Ka Lei Momi, Volume I, Number 34, 1 August 1893 — Page 2

Page PDF (399.42 KB)

This text was transcribed by:  Kt Olson
This work is dedicated to:  Awaiaulu

IULAI.

Sabati Poakahi Poalua Poakolu Poaha Poalina Poaono

1

2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15

16 17 18 19 20 21 22

23 24 25 26 27 28 29

30 31

 

KA LEI MOMI

Poalua, Augate 1, 189@

 

UKU PONO IA KA MEA HOOPALALEHA

            O ka mea e kiai ana i ka pono ka lehulehu, aol@ loa oia e pono e hiamoe ma kahi kiai, a i ole paha e nana maka maoli aku no i na hana pono ole a ka poe ana i hoonoho ia aku ai e kiai.  O ka mea i hoonoho ia aku ma o na lawehala o Kawa, aia ka mea a makou i @i@i loa ai, o ka mea nana i aihue ua pohaku o ke kalaunu, a memua pono no o kona pou iha i hoao mai ai e mahuka, a @a hemo io no; a e ole ka makaala o ka oihana makai, paa hou ai.

            Ua maopopo no ma keia, na kokua o Kapena Tripp i Keia, o na laWehala a pau i kaa aku la malalo o kona malu, a oia ka mana e-hooko i ke kanaWai, a o na epa a@a a pau maluna no ia o kona hokua; aka o keia nae hoi, ua ike maoli aku no ka Luna Paahao i keia mau hana, noho aku no nae akaaka.

            Aole makou e apono ana i ka mea hana lapuWale i ka pono o ka lehulehu.  I kea manaWa a makou @ puka aku nei, ua hoopau ia o Kape@a Tripp mai kona noho ana e kiai palale@a i ka pono o ka lehulehu, a eia no ke aupuni manaWa ke nana aku nei i mea kupono ma @ hakaha, ka, a ua kipaku ia ka mea hana kamalii.

 

@a Moi P@ai @oa.

            Ladana, Iulai 21—Ua hoike ae ka mea kakau o ka nupepa Manawa ma Lisebona, pe@: I ka wa o ka M@i Carlos e hoi ana maluna o ke kaa m@i ke kahua hoolulu kaaahi aku, ua ike aku @a oia i kekahi kanaka e pepehi an@ i koua hoa kanaka oiai ua paa oia @alelo.  Iho koke iho la oia ilalo o kona kaa a hopu, iho la i ke kanaka e mo@ ana ilalo i pal@le.  Holo koke mai la k@ ukali e kokua i ke alii.  Ho@ koke ae la na kanaka nui @ a k@i aku @a i ka ukali o ke alii a huli hou ae la e kui i ke alii.  I kela wa i ha@au aku ai i konakookoo maluna o ke po@ o ua kanaka la.  Ua hoomaka iho la ua kanaka la e wehe i kan@ pahi me k@ p@ panapana, aka ua waiho koke aku la ke alii i kana ai hoopau maluna o ua kanaka la a pau ao la kana hana a haawi ia aku la i na @akai.  Aole i poino ke ahi.

 

Ke “Kolume@ia.”

            Ke pena a ke haomaemae hou ia nei ka mokukaua Kolume@ia ma ka pa kapili maku ma ka mokupuni o @egue, @ e ka hookomo ana i kona mau ep@epa ekolu.  Ke olelo wale nei na ali@moku oia ka mokukana nui loa o ke ao nei.  O ka makuahi Parisa ka moku holo loa i olelo ia, aka, ua haule kona holo i ke Ko@ume@ia i kona wa e pakuka aku ai iluna o na ale han@panupa.  He kulana hiehie kona ma na ano a pau a ua mahimahi maoli @o.

 

Matuhia o Siama.

            Bangkok, (Siama) Iulai 16.—Ua wehe ia ke awa i keia wa no ke komo ana aku o na moku Kalepa.  Ua maluhia i keia wa, a o na omamalu kaua i ike ia mamua iho nei ke ano pau ae la.  O Adimarala Humann, ke alakai o na mokukaua Farani ma na kai o Kina, i ku mai inehinei no ka hoomalu ana i kela @une mawaena o Farani me Siama, ua hoike ae oia ua hoopau ia kela mau hana.

            Ua hooia ia kana mau olelo mamuli o ka loaa ana mai o kekahi lo@o telegarapa mai Parisa mai.  Nolaila ua Kuikahi ke Aupuni ma ia mea, a ua ae ia na moku Kalep@ o Farani e komo mal@ko o ke awa a e maikai ia ana lakou e like me na moku o na Aupuni e ae.

 

NA LUNA LAWE PEPA

            Malalo iho e ik@ ai ko makou po@ heluhelu i na luna a makou i hookoh@ aku ai no ka lawe ana i ka makou pepa, a ia lakou wale no e lo@a ai ka p@pa i na poe e makemake mai ana, a i ole ia, ma k@ Keena nei no hoi.

C. B. M@nese  D. Kahaleluhi

Samuel Kapua  Sam K@anaana

S. K. Keawe.

            Aole i pili keia i na luna mawaho aku o k@ kulanakauhale nei.

 

            Ua lohe mai makou @a kei@hu ia au o Kapena Tripp inehinei mai ka noho luna paahao ana no @awa.  Ua pono, he kolohe.

 

@ELA A ME KEIA.

            Ua huli hoi aku o Kauka Goto no Molokai ma ka Mokolii o ke ahiahi nei.

            Apopo e holo ak@ ai ka Iwala@i no Kauai.  I ka la apopo no hoi o Pele no Makaweli.

            Ke kuai ia nei ka hala ka@ik@ ma Makena me Mahukona @o ka 18 hala i ka hapaha (25 keneta).  Emi loa.

            Ua hala aku ka luna l@ia nui Oat e kaapuni ia Oahu nei i@e hunei no ka @ana ana i na hale @eta ma na Kuaaina.

            He la hana nui loa @nehinei no ke Keena @uhau, a i ka hora 10 paha o ka po nei ke pani ana o ka puka.

            E kukulu ia aku ana na lio holo po@i@nia hou ma ke alanui Hotele mahope aku o ka Nekina.  E laukanaka aku ana ia wahi.

            Wahi a kekahi palapala mai Molokai mai, ua maikai maoli ka malamaia ana o na ma’i ma KalaWao a ua mahalo loa ua ma’i o Kalalau.

            E holo aku a@a ka lunakanaWai Beiketona me kona ohana i keia ahiahi no Maui e hoomaha ai, a o ka lunakanaWai kiekie hoi i keia pule ae no Kualoa, Koolau.

            He la uku dala onehinei no na luna aupuni, o na makai kanaka nae aohe i pau i ka uku ia.  O na makai kiu haole ua pokeokeo i ka ha@eri dala.  Ka ni ka aka.

            A ka la apopo paha e ku mai ai ka mokuahi Kulanaka@kale o Nu @oka mai Kina mai, o ka mea, aole oia i haalele aku ia laila a hiki i ka la 22 o @alai.

            Eia hou no ua pekapeka,--he kanaka HaWaii elemakule.  Ke holoholo olelo nei oia, a i ka Wa Waiho ana o na mea@ hana @ ke alo, aohe laWelaWe iho, aia ka hoi a paa i kekahi poe, o ka wa iho la ia e piikoi mai ai.  Ea, e hoopau kau hana ina e kela kanaka, mai noho a hana kue i kou hoa kanaka.

            Ke he’@ uh@la mai nei ke a@puni i kei wa, hookaa koke ole aku no i ka al@ paa oe i ka halepa@hao.  Nui loa ka pilikia @ala kela aupuni.

            Ua noho inehinei ka hihia laibila o ka la@ahooponopono o ka @oku, aole nae i pika ka olelo hooholo.

            He wahi pauahi ko k@ awakea o@ @ ma @ e a@ui Alapai.  I ka @iki ana aku o ke kaa@ai, @ ia iho @a@he p@i@ opala @ keahi.

            Ua @he @ i makou aia na ma’i o Wai@iha @e ake @i @a e h@i pu m@ Ko@ka@ @e kona ohana m@ @akou.  Ua manao wale i@ @a @aa ia l@k@u he wahi k@p@no e p@ ai.

            Ma @e ku ana mai o ka M@riposa, wa @aa mai la ka @ono@ ai o Ole@a ke @ p@o la iaia iho no @a p@ ka h@huiai@.  A@e mahalo nui ia la oia e ka nupepa @ o Nu @oka.

            I ke awakea o ka la apopo e holo aku ai ka @okupea @ no ka mokupuni @ no ke kii lepo manu.  E kau aku ana o kapena Fre@ me kona oha@ no ka hoi ana oku no kona mokupuni maluoa ona.

            He @aWaia kiana pa@da ka hana a ko Mahukona poe e noke mai nei, pela ka makou lohe, aole-i-@mi malalo o elima poe anaka @muumuu ia na lima.

            Ua lilo i ka Pake ke koho no ka hoolako ana i ke kahua ma’i @epera me k@ paiai ne k@ 491@-2 o ke pa’i hookahi.  Ua hoopaa aku oia i hona me ka Papa Ola no ka 1500, @la.

            Ua hoolanaia n@i @i nei ma Barukelina.  Nu @oka i ka la 15 o Iulai, ka m@kua@he@ hei Rex, @na k@ holo i manao ia e @ki ana i ke @ @i’e i ka hora.  O kona papa i ha@i@ ai @a hana ia a hin@hi@ e like me @ piano.  Ua ona ia keia @oku @ F. W. B@yer.

            Hookaumaha na lani, hooliliha ko ka honua, hakukoi mai ka moana, ikea paha ananei ka moo loa, ua opaipaipai ko ke ao, a ke hoo@a-u nei na k@li hau i na mea ulu ma ka honua.

            Ke k@koo ikaika loa la ka nupepa Kuokoa o Nu @oka i ka @in@u hooh@iaina, a ke hookiki@a la oia e @ohui koke ia o Hawaii me Amerika.  A ke olel@ la oia he h@ hupo loa k@ hoihoi hou ana i ke @ p@ni @a ka poh@ lima o ka Moiwahi@e.  Ua oi ae la ka hoi ka ike o ka lanahoopo@opono o keia nupepa mamua o na Hawaii e noho nei iluna o ka aina.