Ka Lei Momi, Volume I, Number 6, 28 June 1893 — Page 1

Page PDF (345.57 KB)

This text was transcribed by:  Diane Poche
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

KA LEI MOMI.

BUKE 1.     HONOLULU, OAHU, IUNE 28, 1893.     HELU 6

NUPEPA PUKA LA

KA LEI MOMI

W H. KAIU.

[line unreadable]

Ma Honolulu @@ko na @@hi noho.

 @ @U PEPA:

@o ka Makahiki          $10 00

No ka Mahine                  1 00

No ka Pule                           25

@ me Kope No @ku@         10

[line unreadable]

E hoopuka mau ia ana i kela a me keia la, koe ke Sabati.

O @a kauoha nupepa a me na hooponopono dala ana, aia wale no me ka Luna Nui.

Aia wale no me ka Luna Nui a Luna a @ahooponopono na kuka ana no na mea e pili ana i ka aku o na olelo hoolaha, na kanikau, ne mele inoa, a pela aku.  Aole loa e hoopukaia kekahi o keia mau mea ke hookaa mua ole ia mai ka uku.

O na poe a pau e makemake ana e lawe i ka Nupepa KA LEI MOMI e hookaa mua ia mai ka uku, ina ma ka Pule a ma ka Mahina paha.  Aole hoaie.

E hoopukaia aku no na manao o na makamaka ma keia Nupepa i ku i ke ano hoonaanao mai a me na mea hou o kela a me keia ano, koe na hoopaapaa pikikino ano ole.  E hoouna mai i na manao i ka Lunahooponopono.

KEENA HANA :  Ma kahi noho (no ka manawa), Alanui Kula

HE MOOLELEO KAAO

NO

MONE TIKERO

---KA---

HOLOLIO I KA WA HOOILO

---KA---

UI MAALO I KE KUPULAU

A O KE

KEIKIALII HARE MATINE

---KE---

KIAHA OPAKA O NINEWA

MOKUNA II.

KA UI KAAHELE HONUA---KA NANI AOHE MEA E HINA AI O KONA KUPAA---KA NOHEA AOHE MEA E HAULE AI---A O KA PAHIKAUA A NA MEA ELUA.

Aia maluna o ko aupuni o Samanadala maloko o ka hale kakeia o Zubeida, kahi i hanai ia ai o kekahi kaikamahine alii nona ka inoa o Mosunakime, (ka nani mau loa.)

A i kapa ia hoi e na alii o ia aina a me ka lehulehu e ae o ia aupuni "ka Lilia o Zubieda."

 

I ka umikumamalima o na makahiki o keia kaikamahine, na hoopaa aku kona makuakane i hoopalau me ke keikialii Hare Matine o Peresia me ka lohe ole o keia kaikamahine.

Ua kaulana keia a@ no ke koa a me ka wiwo oie, @a naauao a me ka nani o kona mau helehelena.

A oia na mea nana i hookaulana ae iaia a puni ka honua, a koe wale iho no kona ano koaka i n awahine o kela a me keia ano a kona mau maka e ike aku ai he ui.

A o na wahine hoi a pau e pa aku ana i kona manamanalima a i kana olelo paha, e hina wale iho no lakou like me ka puu manuimua o ke kikiao makani i ka ka mea o ka makahehi i ka ui o keia keiki; a aole no hoi i lohe iki keia keikialii na hoopalau aku kona makuakane iaia me ke kaikamahine alii Mosunadime i kapaia "Ka Lilia o Zubieda."

I kekahi le oiai na keikialii la e noho ana iluna o kaihaleahi o kona makuakane.

Ia wa oia i ike aku ai i kekahi wahi keiki uuku e komo mai ana i ka puka o ka hale alii, a me na wahi kahakahana lole maluna o kona kino.

A ua naoa hoi kona mau maka i ka pololi ke nana aku.  I ka ike ana mai o ua wahi keiki la i ka noho aku o ke keikialii.  Ua kahea mai la oia me ka leo nui:

"E ke keikialii Hare Matine, ina ua like ka palupalu o kou puuwai me ka liiia o ka halekakela o Zubieda, alaila, e haawi mai ana anei oe i kekahi wahi hakina berena o kou aina kakahiaka ke noi aku au ia oe?"

I aku la ke keikialii me ka leo kakana o ka mea i piha i ka hookae:

"E ke keiki lapuwale, owai ka mea nana i hai aku ia oe o ka'u hana ka malama i ka ai a me ka ia nau?"

"O Mone Tikero, ka hooholo lio i ka wa hooilo."

Wahi a ua wahi keiki la me ka akaaka iho:

I aku la ke keikialii i ua wahi keiki la.

"Hoi aku oe a hahai aku iaia e hiki aku ana au i ona la, e oki aku i kona poo me ka pahikaua."

Ia manawa i huli ae ai ke keikialii a kii aku la i kana pahikaua iloko o ka hale.  A i kona hoea ana mai iwaho, ike mai la ia aohe ua wahi keiki la.

A no ia mea, na hele loa aku la oia a hoea imua o kona ma kuakane, ninau aku la oia.

"@ a ike anei oe i kekahi keiki i @u mai ne@a o?" wahi a ua keikialii la.

"Ae," wahi a kona makuakane Moi.

"A heaha kou makemake ia ia," wahi a ku Moi?

"Ua makemake au iaia e ala kai aku ia'u i kahi o ke kanaka ana i hai mai nei ia'u."

I mai la kona makuakane iaia, "mai hoao oe e paio me keia keiki uuku, no ka mea, oia ponoi ke Kilokilo Muhiana o ke aupuni o Peresia nei.'

"Auwe," wahi a ke keikialii i pane ae ai:  "Akahi no a@ a ike ia Muhiana, a ua minamina loa au i kona nalowale kohe ana, i ninau aku ai au iaia i ke kanaka koa i hoa paio hoi no'u."

Ia manawa no i hoea mai ai na wahi keiki la ma kekahi aoao mai o ka hale.  A ia manawa koke no i ike aku ai ke kaikialii a pane aku la oia:

"Ke mihi aku nei au imua ou e Muhiana, ma ka ninau ana aku ia oe:  Owai la ke kanaka koa loa o ka honua nei i hiki ke paio mai me a'u ma na mea kana o na ano a pau?"

I mai la ke kilokilo i ke keikialii.  "O Mone Tikero ke koa e hiki ke paio me oe, a oia no hoi ke lei ana i ka hanohano o ka pua lilia o Zubieda."

"Heaha ka pua lilia o Zubieda?" wahi a ke keikialii i pane aku ai.

"He wahine nani lua ole," wahi a Muhiana, "he wahine i like kona kupaa me ka pohaku, a me kekahi o na pauku-hao o Ulakoheo, a aohe hoi ona mea e puni ai."

Ia manawa i huli ae ai ua keikialii la a niuau aku la i kona makuakane.  "He oiaio anei ka ia nei e olelo mai nei?"

Ae mai la kona makuakane @e ka i mai.  "Oia ka oi iwaena o na wahine a pau, aohe ona lua e like ai, a o oe hoi iwaena o na kane, aohe ou lua e loaa ai, a @ e ike ana paha oe i ua kaikamahine la i keia mau la aku, no ka mea, oia oia ke kaapuni mai nei i ka honua."

Iloko o ia manawa i pane iho ai ua keikialii la.

"Na'u e lei ka pua lilia o Zubieda," a huli ae la oia a hoi aku la iloko o kona hale, a huli ae la na kilokilo la a hele aku ia ma kona alahele.

Iloko o keia mau la i haalele ai ke kaikamahine Maisunadime i kona aupuni a hele mai la oia no ke aupuni o Peresia ma ke ano makaikai honua, a he mau la hoi ia no ke aupuni o Peresia e lilo ana i na hoohiwahiwa ana no ka hiki ana mai o ua pua lilia la o Zubieda.

I ka hoea ana mai o na kaikamahine alii la me na kanaka koikoi o kona aina a me na kaikamahine alii, ua hookipa aku la ka Moi o Peresia iaia me ka hanohano nui, a na malama ia hoi he ahaaina nui kuhewahewa a @a naao e hoohewahewa @l@ ai, a iloko o ia ahaaina i ike mua loa ai ke keikialii Hare matine i ka pua lilia o Zubieda, a na lilo nu helehelena o na kaikawahine la i mea na na keikialii la e lila ai, a na puana pinepine a@u oia imua o kona mau hoa me ka i ana aku.  "Na'u e lei ka pua lilia o Subieda, ina e loihi kona maju la i Peresia nei.

Hoko o kela a me keia manawa e luana aku ai na keikialii la mea ua ui nohea la, e waiho mau aku ana oia i na olelo pahele imua o na kaikamahine nei, ma kona manao iho, e hei mai ana na pua lilia o Subieda i kona maalei, aka, ua lilo nae ia i mea oie imua o ua kaikamahine alii la, a e puana mau ana ua kaikamahine alii la i ka i ana mai: "Aole o'u makemake e nana wale ia ko'u wawhi huna e kekahi kanaka ui e like me oe ke ano ma ke ano paani wale, a aia a hooko ia ko'u manaolana @ lia mau nei i na manawa a pau, alaila, o ka'u kane no ia o mae aka ai."

[A puka hou aku.]