma kekahi o na hotele.  nona na maka uliuli poniponi me na papalina ula ohelehele.  Ua halawai iho la au me ia ma kekahi la, a lilo ae ia maua he mau hea loha oiaio.  Mahope mai hoike mai la kela ia'u ua aloha oia ia'u mai ka piko o kona poe a ka ma n@a o kona mau wawae.  @ok@ o ia manawa ua pau ae la k@ maua noho ana ma ke ano he hoaloha, a lilo ae la au he ipo hoopumehana nana.  Aka nae, he mau hana naaupo wale no keia a maua.  I kekahi po, ua hokio mai la oia ia'u mawaho mai o ko'u ipuka aniani, oiai no au e kali ana iaia o kona hiki mai.  Puka malu aku la au ma ka puka aniani a iho aku la ma ke alapii anuunuu.  Ma ka rumi maluna ae o ko'u aia ilaila ko'u makuahine kahi @ noho ai, a i kona lohe ana i ka nakeke ua kiei koke mai la oia ma ka puka aniani a ike mai la ia'u e iho ana me he popoki la.  Ua kuhihewa oia e aihue ia ana au e kekahi mea, nolaila, ua hoike aku la oia ia papa no keia mea, a ua holo awiwi mai la oia e nana.  Alaila ninau mai la oia ia'u, aole nae au i pane aku.  No ia mea, ua kii aku la oia i kuu pahu lole a kiola mai la iwaho.  Haule iho la ka pahu ma ke kua o kuu aloha, oiai au e muki ia ana e ia.  Ua apo mai la oia ia'u a honi loihi iho la. Bufiio Express.

 

E HOLO MOHO PERESIDENA HOU ana

 

            NU IOKA, IUNE 10--Ua hoike ae ka nupepa Manawa i keia mau olelo malalo iho penei: O Samuel E. Morse o Inidiana, kanikela kenerala no Parisa, ua haalle iho oia ia nei i keia la no Europa.  "Aole he manao kanalua iloko o'u." wahi a Morse, "eia o Harisona ke hoolala nei no ka holo moho peresidena hou ana i ka 1896.  Eia kona mau hoaloha ke hooikaika nei e onou i kona inoa imua o ka Ahaelele Lahui o ka aeae Ripubalika i kela mau iho."