Ka Lei Momi, Volume I, Number 15, 10 July 1893 — Page 3

Page PDF (339.33 KB)

This text was transcribed by:  Nai'a Dayton
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KELA A ME KEIA.

            Ua hala @@@@@ ka Eh@@@@ @ P@ e@a k@k@@@ makou mau keiki paahana i ka ponei.

            Na Mahina K@la@@hi ka @@@ k@ k@@@ p@@ ka @@i@@ la Poa@@ @@@@@ 6 puni kue i@@@ Hawaii.

            Ua hoohapai@k@ h@@ o ka li lo aupuni  i@ ohi@ oi @@ ka hoomanao ana i kela poe i make ma K@@a@u.

            E holo aku ana a Pil@@pa i keia ahiahi no Kapaa, Kilauea, n@@

Hanalei. O  M@a@iii no M@@@@@ me Lanai.

            I ke kakahiaka @@@@@ ehiku @ @@@ ka  mokuahi K@@ n@@ @ @@@ k@ noi, a @ keia @@@@ @@ l@@ ak@ @@ no Ki@@@ m@@ @@@@.

            Ua ku mai ka Iw@@@ i ke @ w@@@@ Sabati nei no na mea l@@@ a kela hu@@@@ p@@ a na koa @@@@@koalaala i hele aku nei i Ka@@@.

            Ke olelo nei o Sam Kaanaana i ka B.C. O@@ i h@@@ mua loa @@@i ke kanaka o i@ A@uu, no ka mea haalele aku oia e noho ana o Adama me Eva.

            Ma ka la 6 o keia mahina i haalele aku a ka @@@ @@@alia @a Kapalakiko no Ii@@@@lu nei, a nolaila o ka Poaha ao nei kena la o ku mai ai.

            O ka heihei moana mawaena o na mokup@a Albert @ Irwin a me Allen, ua kaa i ka inoa mua ke @0, na ku aku oia i Kapalakiko iloko o 20 la.

            Ea, Holomua, pehea oe noho loihi loa kela pule aole pi mai, kela poupou kanaka nui loa pii ke kai…Esopa lele imua o ka @osi.  Nuinui huhu.  I keia la i puka mai ai ka liolomua.

            Nunu aku a nunu mai o Honolulu nei no na mea e pili ana i ka Koolau mau hana kupaianaha.  Make ekolu haole, hoeha ia kekahi poe ma o ke kokua ana i ka pali, a pela wale aku.  O ka Welinetona rula paa, oia ka Koolau i lawe mai ai a hookahua iho la ma na pali o Kalalau

 

NA MOMI O KA MANAWA

            Ke hanaia @@ ma C@@@@@@@ he kakini mailoko mai o ka papa.

            K@ @@@@ @@ ia @@ ma P@@ @a @e @@@ @@@@@@ p@@@@@.

            Aia ma P@@@@@@@ @@ mau nupepa e@h@@ @@@  nei o na ano like ole.

            @@@@ ke h@o@naia nei ma Nu Ioka he @@@@@@ po@ wahine.

            He elima miliona mau kanaka hoa@u dala e ku nei ma Geremania.

            Ke hoohanaia nei ma Amerika ua kuaalii nu@ui loa ma ke ao nei.

            U like m@ $7@5@ ua lilo no ka @@@@@u o ka la @ai hookahi a na m@ku@@@@ nui e hoio nei ma k@ moana.

            Ke @@ @@ @aia ne e ke aupuni o Enelani na wahine i oi aku mamua o na aupuni e ae.

            O ko Auseturia, Hunegaia, mau nupepa ke pa‘i ia nei lakou ma na olelo lahui like, ole he umikumamalima.

            O ko nupepa Le Tetii o Farani,ke pa‘i ia nei he 700,000 kope i kela a me keia la.

            O ka hale nui hookahi ma ka honua nei aia ma ka halealiii Karemelina, Mosekowa.  He 21 kapuai me 112 iniha ke kiekie anapuni, a he 443,772 paona ke kaumaha.

            Aia ma Montana, Amerika Huipuia, he 2,800,000 ka nui o na hipa.

            Ma kekahi o na halekuni o Parisa he 100 makai kiu.

            O ka mokuaina o Kenetuke ke al@kai o na mokuaina o ka Ilema ma ka hana paka o na ano a pau.

            Aia ma Woonsockety, Rode Ailana, ka hale hana laho lio nui loa.

            He hookahi miliona me ka oapa ka nui o nui o na poe e hana nei maloko o na lua lanahu o ka honua nei.  Mailoko mai o keia heluna ke hoohanaia nei ma Enelani he 535,00, Amerika huipuia, 285,000, Belegiuma, 100,000, Rusia, 44,000.  O ka nui o ka honua nei mau lua minerala he eha miliona.

 

HE MOOLELO WAIO@@@

NO

AKAMOLEKA

XII

KA@@@@ @@@@ @@ @@@E MAI I

KA LIMA HAO ENAENA

@@

AKUA KII KE KA WE@I‘I

MOLEKA

I Kukulu ia ma ka Loko Ahi Weliweli o Gehena

MOKUNA II

            Hookoia @@ Ohumuhumu---Pakele kupanaha ana o ke Keiki---Ke koko o ke Kao Keiki ma kahi moe o ke keiki---Lilo ke Keiki i ka nahol@---Oia ka inoa o Abenera.

            Kulou iho la kona mau maka ilalo i ka lepo, a helelei iho la kona mau waimaka maluna o kana hanai aloha, no ke kaukau ana iho.

            “Aole au i maopopo mua e halawai pu ana kana me ka make weliweli loa mai ke alo mai o ko kaua makua kuuhaku wahine hoi, eia ka eia hou no ua make; no‘u iho no nae ua hiki no ia‘u ke ahai i ko‘u ola ma ka pinana ana ae iluna o kekahi o keia mau laau e ku---ku mai nei, a i ole paha e holo au me ka mauna, aka aole loa au e hana pela, i ola au e ola pu no kaua e pono ai, a i make au e ola oe e kuu hanai he oi loa aku ia mamua o ko‘u noho ana iluna o ke gula a me ke dala.”

            Me keia mau haawina mao ole o ke kaumaha maluna o ke kahu hanai o ka ui nona keia moolelo, ua palua hou ia iho la kona kaumaha ma o ka piha ana ae o ka lewa me na ao hakumakuina, a heleli iho la na kulu paka ua paka---kahi o ka hooilo a o na la hope no hoi ia o ka malama o Kiseleu (Dekemaba) hoohekili ae la o Iehova ma na ao kaalelewa o ka lani kuakaa, a owaka ae la na lalapa uwila, a haule makawalu iho la na aka ua eloelo ma ia po.

            Aka, me keia mau omaka wai e haule mamawalu nei, ua malu ne la no ke kamaiki opiopio me kona wahi kahu hanai malalo o kekahi wahi umalu pali pohaku, a k@la wa@@ ae la no ia ino nui, a ke a@@@ @@@ l a iho la na @@@ap@ u@@ @ e hoomalamalama iho ana i @@ @@ a laua nei e noho nei.

            Aka, aole loa i pau ae kona maka‘u no kela mau nakekeko ana o lohe mau nei, aka oiai oia e nanea ana me ka pihoihoi nui, aia hoi owaka hou iho la kekahi lalapa uwila, a oia no ka manawa ana i ike pono aku ai i ka mea ana e lohe mau nei, eia ka he mau alopeka e hamu hele ana i na huawaina, a i ka haule ana mai o ka ua, ua akoakoa nui ae la lakou a pau ma kahi hookahi.

            No keia mau nanaina pokole wale no ana i ike aku ai, ua hoopau ia ae la kona maka‘u ana, a maopopo iho la iaia, he mau alopeka ka keia mau mea a‘u e loho nei i ka nakeke maloko o ka nahelehele, aole ka he mau holo holona hihiu hae.

            Nolaila, hoopau loa ae la oia i ka noonoo ana no ia mau mea, a o kana hana wale no i hooholo ai, e kali hoomanawanui iho oia a hiki i ke ao ana ae o ia po weliweli nui wale.

            Pupuu hou iho la no oia ma ka aoao o kana hanai, a haule aku la hiamoe, a ala wale no oia i ka mehana o ka ili i ka la.

            Haalele iho la oia i ko laua kahua hoolulu, a hele iki aku la oia ma kahi ana i ike ai i ka pu---a alopeka i ka po mamua iho, aole he mea i loaa iaia, o ka meheu wale no ke m@oa ana imua ona, a hoohele iki hou aku la oia mamua iki aku; aia hoi ua ike aku la oia i ka lua kahi i noho ai na alopeka.  Pau ae la kona manao e hoohele hou aku no mua, hoi hou mai la oia ihope, a loaa kana hanai, hii ae la oia ma kona mau lima, a hele aku la ma ka lau a huakai i maopopo ole ka hopena.

            Hala hope ae la n ululaau hua ai, huno aku la laua ma kekahi kula palahalaha e waiho laula mai ana imua o kona alo, a ma kahi mamao iki aku, ua iki aku la oia i ke ku puukiuki mai o kekahi mau hale lole, a he elua he mau hale lepo i ano like ke ano me ko Amora ma e noho mai la.

 

Makaukau Mau

            Ua hoike ia mai ka lohe ia makou, ua a na keiki o ka hui hukihuki kaula Kapuukolo e huki me na hui e ae he 10 paona ka oi aku i ko lakou mau paona, no ka makana he kanalima ($50) dala a oi aku paha.

            Aia ka i ka manao o ka me e mele ana.  A owai ana la ka hui e aa aku ana.