Ka Lei Momi, Volume I, Number 45, 14 August 1893 Edition 02 — Page 1

Page PDF (360.83 KB)

This text was transcribed by:  Alika Olsen
This work is dedicated to:  Classmate/friend Rudy Flores

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LEI MOMI

BUKE 1.                    HONOLULU, OAHU, AUGATE 14, 1893.                                    HELU 45

 

NUPEPA PUKA LA

KA LEI MOMI

W. H. KAPU,

Luna Nui a Lunahooponopono.

Ma Honolulu kona wahi noho.

UKU PEPA:

No ka Makahiki..............................$10.00

No ka Mahina.................................... 1.00

No ka Pule.......................................   .25

No ke Kope Hookahi.......................   .10

Kuike ka Rula.

 

            E hoopuka mau ia ana i kela a me keia la, koe ke Sabati.

 

            O na hooponopono dala a me na kanaha nupepa ana, aia wale no me ka Luna Nui.

 

            Aia wale no me ka Luna Nui a Lunahooponopono na kuka ana no na mea e pili ana i ka uku o na olelo hoolaha, na kanikau, na mele mua, a pela aku.  Aole loa e hoopukaia kekahi o keia mau ma ke hookaa mua ole ia mai ka uku.

 

            O na poe a pau e makemake ana e lawe i ka Nupepa Ka Lei Momi e hookaa mua ia mai ka uku, @a ma ka Pule a ma ka Mahina paha.  Aole hoaie.

 

            E hoopukaia aku no na manao o na makamaka ma keia Nupepa i ku i ke ano hoonaanao mai a me na moa hou o kela a me keia ano ole.  E hoouna mai @ua manao i ka Lunahooponopono.

 

            @eea Hana: Ma kahi noho @a manawa), Alanui Kula.

 

HOPUIA NO KA LAIBILA

 

            Ma ka auina la, o ka Poaono nei, Aug. 12, ua hopuia iho la ka lunahooponopono o ka nupepa P. C. Advertiser no ka hewa laibila ia W. H. Fegusona.  Ua hookuu ia ka lunahooponopono malalo o ka bona he haneri dala me ka noho hope ana o Geo. H. Parisa.  I keia kakahiaka i noho ai ka hihia imua o ka lunakanawai apana o Honolulu nei.

 

Hoike a ko makou kiu.

            Ma ka po Poaono nei, mauka ae o ka Makani o Launiu o Palama kekahi hapa o ka Puali Puhi Ohe Hawaii Ponoi kahi i Louheuhene ai me ka lakou mau kuolo kani (Vaiolina) nui aka hialaai o na girls o ua kaha nei.  Nawai aku la no e ole, he hana na ka poe lima nei.   Go-a head Boys.  Try your best.

            Ma ka mokuahi o keia Poakolu iho, e huli hoi aku ai kekahi mau keiki o ka Puali Puhi Ohe "Pi Gi" no ko lakou Home, aole i maopopo ke kumu, a ke hoao ia nei e kii kekahi o na keiki Hawai Ponoi.

            He lono wale mai no; no ka nui ka o ka hana, oiai, ma ka leka i hoike i hoike ia aku nei ia lakou, he ekolu manawa hana o ka pule, aka, aole pela ka oiaio, he ekolu manawa hana o ka la.

            Hamapuka no ka hoi ke Aupuni "Pi Gi."

                        Viva Peru.

 

Mai holoala i ka Moana.

 

            Ua hoike ae na ehua o ka mokuahi Arigona i ka wa i ku aku ai ka mokuahi i Kuinitaonia ma ka la 23 o Iulai, ua pakele ko lakou moku mai hookui me kekahi mokuahi ma ka moana o ka Laina Hoka Ulaula.  E holo ana ka Arigona ma ka 14 mile i ka hora i ua po la, a iloko o ia manawa i kahea mai ai ka mea kiai o mua o ka moku, he mokuahi ae keia e hooiho mai noi mamua pono.  Iloko o kanaiwa sekona wale no ua kaalo ae la ka hope o ua mokuahi la ma ka aoao o ka ihu o ka Arigona.  I kela wa i hooho ae ai na ohua a pau me ka hauoli no ko lakou pakele ana mai ka make mai.

 

Ka Lae Loa.

            Hora O pau-Oehual@ kauhale, oeloku ke kai, haule ka ua wela ma ke awawa o Pauoa a kokolo aku la ke aa wili i ka hokolo uku la ke aa wili i ka honua lapuu ka hualo pa i ka lani

            Ma ka po po a Ono, ike ia kokamelo ka@hanunu ma ka latitu a. n@o ka lonitu b. h. e pao aua i ke kumu maia bama i loaa ai laia ho wai, a o ke ola no ia o kona makewai, mamuli o ka nui loa o ke anuanu o ka la.

            Hora o ka pm, ike ia he elua o na lapu o Leilono e moke ana i ke kupapa i ke kuau na o ka loi laiki a kekahi pake ma a. m.-ua lohe ia mai ua hoopii aku la ua pake nei i ka aha hookolokolo o Waolani imua o ka lunakanawai i.-

 

NA MEA HOU O KALAUPAPA NEI.

            Ke pii awiwi ae nei ka paa o ka halekuai hou o ka Papa Ola e kukulu ia nei ma Kalaupapa nei.  Nui ka hauoli o na kanaka no ka hooko ia ana mai o ka lakou mea i noi mau ai i halekuai ma Kalaupapa nei.  Ka mea hoi a ka Agena o ka Papa Ola i hoolo mau ai aohe e hana ia, aka, ke hana ia nei.

PII NA APU.

            I keia mau la ke nui a niahuahua loa mai nei ka inu uwala o ua aina nei, a kamau pu mai no hoi mo oinole bia ma; a e lohe mau aku ana oe i ka poe i inu a ona e hoopuka ana i kela huaolelo: "Pii na apu."  I ua wa o Uilama Kale e noho luna ma, he oi aku ka nuku a me ka olelo ino o keia mau hapahaoia i noho luna nei i keia wa, aka hoi, i kau pono no la hoi ka hana ia laua, aohe hoi he hopuhopu ana aku.  He maikai iho la anei keia ano luna la i ka manao o ka Papa Ola.

NA RULA A KA PAPA OLA.

            He nui ka hauwawa ia no na mea e pili ana i na rula hou o ka Papa Ola, a ke noko noi na mai i ka olelo he mau rula hoopilikia wale no keia na ke Tata Oia.  Ke olelo nui no na mai, no ka luna nui no i haku keia mau rula a hoouna aku nei no ka apono ia mai.

 

NA KAMAAINA.

            Ua papa ia iho nei na kamaaina aole e malama hou i na lepera maluna o ko lakou mau kuleana aka, eia ka mea apiki, aohe hale o ka Papa Ola e noho ai o kela poe mai ina e hoi ana ma ko ka Papa Ola mau hale Hu ka aka.

                        C. K. Makai.

Kalaupapa, Molokai, Augate 8.

 

LEAHI.

 

            Ma ka hora 00 one@luinai ua ike ia aku he mahina hapa pouliuli e pii kapakahi ae ena ma ke komohana, a lewa a ui hiiina, e haa ana na hoku, e lelele ana maelekule, a e namu palaai ana kekahi mau wahi olopala, a e wiliweil kanu-e ana na puupuu i ka lima a pakele mai hai ka ponihu ia mama tutu.

            E! auhea wale ana oe e kuahine ma e, e kakali malie iho olua i ka onoono a loko lilo a uwila aku i kekahi o na hora o keia la, a i ole i keia mau la iho paha, alaila, e hookani ia aku ana ka helu pohihihi, alaila, e hoomanao olua o kunane ma noia a mai noho olua a hoohewahewa mai ia'u ke maalo aku ma ko olua ipuka hale, ua ike noau ia olua i hiki ae ai i ke ahiahi nei e pee ana au iloko o ka pahuolelo o ka makou Telepaua.  Nalo no hoi au la e kuahine ma.  O@ai au la.

            Se-lo!  Heaha keia, ua ike ia he elua mau kohola ma ka Nonoliti mamua o ka@eihu o ka moku e hooiho ana ilalo o Waialua i ka ai pu.

            No ka piha loa o ka moku okohola Pauoa i ka aila kohola aole i hiki mai o Hukika i keia kakahiaka ua loaa i ka aiana wela a ka maluna-moku oia ka mea o hoololole ai o Haukae.

            Heaha la ia i na keiki o ka papai o Ka Lei Momi, o ka ua ko luna me ka uwila, o na keiki o ka papai ke kokae ana i ka inika.

            Hora tulau, he mau hoki ou hoapaapaa ana me na olohe o iuna o Waolani.

            Hora ehia, ua ike ia aku kekahi wahi moku e lele pauki ana iluna a ilalo e owala ana i o a ianei me na huhui niu o Waikiki, a ualo aku la ua wahi moku la ma ka S. E.

            Halo, walimala, o! tumasi fulu mi karaka, notase, nolaita no moa,