Ka Lei Momi, Volume I, Number 22, 18 July 1893 — Na Pane no na Ninau a Ka Lei Momi. [ARTICLE]

Na Pane no na Ninau a Ka Lei Momi.

Ifla e hof)hui ja aiia o Hawaii ' me Aiufjrika, a i uh;, *; ho|n> j hoomah) mni pahi» o «\iticriku, e i loaa aiia niu:j kn ma'ia koho ha- ' lol» i d«i kanaka Haw.iii? ! Ma ko'n ma ke ku- | laiia hoomahi Awpuni walo ījf) 1 ko Ainorikh Huipiia > noho i mana niai Ri,«pm« mi j)f.n(;i: i (1) Inn kuhon k» Anp>iijj Moi, alaila e mau ana no ka pono j?f,. ho helola i loau i ua ku»ftku Hai koiu wu. (%) lna o , ko , knlana aupuni iho lu k«ia n kn , Tiei, oiahoi, he Ilipuhalika Kuo- j leon, alaila aolo o nelo iina na ku«akn Hawaii ia pono, a-i-ole, ō Jtau ia ana pāha ho'kaupnle ika- ' ika o nkoakea ana i ka hnpn nui i

'» !i*i kiiii.'ikii Ilawaii snai ko k«>- | !d 'imii, a u nu kan-ikii ; līauaii i ni.ihnaliiiii āp ku<»noi oih» ioii kii wa-iwai n msi ka loaa [ makahiki p:ihti o lrtk»»u kc a<; \s. ' (.*>) Ina holo kn hoohui aiiiM aie i Anmkn lliiip\iirt, a'ailu ke liilinai ia nt'i ka loaa aua v kii p«>no kohr> bil"ta i nakauaka Hawaii, ma ka Mahi'l-e I o k« >'auK"U 14 o im iioololi o kc Kuiniikuiiawai o i\))>crik» Huipuia: O ku poe a |>au i liHiiau a hookupaia uialoko o na ?>lokuaiua Ilui, it i kn hoi m.ilalo o ko laila uinna, he po« kupu lakou no na Mokuaiini Ilui % u n * ka Mokmiina lioi a iakmi t* noho Aolu loa c lian:i keknhi Mokui'īii» 1 ke-kahi Knu:t\vai e liouliaiki, ni, a e hoouii ilio ai piiha i ka pi»ii" i» 11« kupa o na Mokuaina Ilui, a aole uo hoi e hm-e kekiilii Mokimina i ko kn'loana oia o kokalii men, Luokoa, ■a vniiiv«i nuhs iiw k»* h< oko poInliM >ifo ia ii)u u>i o ke Kaiiawai, n i ole hooui'U' paha ] k<'k;ih'i me'ū innloko « konu mau palenu •!»»r?a i u-i'piihuua ku]jk« a'iM inn ko KaūiiwaK <) ka maiuala'oleln eh'oi'ke- aua "lio poe knpa/'oia ke Citizens nfx ku oiūlii Boritatiia. < O ka iuoa kei« o-t\a uVaka«»iu'aTiit nia.ke Atap\mi Repllhali'ktt, a o Subjects iioi kn iuoa o na makaūinana iiiaka ohNlo Bfrit:iuijrn}a ko Au•puni M : i_.. M,u kok.aljti tupu buke Kniia.wai u'u, i heluu'elu ai iio' lea moa « pili ana i keano nui "0 k«» Citizeiia malalo o ke Kumukaiiawai u ine ua Kanuwai o Aine-r»ka Huipuia. hje kanaka ia i ioaa kji pono koho balota no na waha olelo hihui « hele* ai i ka Ahaoleh» (Oongre»s) a rae na luna Aupuni e ao f a ho mea hoi o:a i kupoiio p noho ma keknhi oilianii a ka lehuNiu mamuli o - kn ke.ho halota ana. He kan.Aa h.innu nnioli no ka uina, k«» fJitv/,f»i,3 a he kanaka hookuj»ai'i tio hoi ki'knhi.. Oku (Jiti« Kf'iin ma ka huiin nna, ua hiki oiuk««no|jo ina na oilnma Aupuni a ]).-(ii a hoi'u i k«> kulpnn i'nh»na, nka, »> k»» (Jiii/>oriH, m«; k.i hoopnku ann, uolo hiki ko uoho I*t'r«'Hifl»;ui» a Hopi» ]*«- r«;wi(hjna no Am<»rikn Ifuipuia. O na kannka nleele Kuokoa, i hanauia inn . Amerika Iluipuia, h»> noe citiz'ui lukon. O na Nik»* i hanauia ma Anierika Iluipuia, lio p/>ft citiK<ii» lakou, aka, o ko Hoi'ki u kekahi ilikini o loko o kr;kahi ohana ilikiui a uoho a'na no ina ke ano pMulu'(trihal) iloko /> Aniortka Hnipui'i, uol« ja luo citi«en, iim no u«<; uh haiiauĪH oia maloko o , Am«rika Hui'pu{a t fi iia ku nao I ho'ninaii iioohuoi oliko UiO keia, pHiea li|. in« ua hanau

i ia'iuai w: i.i'iki '.;i «■ n.i i.i-»!:»-i ' ■ haak-U* itku i k;i m'.lioum oh.'in;! n k«« hiio puuhinln iliUui'.' * * () 11» poe »i\vi i i kiin >k « o Aineriki 1 Fui [»■:ia, lakou a ]mu hi« poe cili/.<>ii; o nn mnnio (kt.'iki) :i n i kamuMiun 11 oiwi o kii ainii, u like iin> mi ilikini, holo i lomh in lukou «11 p'». no o nti <*it:jii'n. M (K n.'iiia nut kn I>ouvi(T Lnw Hīel i«»n:n v, n» ka IiUHoIel» C'iTī7.xxsirii'.) Ki:t hou kt'ia: O k;i imiiu» k«»lu> l»;ilolfi, ifoh» t>i« ke uiim ik* l :» »ii k:i |i'»uo t'it ! zoiis.!iip, oi «i, hi» nui n:i poi* i !i!o i jmji* oit"z 'ii, m<* k-i n<-io i 11 it ]>oim ST.iiit> b;ilotu: e liiM n:t wnhin*' ii int l 11;t [>"P o[>io muhilo o 21 inaknh ki, t a ia n»(} -h« f, pōe citĪ2oi> tto hiknu; a <> kei.i jiono koJn» bjl • >tn lu»i, e nele uiia* ko kiiuaka ia inea.no kekuhi nm»iinvu iiiiinmli o ka loli nna ae o kon i wuhi i noho . ni. * * * Ua hiki i ■ kekiilii ke lil" i e ti:;* n im Auicrikii J(uipuiu, ina no he eif.'z«'n no kekahi uiok ,i: a jjol i no •l.oi, u.i'hiki ke kiiimka k<* lilo i eilieen no kekahi iuokiiiiina, iim' kona lilo ol» una i c : tizi'u no Amerikn Huipuia, e like nie ua kunakn (.residenls) <> nn niokūToritori i\ ni« ku ke Dintrict o C!oluinobin." (E na'nu ma Law I)ictionary, no Vn huaolplo CitiZKN.) O ka nieu maopopo ia'u, ajolo i lawa;ka hooitt;anlif a ka Puiku Kunmkannwiii o Aniunka Ilui» puiā i kūhikuhi ia »e la e kakoo inai i ka hiau'ao e louu aua ka pono koho halota i na kanuka ■Hawaii ke hlii e llawaii nei ma Amerika Huipuia. Ina he hoo-" hui nia ke auo State (mokuaina) o Hawaii nei, a i ole, e lilo paha o Hawaii nt»i i hapa a i mahele no kn iiiokuuina <> Kulepuni, e I|ke nie ka inanao n kuknhi |>oc, ahiila, o aho palia ia—loaa palia, h loaa «'hi no p.'ihu ua pono la i na kanaku Ilawaii. Na ka mana e haua kuikuhi ana mo Amerika Iluipuia nin ka hoohui niua, 0 haawi i koia pono i na kanaka Hawaii, a haa'vi ole no pahu. Pohea la e kaann ia ai keiu pono iwaena o nn kanaka JJawaii, i mea e poin* 010 ai na pono a ino iia j>oinaikui o kokahi j>oo kakailj:ahi o loko nei o ka aina, no lakou na poinaikai waiwai i 01 pa-lua a aku ka waiwai io i ko ka liuiim a puu o na kanuka Hawuii ko liuūaae? IJ« ninau 119 koia na ke kanaka ks\laiaina nooaia e ,noonoo ai tno ka pupuahulu 010. TJa ikua, 0 ka maua koho lmlota i hoohaua ia e ka aoao o na kanaka IJa\vaii i tia kau koho halota i liala ao nei, he mana īa i inanaoia e kokahi poe, oia ko knhua i ku ni n* hana kuo 1 ko lakou in»»u po-

i:i:iiusu > ..li'- k') kin ui,; 1 . | i.:m; noluilii. o liii liii'iniiiu luMi aiui :iku i koiii iu:in:i Mi:i kn !iin:i (► iih k»ti»kii llnN.ii, oia no ka hi>om;iu iiiiii ;iV u mn kf lnknu iiinuMinm- i k?i ini' a iiie-lin )>nht i* kn i'i'iuu k<lll<> bttlotn, <! lumpuliili huu iii ni im ponu h iui* nn poimiikni o lcsx« po<* rm l«kmn n:i kuonoono k;ik»ikiihi o loWw noi oka ninii, kii> yoti hoi n'u w oMo <\i, o l*ik»u ia e p»ui n<*i i ke «upuni. Nohiiln, h< 4 nkiomn uni"]>'»po olelo sii>r» »»'•. '> k» kin*ii «ik i r k<: kmnu «t «•iM k:i hnu:i u kf kin»kn inu» ij o hiinn ai i imi-i H'mih r pnkeh' >is n o jioni;ii:in,i ui. Mnlunn o k»-m mnnno i Iniiokouio iu i»i kehi kuiu pnle koho Alii Ahiiolelo nin k« Kuinukfin!invni o 1.557,.n ke ol« »u e kuhihi'Wn o «ill i lc j ki' kiihu» v. kiikuliiin ni Ko pi.hi. ku lii)<>l>}Piin i k>« pono k• >b>> hnI< t.'\ o iin kuu.ikn lia\v:iii. Ua pme nn nu i k-m imm uinaii t» k:i Licj M„mi. iio'Um p>t. uiiiikuii o kou poe hi'lnlieUi, u ke waiho nei itu n-j ko l.i.kon nnojjoo inaikiii e knunu i kein m:u> litt(vnkea, n e kalu inai ia'u, k'". ke kulik» 010 ko'u mmwio m« ko 'kekahi meu n j>o© o aO piihn inu\v>ieii« poe heluheiu n nuiwaho ae pnha o inkou< Mv ka niahulo. Jo.hr j»h M. Poepok Koenn Loio, ;i)uH)cn ilio o ku Ilale Lelu, lulai l-l, 18W&