Ka Lei Momi, Volume I, Number 17, 12 July 1893 — Page 3

Page PDF (392.92 KB)

This text was transcribed by:  Toni Lynne Kaefferlein
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

  KELA A ME KEIA.

 

 He uwea Telepona ka makou.

 

 E hookani i ka helu 517, a e kuka olelo pu no oe me makou i ka anapu ana o ka uwila, aole o ka helu 426.

 

 Apopo e ku mai ai ka mokuahi Auseteralia m@i Kapalakiko mai me na auho i hope loa no ka nupepa KA LEI MOMI.

 

 Auhea wale ana oukou, ua l@ hea wale ia i keia mau la, ea, ua a-i manu hou no ka o Kinipeki, pela io haha la, ua a-i manu oi no, manao wau oia no.

 

 Ma ke kakahiaka onehinei ua lel@aku la o C. R. Wilson i ko kahi nakeke ano e maloko@ o kona hale iaia i ala @i ai, nolaila ua hopu koke aku la oia i kane pu a hele koko aku la oia no@ ka hi o ka @akekeana i lohe a @ i n ia i hana ai pela, ua holo aku la kekahi kino kanaka a hoomaka@ aku la oia e iii i ka pu, aole nae i ku.  I kona huli ana iho iloko o ka ha@ oia hoi ua lilo he wati@ gula nona ka waiwai io he $250, $6.00 keokeo a me @50 ma ka pepa.  Aole i loaa ka a@  a hiki i keia manawa.

 

Ka Laeloa.

 

  Iulai 12, hora 2 A.M.,

 Malie maikai ka moana, he makani ahuahe ke pa mai ana mai ka hikina.hema mai.

 Ke hoopiipii mai ia he moku malalo mai.  Ke lawe pu mai la oia i ka nuhou ano nui e pili ana i kela poe koa o Mariorodo ma Kalalau.

 Aia ka hae o ua wahi moku la ke hukihuki mai la i kona hae no ehu manawa  Ua make aku la he eha a oi aku paha mau koa o Mariorodo ia Koolau.  Ka lele mai la na ia o ka kai, ko pu hi mai la ke kilokilo Wahine o Pomikia i kana o le o kahea aua i na i'a a pau o ke I ai e akoakoa mai.  E hoouka ia ana paha he kaua hahau mu keia nina aku me ka Weli o na Pae Mauna o Kalalau.

 Ko hohono mai noi na pali, he uwahi kupan@ha ma ke kulanakauhale na pake, ke moo kokolo mai la iluna o ka ilikai ka punohu keokeo, hoohilala lua imua i hopa.

 Pii ka lena i ko kumu pepeiao o na koa o Mariorodo, hauoi o Poinikia.

 Eia ke'hookomo mai noi ka moku me ka lono o kela kaua ma Kalalau.

 

 HE MOOLELO KAAO

NO

MONE TIKERO

-KA-

HOLOLIO I KA WA HOOILO

-KA-

UI MAALO I KE KUPULAU.

A O KE

KEIKIALII HARE MATINE

-KE-

KIAHA OPAKA O NINEWA.

 

MOKUNA II

 

UA @ KAAHELE. @ - KA NANI AOHE MI@  o KOHA KUPAA -@ HE MEA @ HAELE AI - A @ KA PAHIKAUA A NA MEA ELUA. @

 

 Ua ike pu mai la hoi me ku lehulehu o na M@a e uohi@ mai la iluna o ua lalani kuahiwi la, a no ia me, i pii a@ ai lakou iluna o ke kai poka o ko lakou mau hole a kaua mai la me ke ano piho@hoi, a i ke kokoke ana aku o Hare Maine'i ka hapaha aole ko kanaale mawaena o laua ia manawa i hoohuli ae ai ua  ui lu o ke k@ 'nu i konu lio keokeo a holo aku la iloko o ka ulul@nu nia niia ona, a me he la i ka @ a@ ua makou paha oia ia Hare Matine.  No ia mea i kahea @ku ai o Hare Matine me ka leo nui o ke kanaka  makau ole:

 "E ka hohe wale, e holo ana oe i hea."  Aohe ulul@au o na kuahiwi o Hagara nana e hoopakele ia na mui ka pakikaua aku a Hare Matine."

 I ka manawa a Hare i hoopuka ai i keia mau huaolelo, ia manawa hookahi no i peku@  ai oia i na kepa ma na noao o kona lio ahele, a i ao aku ia  @ ho la i n@ai a wahie, a ke unu aku i na lio la hele ke lau o ka nahelehele a momoa i ka na mea o ka holo.

 Hoko o keia manawa i hu@ nui ni ua uiola o ke kupulau me kona lio keokeo, me ka puana @hai i ka huaolelo a Hare Matine i loho maopopo loa ai i ka i ana mai:

 "Ha, ha!  O oe anei ia o ka mea i kapa mai ia'u ho uhane lapu no ka po?"

 Ia manawa i kaupau mai ai ua ui la o ke kupulau i ka holo o kona lio, a ia manawa hookahi no i huki kapakahi ae ai o Hare Matine i kona lio eleele ma ka hoio aoao ana, ae ka ma o @  aiho i ke @  o na lio elua i wahi a i ka i @ ina i pahikaua e pao @ aka ua hiki@ loa ka holo aua mai o ka lio kookeo imua a hookui me ka lio o Haie, @ i manawa i haila ae a ka p@ika @ u i u  la o ke kopala@ i na o ka lewa, a pale ae ia @ hoi o Hare Matine ia kom@  ka hikiwa@ loa  A @   i hina pu aku a i k@  aku ka o Hare hookola mau kekoe wa'e mai @ iio @ le eka.

 No ka aka ka @  k@  olo ana o na lio ke k@, ao@ oia i kuemi mai, @ia @ ana ua hala loa ak@ le@i i ona no na an@na he u i a o a@, nolaila i ala koke @ o Hare Matine iluna a hulo @ la e, kau ma kona lio, oio i @ n ne la ka lio iluna, a puina ana ae la i keia mau olo@

 "O no ka ia o kuu koa paio o ka po pouli, e malama ia oe iho i pakele ai no"

 Ia manawa ua paa koke mai la ka holo o ua lio keokeo la i ke kaohi ia e ka hololio o ke kupulau, a hoohuli mai la i ke alo ia Hare Matine e hole aku l..

 No k@ manawa pokole wale no i h@   ua mau moho la iwa@  enaena o ko lana @  huiha ae la i ka lewa ka @ a @ pahikaua, a i ka wa i h@  ai ka laua mau pahi @  ake a@  o Igeboseda@ a  @  pau i ka huila @  aka e ka laua  @  ika @.

 No ka ikaika o ka laua mau p@ a i kuhi me kekahi a me ka laua mau pale ana, ua haki ae la ka laua mau pahi a koe poomoku i ko la@a mau lima, ia halu a@  me ke kaawale ana o kekahi a me kekahi me ke kiola pu ana i  @  oku  pahi a iaua, a i ka @ ali mai ai na @o ia@, o ka @  i la @no like ae ai ka @  mau iho a paa ae la ma ko laua mau @

 H@ mai @  i la lana @  hole nui no ka a @  iwaena, a ia manawa o @ e hele nei me ka ikuiku, ua haalele paia ma la o Hare Matine  a ka pahu ana i kana hau iho imua @ i a umauma o ka iii maalo i ka wa kupulau@.

 Ua manao o Hare o kan@ paihuna iho ia e komo puanuanu aku ai iloko o ka puuwai o kona hoa, aka ua @oole loa ka paio ana mai a na ui!" o ke kupulau, a nui ae la ka maka iho a Hare Matine ma kahi e.

 Me ka mikioi no hoi o ua ui la o ke kupulau i pahu mai ai i kana iho a ku pono ma ka lae o Hare i paa me ka paleili, a no ia mea i onou aku ai o @ i kana poo imua me @oi@ manao e hemo aka @ p@pale i ka moko o ka @  i oia ia e pahia au n@a ka aoao.

 Aka :  ia mai awa ana e hana a @  , ua oi aku ka ikaika o @  ai ana mai a ka mea o @ mai ia o ka ikaika o ko Hare Matine poe e onou aka la imua o ka ui.

[Hooinanawanni@ a puka hou aku

 

Ka Huakai Pepehi Bea.

 

 He mau makahiki aenei i hala ua holo aku la he wahi moku kiakahi Denemaka ma ka mokupuni o Spitzbergen (ka a pepehiia ai o ka uwalo), no ka pepehi ana i na bea ahiu.  I ka moku i ku aku ai ua ike ia aku la aole i emi iho malalo o kanalima kumainalua mau bea e akoakoa ana ma ua wahi mokupuni la, e ai nui ana i na uwalo i pau i ka make.  O ka nui o na poe oluna o keia wahi moku - he 10 wale, no O ke Kapena a me ehiku mau luina ua holo aku lakou no uka aina e pepehi ai i na bea, a ua koe he elua mau luina iluna o kahi moku.  Mahope iho o ko lakou lanakila anu maluna o na holoholona, ua huli hoi mai ia lakou no ka moku, eia i kelu wa ua pa mai la he makaui ino, hehee mai ia na pauku hau a paa ae la ko lakou ike ana i kahi kiakahi o lakou.  No elua la k@ lakou noho ana iluna e ka waapa iloko o la lakou e holo poiolei no Norewai he inainao@ nona na mile he 480 mai kahi mai a lakou e lana ana.  Ua pae maalahi aku lakou me ka lakou mao ukana, a o kahi moku kiakahi me na wahi luina iluna e kona eneki ua nalowale loa iloko o ka hoiene, aole loa i lohe ia kona pae ana i ka aina.

 

KAUKA YONA KAM PUNG

(APANA)

li n 8l@  - - Alanui  @

 

KAUKA P@  KA AINA I@.

 Ka laki ke @   me kona ioio @mai ko na waiw@ a @ na kino i @ ka na k@ki h@  ua @ ha , ia na @ a@  H@  na me @ ke ak@ ma na a m@ ko i ke o ke @  . Na ma'i @ kele a n@ ke, a  Na ma'i Lele ma hoi ka Hoi@a Ke@.  Paa Lena@ na, a lepera, a me  @  mau na'i e ae he nui wale.  I a hiki no hea ke lawelawe ma na lapaai: ok@ ana @ me ka iapan@ ana i na palapu i kela a me keia.  na ma'i ke ko ano a pau ua hia loa ke h@la @ me ka auh@   kipa nui ne e i a niukamaka ka p@ he i i hooi@ninaha ma na eha@ a ka ma'i, a e iona no au ia @  ma ka hauoli e koku, aku i na mea a puu nie kalu auheu mama oi.

 O na pilikia a pai, e pili ana i ka i@  keiki na hiki loa ia'u ke haawi aka i ka la@u e hoohemo a i ke keiki me ka loki wawe no ke kokoke ana i ka wa e elua @ ka ha@au.  ina e he@  ke keiki e pau hoi i ka laau h@maikai i ka wai@  na ke@i n@e k@   i na rula a pau

KAUNA YONG KAM PUNG

8 @