Ka Lei Momi, Volume I, Number 16, 11 July 1893 — Page 1

Page PDF (306.85 KB)

This text was transcribed by:  Melissa Eskaran
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

NUPEPA PUKA LA

KA LEI MOMI

W. H. KAPU,

Luna Nui a Lunahooponopono

@ [line unreadable]

 

UKU PEPA:

 

No ka Makahiki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . $10.00

No ka Mahina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   1.00

No ka Pule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   .25

No ke Kope Hookahi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   .10

 

KUIKE KA RULA.

 

            E hoopuka mau ia ana i kela a me keia la, koe ke Sabati.

 

            O na hooponopono dala a me na kau @ ana ma wale no me ka Luna Nui.

 

            Aia wa’e no me ka Luna Nui a Lunahooponopono na kuka ana no na mea e pili ana i ka uku o na olelo hoolaha, na kanikau, na mele inoa a pela aku.  Aole loa e hoopuka a kekahi o keia mau mea ke h@ek@ mua ole ia mai ka uku.

 

            O na poe a pau e makemake ana e lawe i ka Nupepa KA LEI MOMI e hookaa mua ia mai ka uku, ina ma ka hale a ma ka Mahina paha.  Aole hoaie.

 

E hoopukaia aku no na manao o na makamaka ma keia Nupepa i ku i ke ano hoomanao mai a me na inoa hou o kela a me keia ano, koe na hoopaapaa pilikino ano ole.  E hoouna mai i na manao i ka Lunahooponopono

 

            KEEEA HANA: Ma kahi noho (no ka manawa), Alanui Kula.

 

[line unreadable]

NO

MONE TIKERO

KA

HOLOLIO I KA WA MOOILO

KA

UI MAALO I KE KUPULAU

A O KI:

@ HARE MATINE

KA

@HA OPAKA O NINEWA.

MOKUNA II.

            KA UI KAA@LE HONUA – KA NANI AOHE MEA E HINA AI O KONA KUPAA – KA NOHEA AOHE MEA E HAULE AI – A O KA PAHIKAUA A NA MEA ELUA.

 

            O ka mamao mai kahi o ua ui la o ke kupulau e holo ana i ka hale o Igeboseda, he hookahi mile me k@ hapa, a e moe ana ma ka aoao akau a me ka aoao hema ka Iaina loihi o ua ululaau ala.

            A mawaenakouu o keia mau ulu@, e waiho ana kekahi kula palahalana a hiki i kahi o ua ui la o ke kupulau e maalo mai la, i ulu ia e na mauu uliuli, a he piina ka aina malalo aku o kahi o Igeposeda ke nana ia aku.

            A o na mea e haua ia ana maluna o ua kula palahalaba la, ua ike wa’e ia no ia ke nona aku mai ka hale aku e Igeposeda, a pela iho a ke ano o ua hoole la o ka ui maalo i ka wa kupulau.

            I ka manawa i haa lele iho ai ke keikialii Ilaro @latine i ka hale o Igeposeda, na hoomaka aku la oia e hoo malie me kona no eleele, me ke kau aku o kona maua ana i kona hou paio, a e hoopuka ae ana i na huaolelo mai kona waha ae.

            “Na’u e hoohaahaa ia oe e kena aeahaukae o ku ululaau.”

            Mo keia mau huaolelo i hookokoke aku ai o Hare Matine i kona hoa paio i ka hapalua mile ka mamao, a he manawa pihoihoi loa hoi keia no kana kumu a me k@ e nana mai ana i ka hale.

 

KIU SAILOKA

A ME KA

WAHINE LOIO

            “Alaila, e Anetonio, he pono io ka paha oe e haawi uo i ko elemu no ka pahi a ianei.”  Wahi a Poratia me ke kuoo.

            I keia manawa, aia ua Sailoka nei e hookala ana i kana pahi loihi me ka anehe maoli aku no e oki i hookahi paona io o Anetonio.

            “Pehea oe e Anetonia, he manao no anei kekahi ou e pane ae?” wahi a ke Kaaikela i ui ae ai.

            Wahi ana, “aohe a’u mea e ae e k@ aku ai, koe wale iho no keia, ua hoomaopopo ko’u naau no ka make,” a oia kana i pane ae ai i kona healoha Bosanio.

            “Haiwi kou lima e kuu hoaloha Bosanio, a e lulu lima pukaua!  Aloha ino oe!  Mai poina oe, oiai oe, oiai ua haulehia au iloko aku i kuu aloha me kau wahine o ke kula hanohano.  Hai aku oe iaia he mea e ka nui o kuu aloha nou!”

            Pane aku la o Bosanio me ka walohia nui me na waimaka e hiolo makawalu ana:

            “E Anetonio, ua mare au i ka wahine a’u i aloha ai e like me ko koia ola ano, aku nou, o kuu wahine a me ko koia no a pau, aole ia i oi ae ia’u mamua o kou ola nei.  Ua pau okoa wau i ke poho, a na’u no e hana i ka mea kupono maluna o keia diabolo no ka hoopakele ana ia oe.”

            Lohe pono aku la o Poratia i na olelo a pau a laua hoomoopopo pono loa iho la oia, he kou maoli io no ka pili paa o ke aloha iloko o ko laua mau naau pakka@ kekahi me kekahi, a aole oia i pane hou aku ia manawa.

            “E loaa mai ana no ia oe h@ mau hoomaikai ana mai kau wahine m@ na oia e manao e hana mai pela ke lo@ aku oia na hana oe i keia makana nui maluna o’u o ka hoopakele ana ao ia’u @ keia make ae.”

            I keia manawa hoi, ke kakau nei o Saratiano i na olelo a pau a kona haku e pane ai, ua makemake oia e papa olelo e like me Bosania, a oia kana i paue ae ai me ka lohe pono mai no o kana wahine Nerisa, oiai na Nerisa la ma ka aoao o kona haku wahine e kakou ana i @ amea a pau i @ ia.

            “He wahine no hoi ka’u, ka mea a’u i aloha ai.  Ke ake nei au ina @ia oia i ka lani ina paha ua loaa la iaia ka mana e hoololi ai i na ano ino a pau o keia Kiu paakiki nui wale.”

            “Pela no, ua ake oe ia i ka mea mahope o kona kua, o kekuhi hoi e ake ka paha oe ma kani maluhia ole o ke au o ka noonoo ana.”  Wahi a Nerisa.

            Puoho ino ae la ua Kiu Sailo ka nei a pane aku la:

            “He mau hana hoopau manawa wale no keia, ke ake nei au e hana ia ke kumuhana.”  I keia manawa i hoopiha loa ia ai ke anaina me ka menemene no Anetonio.

            Ui ae la o Poratia ina paha ua makaukau ka paona e kuupaona ia ae la o Poratia ia Sailoka:

            “E pono no oe e kii aku ia Kakiana, a oia ka mea kupono e make ia manawa.”

            Ua maopopo no ia Sailoka aohe kuleana o kahi mea e aku, a oia kana i pana aku ai.

            “Aohe inoa pela maloko o ka palapala hoopaa i hana ia ai e makou a pau.”

 

            Ua hoike ae kekahi o na aliimoku o ka mokuahi Kina, i ka wa o ka mokuahi i haalele aku ai ia Kapalakiko, ua lauahea ae noa lono e hoihoi ia ae ana ka Moiwahine ma ka noho alii.  E hoihoi hou ia ae ana ka nohoalii o Hawaii, oia ka mea hou i lohe ia.

            Ua lohe mai makou, ua hooili ia aku nei maluna o ka Iwalani o ke ahiahi nei he eha mau pahu piula no Kalalau.  He mau pahu keia no na poe i make a kanu ia ai ilaila, e hue hou ia ana a hoihoi mai i Honolulu nei.  Kupanaha