Ka Lei Momi, Volume I, Number 32, 29 July 1893 — Page 2

Page PDF (400.59 KB)

This text was transcribed by:  Kelly Murray
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

IULAI

 

Sabati  Poakahi           Poalua Poakolu           Poaha  Poalima           Poaono

                                                                                                            1

2          3                      4          5                      6          7                      8         

9          10                    11        12                    13        14                    15

16        17                    18        19                    20        21                    22

23        24                    25        26                    27        28                    29

30        31

_____

KA LEI MOMI

_____

POAONO, IULAI 29, 1893.

_____

            I KELA LA i piha ai ka hookahi mahina o ko makou oili ana aku imua o ko makou mau makamaka heluhelu.  Iloko o keia manawa loihi aole loa i nele ko makou hoino ia mai a me na holoholo olelo ana, aka, ua hoomanawanui makou iloko o ia mau hoino ia mai.

_____

KA NOHO ALOHA.

            O keia ia inoe i haawi ia no ke pani e uhi ana maluna iho o ka Pahu Berit@.  Maluna iho o keia pahi he elua mau kii gula o ke aka kerubima e nana pono ana i ka Nohoaloha.

            Nolaila, e ike hoi me ka lilo ana o ka Nohoaloha i pani e malama ia ai ka maluhia o na mea a pau maloko o ka Pahu Berita, pela hoi makou i ake ai e noho like na mea a pau malalo o ia po'i he Nohoaloha ana.

            No makou iho, o ka makou ao ia e nahu mau nei, aka, he imi ia nei na mea kue mai ia makou, a oiai makou e makaukau @ ma @ ana ma ka @ mau aku ana i ka noho aloha ana mawaena o na lahui like ole a pau i kipa mai ma Hawaii nei.  Ua ku'i ia mai makou ma kekahi papalina a o ka makou no ia e haawi hou aku nei i kekahi.

            Iloko iho nei o ka mahina o ka mahina o Ianuari, ua ike maopopo ia ko kue ia ana o ka noho aloha ana.  O na lako kaua i kupono no ke kue ana aku i kekahi mana aupuni nui'a ikaika o ke ao nei, ua lawe ia ae la a mua ponoi o ke alo o ka Moiwahine.  Me ka ike iho no, ho lahui opiopio lua keia ma ia mau mea, lawe mai la no nae a hookahua i ko hai kuleana.  Ua like no keia me kekahi @ pupule i kahiko piha ia me na lako kaua o ku makaukau mau aku ana mua o kekahi bepe ai waiu, no ke kaua ana aku me ia.  Pela no keia; aka, o hoomaka'ukau nae paha i ka "Ma@" ea?  W@ na kue ia Hawaii lahui, a e malu mai Ka Nohoaloha.

_____

KE KAUA MA SAMOA.

            Ua hooili ia he kaua ma Samoa ma ka la 8 o Iulai ma ka hora 2 o ka auwina la o na poe o Felalii.

            O na kanaka o Vaimuga a me Safetulafai i hiki aku ko lakou nui i ka 400, ua hookahua iho la ma Vaitele, oiai na enemi e hookahua ana ma kahi kokoke no ilaila.  I kela wa i kani mai ai ka pu mai na kanaka mai o Falefa a make aku la kekani kanaka o Vaimauga.  I kela wa i hooili ia iho ai kekahi kaua hahana.

            Eha wahine i make ma keia hoouka kaua ana, a he nui na kane.  He umikumamakolu mau poo i oki ia a lawe ia e kau ma ka pukapa e koke alii wahi.

            Ma ka la Sabati, Iulai9, @ haalele aku la na kanaka o Mataafa ia Vaitele no Maile.  Ua puhi helu mai na kanaka Vaimauga i @kauhale mamua o lakou i ke ahi.  Hiki aku keia poe i Malie ua neoneo @ hale ia Mataafa me kona poe i ke ahi.

            Ma ke kakahiaka o ka la 10, loaa mai la ka lohe e hopu pio ia ana o Mataafa.

            Iulai 12, ua holo aku o Mataafa no Savaii, a na loaa mai la no ka loko ia la ua hoi hou ae la oia.  E Manono, oiai aole he makemake o ke Faasaleleaga e hookipa iaia.

            Aole he lako o na enemi e noho la ma Manono i ka ai, a he uuku kahi lako kaua.  Aia ua koa o ke aupuni ke hooikaika la e hopu pio ia Mataafa me kona mau ukali.

            Ma ka lono hope loa ua paa pio o Mataata a aia iluna o ka manuwa Beritania Kateomba, a o kekahi poe alii aia iluna o ka manuwa Geremania.

            Ua olelo ae o Mataafa i kona wa i kau ai iluna o ka manuwa Katoomba, "ua hiki iaia ke ku e @ a hiki i ka hopena mamua o ka hehi ana o kona wawae i kekahi moku Kelemania."  E hoopaa ia ana lakou a hiki i ka wa@ e hoea aku ai ka Moi Malietoe.

_____

Pepehi ia na Luina a Puhi ia ka Moku i ke Ahi.

            Ma ke ku ana ae o ka moku ahi Taviuni o ka laina mokuahi Uniona ma Suva i ka la 28 o Iune, ua loaa mai la ka lohe no ka pepehi ia ana o na luina a me ke puhi ia ana i ke ahi o kamoku halihali limahana o Queensland ma na paemoku o solomona.  Ma Malata moku me ka piha i na poe kepa paa@, a na olelo kekahi aliio ka aina i ke Kapena ina e holo aku ana ka moku no kekahi wahi okoa ae o ka aina, alaila nana o hoi piha mai i mau kanaka hou.  Ua holo @ aku ka moku ma kahi i kuhikuhi ia mai ai, a ia manawa koke no na puni koke ae la ka moku i na waa me ka piha i na kanaka.  Ua @ kekahi poe iluna o ka mokume ka manao ole ia e ala mai ana @ hana hookahe kako @ e iho, la manawa no ua pepehi ia iho la na poe a wau o ka moku a puhi ia ao la ka moku i ke ahi.  He moku hoa loa keia a he hou loa kona mau luina.  ua manao ia aia paha ka manuwa Beritania @ keia @ e hooponopono @ ia @ ana keia @.

_____

KELA A ME KEIA.

            O ka nui o na dala e waiho nei ma ke Keena Waiwai he $331,292.62.  Nui kela.

            Eia ke hana hou ia nei ke alanui Paalii mamua iho o ke alo e ka Halekoa.

            Heaha la ka @ a kela poe e pipili mau nei i kahi o ke Komisina Blount i na la a pau?

            E hamama ana ke keena hookaa auhau i na la a pau a hiki i ka hora 5 o ke ahiahi, koe na la Sabati.

            Ke oluolu ae nei kaoha o Mrs. Haili Nawai i ku ai i ka pu.  "Hoomanawanui," wahi a ua keiki o KA LEI MOMI.

            Maloo haha o @ aole he wahi haule ua iki.  Ke hele iho la ke ko o kai a maloo, a koe no ko uka.

            I keia kau kiuro ae o Augate e hoolohe ia ai ka hihia @ o na lunahooponopono o ka Leo a me ka Holomua.                        Uua lohe mai moakou na lilo i ka Halepai Hawaiian Gazette ke pai buke i na kanawai o ke Aupuni Kuikawa, no ka $109@ o ka aoao hookahi.  Pau ke oia.

            Ke hana ia noi he aelike no ka hoouna ana aku i ka moku pea Irmgard no ka mokupuni Laysau, e kii lepo manu ai.  I keia la e  maopopo ai ka holo o ka aelike.

            @ o ke @ nei e noho ai @ poho a @ i ka Hamaku no ka hoo@ .  A o kekahi @ C.A.P. Gardiner no @ komo ana o na @ e huli i kona hale.

            Ua @ o @ (rest of paragraph)

            E hoolohe i ke kaui o ke @ o Luka i keia la, alaila o ka M@ ua ike ia mawaho o Wai @.

            Ua hoole ke @ (rest of paragraph)

            Ua hoike ae ka aupepa @ i keia itamu penei:  "O ka @ ae ua kikano mai @ mai ma @ mahina, a mahope o kona ka ana @ no kekahi manawa @ mai no Nu @ a holo aku no Tahiti, Honolulu, Iapana a me Kina."

_____

NA LUNA LAWE PEPA

            Malalo iho e ike ai ko maluna poe heluhelu i na @ a makou i hookohu aku ai no ka lawe ana i ka makou pepa, a ia lakou wale no e loaa ai ku pepa i na poe o makemake mai ana, a i ole ia, ma ke Keena nei no hoi.

C.B. Meneso   D. Kahaleluhi  Samuel Kapua Sam Kaanaana  S.K.Kaawe,

            Aole i pili keia i na luna mawaho aku o ke kulanakauhale nei.

_____

ILIO NALOWALE.

            Ua @ lowale ia ma ka Poalua nei, Iulai @ ma ko'u @ (rest of paragraph)

_____

@ whole section