Ka Lei Momi, Volume I, Number 21, 17 July 1893 — Page 1

Page PDF (326.11 KB)

This text was transcribed by:  Cheryl Mokuau
This work is dedicated to:  Abraham Rocha Family

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

 

BUKE I         HONOLULU, OAHU, IULAI 17, 1893                   HELU 21

 

NUPEPA PUKA LA

 

KA LEI MOMI

 

W. H. KAPU,

 

Luna Nui a Lunahooponopono.

 

Ma Honolulu kona wahi noho

 

UKU PEPA:

 

No ka Maka                            $10 00

No ka Mahina                            1 00

Ko @ Pule                              25

@ Kope Hookahi                         10

 

KUIKE K@ KULA

 

            E hoopuka mea ia ana i kela ia me koia la, koe ke Sabati.

 

            O na hooponoono d @ a me ma kauoha nupepa ana, aia wale @ me ka Lima Nui.

 

            Aia wale no me ka Luna Nui a Lunahooponopono na kuku ana no na mea e pili ana i ku uku o na olelo hool@ha, na kanikau, na mele inoa, a pela aku. Aole loa e hoopukaia kekahi o keia mau mea ke hookaa m@n ole ia mai ka uku.

 

            O na poe a pau e makemake ana e lawe i ka Nupepa mai  KA LEI MOMI e hookau @ ia mai ka uku, ina ma ka l`nle a ma ku Mahina paha, Aole hoaie.

 

            E hoopukaia aku no na manao o na makamaka ma keia Nupepa i ku i ke ano hoonaanao mai a me na moa hou o kela a me keia ano, koe na hoopaapaa pilikino ano ole. E hoouna mai i na manao i ka Lumahooponopono.

 

            KEKEA HANA: Ma kahi noho (no ka manawa), Alanui Kula.

 

HE MOOLELO KAAO

NO

MONE TIKERO

KA HOLOLIO I KA WA HOOILO

KA

UI MAALO I KE KUPULAU.

A O KE

KEIKIALII HARE MATINE

KE

KIAHA OPAKA O NINEWA.

MOKUNA II.

 

KA UI KAAHELE HONUA—KA NANI AOHE MEA E HINA AI O KONA KUPAA—KA NOHEA AO HE MEA E HAULE AI—A O KA PAHIKAUA A NA MEA ELUA.

 

            I ke kokoke ana aku i ka la e haalele iho ai ke keikialii ia P@resia kona aina, a hole aku no ka aina hau anuanu o Orenekeda

 

            Iloko o ia manawai i hoemakaukau iho ai o Igeboseda no kona hele ana, a ua aahu iho la oia i kona kapa ili bipi opoa. Aia maluna o kona poo na kiwi o ka bipi helo nahele, a maluna no o kona elemu ka huelo o ka bipi nona ua ili la. A ina e ku no o Igeboseda a nana aku oe, me he la he kupua maoli no.

 

            Me keia ano i kau ae ai uu Igeboseda la maluna o kona ilo eleele me ka paa o kona kino i ua mea kaua a hoomoe ulau la i kana huakai hele no ku ululaau poulioli o na pae ma@ Ural@, kahi nua i manao ai e hookahua i kana hana.

 

            Oiai ua Igeboseda la e kuoe ana iloko o na ululaau, e leha ae ana kona mau maka e nana i na lau laau e luhe iho ana maluna ona, mo ka hakilo pono aku o kona mau maka i kahi alanui ololi e waiho la imua o kona lio, a i kekahi manawa e leha iho ana kona mau maka ihope me ku manao ke ukali mai la kekahi mea mahope ona.

 

            Aka nae, noho ona ike aku. I kekahi manawa e pa@ wa ae ana ia i ka leo uwe kapalili o na bipi holo@ hele me kon@ manao he leo @ no kekahi kanaka, ole no nae.

 

            A mae ia ano oia i hoomau ai i ka hele ana imua a hoe@ aku la i kekahi lae laau kahi a na bipi holonahele e noho ana, a i ku ike ana aku o ua hiena la o Hagura i na pipi na lalau no la oia i ke kipuk a okana kaula e ka@ ana mamua o kono noho, a wehe ne la oia a paa ma kona lima akau, a ma kona lima hema hoi ke kaula kaohi o kona lio a me ke Kiaha Opaka o Ninewa, a me ia ano oia i hao ae ai i na sepa ma na aoao o kona lio eleele, a oili aku ia kona lio me he pua la i hemo aku mai ke kakaka a ka mea pana pua. Iloko o ka manawa pokole wale no ua pili aku la na hiena la mahope o kana bipi i manao ai. A me @ wili ana a ka mea i lehia i ka hoohei i he @ aku @ ke kipuka mai ka limu aku o Igeboseda, a hei aku la ua pipi la a iloko o ka manawa pokole na paa iho li oiu i ke kupee ia

 

            Ia manawa oia i lele @ ai ilalo a o aku la i kana pahi pepehi holoholona i ku puu o na pipi la. A i ka puka ana mai o ke koko na palaha aku ia ia i kona limu a hamo ae la i kona kino mai ke poo a hala i na waewae, a ke nana aku i na kanaka la, me he la ua moe oia iloko o ka muliwai koko i ka helu a ulu pu i ke koko.

 

            Me keia ano iho la oia i kau ae ai maluna o kona ho punahele a`hoomau aku la i kona hele ana i@.

 

            Iloko o keia manawa ke iho aku la k@ e nalowale ma o aku o ka huinu ao@, a ke holioliu mai la kona mau kukunu olinolino malalo iho o na ululaau, e hoike mai ana i na kamahele la ke kokoke mai nei na @heu o ka po.

 

            A me @ ano oia i hoea aku ai i kekahi lae laau il@ o k kualono, kahi u kekahi pomaha ma@ waiho i na ulu ele ia o na laau, nona ka mamao he hapalua mile mai iaia aku.A iloko o ia maoawa i hikilele ae ai o Igeboseda i kona wa i ike ana aku i kekahi lio keokeo mo ko kanaka e maalo mai ana ma kela aoao o ua pohaha la, a no ia mea i @ hikiwawa mai ai ola i kona he me a i hoohuli ne @ ma kona manao o hoohuli @ ihope a pee iloko o ka ululaau aka, i ka leha hou ana o kona mea maka ihope i ua kanaka la ike aku la ia e ku mai ana no ua lio keokeo la me kona mea hooholo, a no ia mea i hoohuli hou ae ai o Igeboseda i kona lio me ka hoopuka ana ae i keia mau huaolelo,--

           

            “Ua ike mai la ka paha oe ia`u,--ua hiki, pela iho a hoea aku au, alaila, na`u oe e hoohiamoe-iho ma ia wahi au e ku la, a na na lala laau e kanikau iho ia oe. Aole a@ e hookuu wale aku ana ia oe e hele ma kou alahele me ka lanakila, o hai wale aku auanei oe i ka mea huna a huu alii e paa nei i kuu lima, a lilo ia he mea nana e kue mai ai ia`u. Aka, e pepehi iho no au ia oe a e kiloi aku au i kou kino iloko o keia awawa hohonu ma ko`u lima hema, kahi aohe mana kupua nana e hoike ne na Igeboseda i pepehi.”

 

            Iloko o keia manawa aia ua kupueu la o Hagara ke hookokoke aku la i ua lio keokeo la i hapaha mile ka mamao.

 

            Ia manawa hookahi no i hoihoi ae ai oia i ke kiaha ma kona lima hema,” me ka paa i ke kaula kaohi ma ia F@na, a lalau iho la kona lima akau i kana pahikaua a unuhi ae la iwaho, a iloko o ia manawa i ike mai ai ke kanaka hololio keokeo i ka hulali o ka pahikaua i ka lima o Igegoseda, nolaila, na ulu ae la ka manao iloko o ua hololio keokeo la e hoopilikia aku ana paha ke kanaka i kau lio eleele iaia.

 

            Ho ia mea i hele mai ai oia imua me ka awiwi, a i ka ike ana aku o Igeboseda i ka unuhi ana ne o ua kanaka hololio keokeo la i kana pahikaua a paa ae la ma kona lima, a no ia mea i kahea aku ai o Igeboseda me ka leo nui o ko kanaka powa:

 

            “E hele mai a e ahaaina olioli pu kaua i ke koko o ko kaua mau puuwai.”

 

            A i ko laua kokoke ana he mau anana ke kaawale, ia manawa i ike mai ai o Igeboseda i na helehelena o ka @ hooholo o ka lio keokeo, a puana mai la oia me ka leo nui me ka hao ana he i na s@pa i kona li@ a holo mai la imua, me ka olelo,--

 

            “O! ka @ maalo i ka wa ku ulau.”

[Aole i pau.]