Ka Lei Momi, Volume I, Number 11, 5 July 1893 — UA KU MAI. [ARTICLE]

UA KU MAI.

ffii)liiuUti i ikeiH. nia k:i Uwapo— ' ?U Ma: I līoim :» n. ka aiiina la mieliiuei, . ua hnikeia »nai la ua ikeia ka "• Waial« 4 ale mawahn aku o Kuluel».a. Mu ka !iora ! ua pilia kui- | n.*ki akn la ka uwapo i na kana- 1 k« lif. nui <» ake ana v ike a e j lolih ponn i »»a īnea « pili ana i kela nnhou u k'alaiau. f ka lu»- ' h:M i.a liookn<no mai la ka i WaiaU'alo, a honpili ae la ma ka ' Hwap»j o 1/ikelike no kn lioolel»» i i na lio, ka' ohua, a iiii' na ] ma'i h<* uinikuina:naliiua ana i | Livf inai uei me na knkua ; ui.ii Kiilalau- m:ii. I ka wuipili | uiai ai k t uwapi i:a Inl.o ia Jeo] n jj« kanaI.h e olelw aiu a f wah» ak ; «. I-: ;iki' aku aua#kcka- ; hi poe i knna mau heleh.e- -»»•> k i iii: i :i, uia kn kuOf?B!i na;i-i i ki k-i/l.una Muk:<i o \\"nii n * "ii. I a sn* Ka p'i «•.<i«l»Mia • ka I P;«]»a Ola'uiii ku uwapo, nana i p.ipn i na makai .iwh» e ue iu ke- ; i:ilii p<>(- .♦ nk;i nei p nii ilni.a o ka mnku »• kuk:t <»IM<» pn 111»- na ina'i. < > k - keikialii Kuuuiaki;a ka iiipīi niua loa i li'le mai i uka v.ei, ' a nana i iim'ke niai i na uu'a e i ]>ii! an i i kela j»n>* nia'i. Wahi -na i nlf!rt aku ai imua n HoN* a uie kewahi p<»e r ua hHi- a:ku

niā t=» hooko i kana liuna a ua hoi niai oia |iu' 4 kekahi •> ia pop, «kr iuij<anui im iiAe ia, aolu au.i )»«-. •na j kotv Uo inau heh'helena liauoli kona i ka \va ī 'lelo inai ai.' Mahopt*-t) kn hoolpl*' ia ana o na lio, ua lioolhm' ia m.-ii la lie alapii t| iho niai ai na in'a'i. <> ku int*a niua l«>n i iho mii'ino ka paa Ih'lp ia u na kauaka t<lua, «jia nt> k* • Uniakanawai i pau Mr. KauMi o Wainuia. l'a aal|.u ia oia a nnnMiuu', uu 1 ka papalo iwaiwa nia kou« jmo nit', ka loi pi--kakt>. l'fo niiiii inaka.'iuiaui knua t' kau iiii;i. l'a lu'li* oia u nawii ! .w;Ui f hiki pono t>it- ai kf lii'h' llr-»'»i) p:i!i.i ][\\ nui o kona īuaii inakahiki. Maliope niai oiiii o, Ka[)ah«'i', kc kanaka au moiin» kaulana. lh- k: 1 •■:n.,iliiin' inai.,o !» iijjtkah.U:. ;. i li-m-Miae a iu«i «»o. 11.1* l)fj»i- o I nt:ika.hiki. ,lltj lmokaiu w.«U' n» ir.i>a «>hi ni.iikai iwaena «» la poi», h«* uahine. U» ana īuu» i»i:i c kokua i kaua kaiu- nawaliw»li. l'ii lawi' ia lakou no ukao Kalihi inaluna o k«- kaa c Sjun Ku, ā nialaila t* noh«> ai a lawt { ia aku no.. Kala\y:u», kol.ikon luaknpanau li«ipt» ]i>a. KK kl' an v i k vi \i.vr. līoi'a ō -l."> o ke knkalnuka l*oo<mio, lulai J, ku ka moku i. Hanalri. Ua lt*lo n L»«r*na i nka me Wilikoki a nie poe «■ ilm, h «•» l:a lukou hana mna loa, oia no kp kuknla ana i k«> kanawai koa. Maho|>n o ia manawa ua ltma inai la ku lono no ka hiki ana mail Kae'iīii o kokalii poo mni Kalalau mai, nolnila, ua kau liou aku U o Las{ na inu iiuna o ka iuuKh a holo uwiwi akn la no llaona. l'a IoU- aku la ka waapa i nka »ue nn ohini ljns<»nu, Wil.ikoki, L:\lana a ine ka int»a kak.<ui nuji(»[ia 1100/.-, « p r o» uiaala!ii aku la. l'n h:ilnv/ai pu akr la kna j)oe nii' l'a, he k.iinaaiua uo Khlnlan. a nanu i i>lt»lo nrni uu j>ee he !:> po<* ma'i ihik«» «» ka nu]u j lehf?lo. o Kooluii pu kekahi. A.ia pu ui»* kfia p*«i- lu* wal.iiii' h i»p k »ik : . I ii ninau i.i nku k»» kumu <> ku lakou hiiiil»'".- an-i ia Kalalan, ;t u-.i hoik»* iii.-u i> l'a, uo ko Jakuu niakau i ka makii ia Koolau mi' k<in:t niiiii' hoa. l 'u luuki» mni <» l'a. »"a 1»f tfha pnf ma'i ma kjiluikai «> Knl-.ilau kahi i k:.ii ai no ka hiki n\ai u kst nu.ku a lawi' uiai ia lukou. 1 a nana o l.nlaua i keia pin» i lie'" niai mai Kalalaii inai, a ua ik oin aolf he ma'i i kau iho uialuna o :a j»o;.. 11 f :;i ka nuii o ua kiuu'. WiihiiK' a n..* u-i kt'iki. 1 k«*la niainwa u.i.iioi aku o liH«i»u.i ia l'a v hfl» j»u ioi> I:t--,.koi. h i» kuliikuhi im ii i kalii nolu> .ii u kt*!a poe niii'i l'.i nia-

kau o I'ii'o iniiko ia ICoi>l:iu, noluili\ uole oi:i i :ie e lnwo* i mi j k'oa.a hik'i i ke ku.'tlii>vi, jia «e j iiiui o.holo |>11 a kiilii kujion«> o iiiki ai kr hulopo.no ka lakou , hana i manao ai, Hi» eluna i»o» 4 e ai* i lu*lr ]»u, uun hookau it\ hikou malu/ia oka Waialoale a holo aku la ka moku iu» Kaialau. < >iai ku moku o hoo.kokoki' aku | ana i Kalalau, un olelo aku la.o l.iiM'un i na nioa a pau oluua o ka nuiku. aolo ona makoiuaki' e hoopoim» w:ih» ia ko olr« o na j nia'i i k«> lakou \va e li inh'h-.ia j ni iuivii. I ki' ku ana o k-\ nio- j ku. \i:i houkuuia iho la ka waa|>a uu 4 ki'kahi j>oi» koa a hol■. ' aku la uika, a«>l** lu l nu*a i lioo|>oino ia. l'a hoi Immi mai k:i waapa a'kan aku lu o l.asena a 111,0 kekahi [«oi- a holō akti la | iukii. j lli/ uui na kanaka ma kalia- ' nni' c nohoiina i:i \y:i, aoh* lakou i hoo|ioim) wah» iuai, ua lako i na lio. • l'a li< oknu ia ka ukauno nn,koji nialuiui o na lio a j">ii aku la iukii he uiih* hookahi ksi i;ii)i;u:&Vnuii kai mai. l'a kukuluia na halelole inahii'a. e nolio | :\Tia n<> lioi na kiiiiaka puni nn . K ku kiai» miu\ no ho.i na koa. l'a hoouna ia kekalii num koa o heh* e huli i na mu'i. ua liele keia niau jioa e' inili i kekahi liaU» e ku ana i "kā j>uu a ua loaa :iku o Kauai, e pee ana mahilo oka moe». l : a haawi pio'. niai oia imua omi knu. l'nloaa aku ekolu -poe ma'i _i!ok«> o na aua ina na lae kaliak'ai. I Tce awakea. ua pau pono f>a hemahemā iro ka hwuioliouoho, ana i ko kulana pale. o »a kon imua nka enenii Koohui. Va huki i-a k.i hae līawaii ilj\na. "* I' ke ahiahi ua paa iho la i ka hol>uiu o Wahinealoh i. Ua nioniele aku'la o Lasena iaia īu» kahi «• noho m;i o n;r' imi'i, a' ke lawe nt*i j>aha oia iai n» lakou. l ! a hoike mai o \Vahineul<'ha h hoa'.oha īn-iik-ii nuna-. k'' ■ «a* niai, a ai h' n.ie i !naojn > kō li'.kou walii i pf>eai. {~ .<i«i pnn i.'i nia ia |,o. llv v/,i hi nnop k«".a U'i lei koa. l-a S:ili iti, I ii'iai ; ,; a ;il . 1:\ na uua a pan, h'.h.i nn makii. )>aitiMkakahiiika. O n;i uea :u i hanaiii »i« isi kakahinl.ii. he 1 >ipi me n:\ pa|i;\ii ]>alah;r oi»li a, ine he polnkll la. kojn-, kah>, i{>u, a l»t*la aku. I'a ]m>V-.»U ino lua m* kon. I\ji kuka o|«»ln pu <» •**em\ ia kiikahiaka me Wahim*alolui, īiii ka liiki ke lu-lo ukn a hoike imna o m» poi> ma'i f jn>r noi ma na alu.iiua ua kukahiia k«- k:\nuwai kua a iiui anio lakou n h a:\wi ih>ko o-|s honi, e kaua ia a.ku no lakou. :\»» 1 inai o Wahinealoha, a pii uku ln oia nie i-lua uiau mra e ae nialuI ua o nn lio'.

Mu k:i-hor;i !> iiii liiiiiui ia uku l;i kt k k.-iuomi i ii:i U-0:1 limki aku jk> uk:i lo:» 0 ko :i\v:i\vii,. 1»? h««>kiilii niiU' liou iikn k:i n«umuo, a m:il:iil:i iku lion ,ii ua halt v loU» m ln»a il>«> 1« »> l.nlanohi Kin»; ikui 11 (•:< <» "K:iliu.-( llno< nioanM l>t)lo " Aoli» i nkMli ka paon i ki\ hikou hiliikiU. u:i lo:\a ro ho |>o<- imi'i i« hikou. l'ana. 11:1 t> l\:uik:t t\»oprr a ine Lnhuia i kekalu i>«m« k:\n:ik:i ho :!0 ka nui, a iiii loaii hc s |> >«* ina'i, iwaona o lakou. hi' kani' ;» ine ahiiu'. 1 kf kakahiiika ;u- u:\ ik» ia ho ptiv Iii:i"I I' ki'kahi v li;t kiai. M:l k< l awaki'a, n 1 h'»»"\ n'iii !:i 1. WahinoaK>lu\ a li»»iki* '.1:1 i u.i :n J Ine oiwa |»oo ma': o haawi Aolt> ho itt> o Knolii'i f liaaw i pii>. () k«A ]>• i' i ao 0 hiiawi ]>io, ua ni'ikeu\akf lakou 0 iko ia Wiiikoki. :i i i>U*, oko koikialii paiia. l'a k;ai koke lai;a mu iia li»> ;i lu>!i/ ]>u aku la uu* W':»hiii";i!.>h:i 110 ke awawa a u;i ma'i noho ar,a. l'a heh' mai koia ]>oo uia'i t J kuka Muolu ]>u īni' W ilik.iki, ti k»»t» waU- aku 110 o Ko»»hiu. ka wahiuo a iiip ke koiki. Mainii'i o ka haalol'o :.n:\ o ki'iu pitu ia uka ua Uoouna iu h»> elflfe e-lielo 'miu'a u |\onl:iii 0 1101 *i» luiawi ]>i<> inai. U ka i loaa n'K\i, "airle au i iu:iM»ni:iko e 'luwwi ]»ij, iiole aū e UeU» i-iai ktiia walii ak«. ln:t hikt>u e - Miakeiuakf anā ia'u, e p«>pi<!ii ir.uu an.i au i ka'u wahine me kuu keiki, alaihi, owau aku." Ai>lr» nt> hoi oia i ao e ike ia W'ilikok'. He paakiki kt\ U>:\a o Koolau, oh\i ua noho akn ]a t)i:i i k:-. nihinilii e Uiki ulo ai ko loaa. . <> ua poo i Uaawi pii> n;:ii. i>Paoa fk], Kalaina [w], nhihi k. IhiliiUiilu k, Keliuaineii" !.. IKkekia k, Kinoiilu w. a mt* Ko{«oUi w. n i>k poe i loaa īnnii a 0 Uim>uini ia a!:u aua iiim ka W'aihloaU l m» lliMioliiUi.n k 'p.ih' I', Kmu-i. I*;!uwahiu»- w. S|i-!r w. ,Kio w. Ailiiii w l\:.MialiiV i k. Ke.iwe k. lUikau k. 1 !•' eha p«nm'i i- |„ »• m-i nia k- :iwaw.i o lliii. il, i. 1 ■»k 1, 11'e 11 a u:r:i kilUii. O k.-l I'MK» h.'ln 1 <I:I, ;i I;i i» |mju. hiu kf h*> 11) 11; 1 k:v' 1U: 1\ 1 \; i I.oum '11a 11 ]'«in<» kiiin m Im*l«* :iku 11.1 ].«*■ kahi wahi mauiini v hiki i»U* i ko loaa i n:t ki»a. lua k.i u»an;u> o Kuolau, ht* nira iiiauj<upo ua psui ka iuau:i"huia ka'hiki e h>aa n Kt>i>\iu. . IU )n»k:i ku hu]ien i. Ma ko awakea o k»t I'omlia o ka pulp i UaUi Inne "Jii. u n j, au ; ka a ia o ko alii ka U:tU*kuai imnia liilii ti lau. nia ka a-uo mauka o ka uwapo. uu ko kaliawui u Waihiku, i Muni.