Ka Lei Momi, Volume I, Number 2, 14 August 1893 — He Moolelo NO LAUOMIDIHAE. KA UI I MOHAI IA I KE KOKO KA NANI I ALANA IA I KA OI O KA PAHIKAUA. [ARTICLE]

He Moolelo NO LAUOMIDIHAE. KA UI I MOHAI IA I KE KOKO KA NANI I ALANA IA I KA OI O KA PAHIKAUA.

Ka Mea Huna iloko o ke Kiaha Wbina. Ka Mea Pohihihi i ka Maka o ke Kuikele. —a o KB— Keikl Alii Nuixinredina Ktt IC'>mo Liiiia Maka Popoki.

MOKUNA I. Ka Nani o ITtirema—Owai nia? Ka Ui o Harodine—He.iha oin?—Ke Keiki Hanau Kupuiauaha—Ka Wuhin'o HoehooWaapa Kamahao. A ua kamailio pinepiue ae lioi koua tnau hoa kula i ua mauawa a pau, iiie ka hoopukap>ika ana ae i ka olelo o mahulo ana i ka naui o kona id«u helehelonn. "Ku Ui Nuiunredina o Tlurema." 0 kein niau haawina a pnu i h.aa i ku ki-i)ci Alii, ua lilo ia he mea huuoli loa 1 kona makuakane, a o knouu inau ana koni makuakano iinua « na alii kiekio 0 Sinmu, 1 ka umikuinamaono o n:» maka>.iki o ko keiki A.lii ( ua hoo. holo iho la kana kumu o hookuu aku iaīa mailoko aku <» ko kula mo kekahi mau keiLi ulii o ao ina ko ano ua lawa na hoonauuao ana laia. A mahopo iho o ka pau ana o ka hoiko o ko kula, ua malama ao la n.x liaum'ina o noho iho ana a mo ku lakuu kumu i . kekahi ahuaina nui, no ka haawiana'ku 1 ko lakou aloha 'hopo !ou i na koiki Alii o puka nna, a ua keuo ia ak« na alii kiekio o ka aina mo kn Muiu'ahino Dilauzia o Per;*sitt, k:v m«a o noho Moi aua maluna o Poi'eaia, ma ka hnka* haka o koua makuakane i mako oJa o Harouna Ara<*aila. Maloko o kela ahanina nui, ua

kauknu jfi nn m«a ai ho lehuK h.i iii u na ai o luua o na L. u hilii i nn hua o ka lepo mai iii holo'.iu'im i o ke kula a hiki i n:i i'.-i o ka moanp, raui na mnnn o ka lewa iiiu.a «i hiki aku i lauiki-ni o ka «ina o I?nbulonia, niHi na Ipa-li'p') Pi>tela o Xine'.va i j»i Ija i kn wain.M maemae o kti tn.'i]t»v.'ainu o "\En<'geti, a hilei lo« akn i ua IpU'g;iiii i piha i i2»i wai maen/ue o Silonaa, a ua ulua ia ao nu niea.u psti' iluni o ua pnpaaina lu, aoho mea u ka niniu e wae hou ae r.i. Maloko o ia ahaaiua i iko mua loa ai ka Moiwahine Delnuzia i na helehelena iiani o ko keiki alii Numaredina, u ua ulu ae ka manao iloko ona e nonoi aku i Ka Moi AramozeUa ka makuakauo o ko keiki alii Numarcdiua no ka lioopulau ana i ke koiki alii me ke kaikamahine alii Waromiero a ua Moiwahino Delau /ia la, nona ka wani ī like ine ka po mahiua kalae, a nona hui nn makahiki he umikuuiamaknhi \va!e no- ia manawa. īioko o ua ahaaiua la, inahope iho o na amama ana no ka heo noa a-na i na mea ai o luna o ua papaaina 1«, i ka \va a kela a mo k ai ana, iloko o kela mnnawa i hiolo liko iho ai na o a leela a me keāa mea i nu mea ai o lunn i .lioomakaukuu ia, n iweena e ka lakou ai ima i nininia iho ni kekahi koiki alii i na wuinn iloko o ko InkiMi maukiahaa inu ao la lakou no'ko ola o ka Muiw.ihino Dolnuzia, a o kekahi poo hoi ua iuu ue la iakou no ke ola 0 ko lnkou mau makua a mo ko lakou mau Aupuni pakul»). Oini xi jl mea apau e hooliiulnui ann i na moa ui, amn kuiuu nna 1 na moa iuu, aia lukou ko kuinailio la kwkahi i kokahi i na nlelo liko ole o ka honua, a ke hoopuka ao la kokahi muu koiki alii, g 'o ko kaikam.ihiuo Waromj!erc oia k-a oi aku o k.-i ui o ka lionun;" A ko hoolo mai la iioi kekahi mo ka i mai: "0 1.0 kaikamahino alii Muri.-suJfel;i u ka Moi Ariimozcda o Kima, oia ka oi o ka ui o kn hoiiua." A o koknVii hoi, o ko kaikamnhieio alii Monelawauin a k:i Moi Mumlia o I?urcma, a pi'la iho ht hikou i knmailio ni kekahi i koka'n, a 'iwiiena o ka lukou kninnilio ana i kū ao ai ka koiki alii Num:;r.!dinu me kona kiuha i pilia mo ka wuina mo ka huaololo e k iloknlo t\na no ko ola o ka ■ Moiwahine "Oolauaia,. a U manuwa i ku

ae ai »a tnea a pau me ko Loo 010 o kokahi moa ilalo; a oaahopn o ka pau ana o na 01010 « ko kciki alii, ira liapai like uo la na mea a pau i. ko lakou uaaa kiaha tio ka iou ana, a i ka manawa i kokoke aiai ai ko kiaha o ke koiki alii Nuintiredina i kona wabu ike iho la uia i ke aka o kukahi kaikamahine alii o ku ana iloko o kona kiaha wuina, a noua hei ... n& helehelena i oi aku ka nani m.iinua o ua pun o lea naholeheii-, 11 i pakela aku Loi mi. mna 0 n:» me.i a ke Akua i hunu ai i ka lewa, n hoha la kona ho.i e liko ai,' i k i ua iuea o ka nani. I ka ike ana o ke koiki alii i keiu mea, hnokuu t.ou iiio la oia 1 kona kiaha ilalo, nie ka nana p«no iho iloko o ke kiaha waiua, a o ka waina o na men a pau ua p:iu aku lu i ka inu i:i, a koo wnl*}-iho uo ko ko keiki ain Nuniaredmn. No ka ike ana ?mii o ka Mkiwuhino" Deluuzia i kn iuu ote ana o ko keiki alii Nuaiaredina i kona kialia, nolt>.i<a, pane aku la oia mo kaleo malie, — " £ *?£mjavedina fc; ua. hakina anoi ke oīa o ka Moiwahino Do-. lnuzia i hookuu iho ai oe i kou khiha ilalo iiie ka inu 010 ae i ka waina o loko? " I aku la ko ke-iki alii JTumaredina. "IS kala mai oo iu'u eka Moiwahina no ia ujcji, oiai,ovvau ke aiakai o keia iuu waina aita, aka, ua lo«a ia'u he Hiea liuna iloko o ko'u kiaha waina, a'u e liiii ole aku ai ia oe e ka Moiwali'ne maikai a mo keia lehule-hu, i a ke mimuo nei au, e oluolu ana no ka Moiwahine e kala mai i kau kauwa zna keia mea. Kc kata nku nei - au ia mpo, walii a ka Moiwahine Debuzia nio iik h«lehelona o ka pahaohao •u iluiia op.a no keia uie.-i huua. I ku pau auu o ua olelo a ka Moiwahine,- tiana. hou iho la ke keiki alii xiUN)fircdi\M iloko o kona kinha, a iko ilio la ia aole na kino nka la iloko o kona kiaha; a 110 ia nien i hanwi akii ni ny keiki alii la i konukiaha i na kauwu lawelawo o uu papanina la. Aolo i pau. 0 na | oo G<m>.mauia o noho hana noi ma īiiuia Poliini ua knuoha in Iwkou o no ika olelo Kukini niamua ao o lanuari, iBO4. He knkaikahi loa na knn ahi n Iluhi.i i hiki aku ka holo i ka 1:2 niilo i ka lmra. Ua hlki aku i ka 320 kapuai kuoa ke akea okekahi keenaoloko o fvma roiorobnga, ma Rusia. () ka hookahi ipiliona <1 iTn ma ko gula ua hiki ai;u la ki>*ui k.»umaha i ka 3(W5r"» 8 pnona, a o ka miliona dala kookoo he 6c?,020.0 , pao;ja. '