Ka Lei Momi, Volume I, Number 3, 21 August 1893 — HE MAKAPO ANEI? [ARTICLE]

HE MAKAPO ANEI?

Ua komo iloko o makou ka makou ka pahaohao, a oia ko makou moa i ninau ai ma ko makou ike aua ma ka manao alakai o ke Kuokoa puka la o ka Poakolu nei, o hoakaka ana mai ka mua a hiki i ka hopena, he kanaka kupaa o Oieaono, Kumukula o Kamehameliu mahopo o ko aupuni Moi a he kakoo ikaika lioi ma ia aoao a hiki i ka la 14 o o lanuan, 1893, akahi no a hookaakaaia na maka o ua Olcsona la, no na hana a ko aupuni moi, puiwa loa oia a hoomaka e haalelo koke i na alakai aua o ke aupuni a holo a leomo pu iloko o ka poai o ka poe e hookahuli ana i ko aupuni.

Lilo koke oia i auela, kolo me na eheu, a haipu m« na mauu aihemu, a hoomaka koke ka hana, no ka pono o ka pohai anela e hoomakaukau pnaapuhi i ka pu o ka hoomakaukau kaua nui, huli koke mai na anwana mai na kualono mni, kaakaa koke na maka o ka poe hoomakapo ia, e like me Oleaona, a emoole, ua piha pu ka lionua, « Honolulu, i na iliohae puni koko rae na aahu huluhipa loloa e

hoike aua he poe hala ole lakou a lie maemae hoi ma ka naau. Ua holo mama ae la na kmo ma o a maanei, ua ala mai la na iliohae e pepehi ina hipa, a e inu iko lakou qiau koko, ona hoao ana e hiki ai ke hoopakele i na ®la, he mea makehewa Wale no ia eiai ua hala aku la ka wa pono i kinohi loa.. Pela makou e hoomanao nei aolo ka he makapo o 01esona he wahi haole maka kaakaa no ka oia a he liiki no iaia ke ike me kona maka elua, me ka mea ele nana e alakai iaia, aole no hoi eia he pupule a hupo, aka, he oihana hoonaauao, ua oi aku imua o ka mea nana i liaku a kakan i kelamanao i hoolaha iu ma ke Kuokoa a makou hoi i kuhihewa io ai he makapo ua hookaakaa ia ua īuaka. Oko m»feou maw manao Jcanalua no ka makapo o 01eroua, ua heopau ia, a uaralamai na lioomanao aiaa iloko • makou, oia no ka kahi Oleaona, i komo ai iloko o ka hookahuli Aupuni o ka 1&87, a Eihopa oaa • hoole mai nei, aole oia he mea kue i ke Aupuni Alii, aka, he kokua imi, laailoko a waho o kona naau. Oia mau olelo, aole e hiki ia makou ke hilinai, no ka mea. o kana mau hana a kakou i ike ai, he wahi naheaa punahele oia na ka lahui Hawaii, me ko makon ike ole, he wai make ke kona -alelo, Ua nanea na alii, a nanea pu me kakou ka lahui, me ko kakou haawi ana aku i na kokua he nui no kona pono a me kona pomaikai. A i keia'la, aiaoiama ka aoao 0 ka loaa e kaapuni ala i na mokuaina o Amerika, me ka hoike ana, o ka lahui Hawaii he poe kupono ole lakou i ka malamaana 1 ke Aupuni a he poe hoi i hilinai ole ia. Ake auamo la oia i na olelo hoino a pau e pili ana ia kakou, i kumuhana nana e hoohulihuli mai ai ia Amerika i aue i keia hana lieokahuli Aupuni. Nolaila, o kahi 01esoua a Bihopa, ai ole ia, a losepa ma e kamailio mai nei, ua kaakaa na maka o W. B. Oleaoaa, aele no e kala i kaakaa mua ai kona uoau maka a o kona inakemnk mua no ia i kinohi mai konn pae mnlihini mua ana mai i na kapakai o Hawaii nei a hiki i keia la, e nke o hoohui ia kakou me Amerika t a oia n® kana e liooikaika pauaho ole la, me ka haalele i ka oihana hoola uhane knlii ana i hoike wahaheoai e hana oia me ka ikaika, no ]ca auaino ana i ko Kari«to Kea.