Ka Lei Momi, Volume I, Number 52, 22 August 1893 — Page 1

Page PDF (319.45 KB)

This text was transcribed by:  Betty Yang Green
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LEI MOMI

 

BUKE I.                                 HONOLULU, OAHU, AUGATE 22 1893.             HELU 52

 

NUPEPA

 

KA LEI MOMI

 

W. H. KAPU.

 

Luaa Nui A Lunahooponoaoao.

 

Ma Honolulu Luna wahi nuke.

 

UKU PEPA:

 

No ka Makahiki …………………… $10.00

No ka Mahina ……………………...   1.00

No ka Pule …………………………    .25

No ka Kope Hookahi ……………...     .10

 

KUIKA KA RULA.

 

            E hoopuka mau ia ana i kela a ino keia la, koe ke Sabati.

           

O na hooponopono dala a me na kauoha hupepa ana, aia wale no me ka Luna Nui.

           

            Aia wale ao me ka Luna Nui a Lunahooponopono na kuka ana no na mea e pili nua i ka uku o na olelo hoolaha, na kanikau, na mele inoa, u pela aku.  Aole loa e hoopukaia kekahi o keia mau mea ke hookaa mua ole ia mai ku uku.

 

            O na poe a pau e makemako ana e lawe i ka Nupena Ka Lui Momi e hookaa mua ia mai ka aku, ina ma ka Pule a ma ka Mahina paha, Aole hoaie.

 

            E hoopukaia aku no na manao o na makamaka ma keia Nupepa i ku i ke ana hoonaanao mai a me na moa hou o kela a me keia ana, koe na hoopaapaa pilikino ano ole.  E hoouna mai i na manao i ka Lunahooponopono.

 

            KEENA HANA: Ma kahi noho (ne ka manawa), Alanui Kula.

 

HEMOOLE, O KAAO

 

NO

 

MONE TIKERO

 

KA

 

HOLOLIO I KA WA HOOILO

 

KA

 

UI MAALO I KE KUPULAU

 

A O KE

 

KEKIALII HARE MATINE

 

KE

 

KIAHA OPAKA O NINEWA.

 

MOKUNA V.

 

Ka Hololio Keokeo me kona mau hoa – Hare Matine ke Koa – Ka Paio Hahana ma na hora o ke aumoe – Ka Moiwakine me Mozunadime – Ka Mea Huna i ike ole ia.

            “ , e Duhana,” wahi a ke Uzima.

            kela manawa i akaaka ae ai o , me ka nana pololei aku imua o Uzima, a pai o aku la:

            “Ua Kuhihewa loa ia co e Uzima.  Aole kela ne moa okoa, ke kanaka opio maoli no kela i like me kaua kea no, a ke ole au e koho hewa o kela no ka holo no i ka wa hooilo e noho nei maloko o na ululaau o Paramuga.

            Mamuli o ka hoopuka ana ae o Duhana i kela mau huaolelo hope ua ano kulou iho la ke poo o ke kahunapule ilalo, me he mea la e noonoo ana paha i ka ke kahuna lapaau mau olelo i hoopuka ao ai, a no ia mea I pane hou aku ai ke kahuna la paau me kea no hoonalonalo ana:

            “Ua loho wale mai no au mai ka Moiwahine Tumeronia mai, o Mone Tikero ka inoa o kela opio, ka moa e kappa mau ia nei e kakou he hololio i ka wa hooilo, aole nae pela ka manao o kekahi pea.”

            Ia manawa i ano e ae ai na helehelena o ke kahunapole mamuli o kela inoa a Duhana i hoopika ae ai, a ia wa i pane hou aku ai ke kahunapule,

            “Heaha ka mea i ano e ai kou mau helehelena e ke kahunapule maikai?”

            “No kou olelo ana mai nei hoi i kela opio, aole heakua lapu no ka pe, aka he kanaka no oia i like me kaua noi, oia iho la ka mea i ano e ai ko’u mau helehelehalena i kau ike mai,” wahi a ko kahunapule i pane mui ai me kea no hunahuna.

            Aka, ua ahuwale ia mea huna a ua kahunapule la amua o ke kahuna lapuau.  A ke oui wale la no ua kahunapule la i o a ia nei.

            A no ia mea i hookuu ae ai ka laua mau kukai olelo ana a hoi aku la ke kahuna lapaau no kona kulanakauhale, a o ke kahunapule a kamoe aku la oia no loko o na alanui o ke kuianakauhale ma kana hana maa mau, oia hoi ka hooikaika aua no ke ola uhane, a pela aku.

            Maanei e huli ae ai kana e ka mea helahelu a naua aki ihopo no ka halealii o ka moiwahine o Arabia, ma ke kukahiaka o kekahi la ae.

            Oiai na kukuna olinolino o ka la e hohola ana maluna o ka ilinonua, aia na mea a pau o ke aloalii o ka moiwahine o Arabia ke hele’a e makaikai i kahi i hooili ia ai kela paio hahana mawaena o na koa o ko Keikialii Hare Matine a me na kanaka o loko o na ululaau o Hagara i huipu ia hoi me ka hololio i ka wa hooilo, a ike iho la lakou i na kiheahea koko e waiho ana iluna o ka mauu, a e waiho mai ana hoi na muali he lehulehu ma kahi a lakou i hana ai i ka po mamua iho.

            KELA A ME KEIA

            He swing ka ka oukou ea?  O kakou paha.

 

            I keia auwina la o Mokolii, Iwalani, Kinau, a mo Bihopa.  O Waialeale me ka hora 9 a. m.

 

            He mau wahi omaka wei huihui ko keia kakahiaka, mai na ao hanupanupa mai o ke aou’I, a ina i mahuahua loa iho, ina ua papaa ko lalo nei ai.

 

            Hookahi paa loi alohilohi a ke Kinau i ahai aku noi no na kini puni lei o ka huli makani, oia no ka paa LEI MOMI a makou o kui mau nei.

 

            Ua hoike ae ke Kuokoa onehinei, he nui ka poe e oi umu nei no ka hoihoi ia ae o ka Moiwahine i ka nohoalii.  Nui no ke kilokilo o ke Kuokoo, i ka uhiuhi i na poopoo o lakou.

 

            He oia mau no ka hoone, nanahe waiolu o ke kileo o na Lima hana o KA LEI MOMI, a ke hoolehe aku oe, me he mea la, aia i ka piko wai olu o Himela kahi i lalawa malie ai.  Mai kookuni paewa ai i ke Telepona, o hu hewa auanei.

 

            I ke ahiahi nei ua hoopii na ka wela o ke a-na mahu o ke Kako o Kimi Maki a ka hapakue paona a pakele mai lilo o Dalaudme me Mikahala i ka huka ia e – nuinui kalohe kamalii.

 

            Auwe! No hoi oukou o kuahine ma e, you too much spoil my heart and neinui kanikani kela Telephona pau loa manawa olelo kuia kela Maku’apua a me kela pihopiho o a pela ku nolaila o you ka best.

 

            He mea maikai no i na makamaka ka naue ana makai o ka pa mai o Kalihikai no ka iko ana ahu i ko lakou mau kini I paa ilaila no na aweawe e ka mai he mea pono nae hei e hoomauio ia o kookuawale iki ae na ano luna huhauha mawalo “e uwe pu me ka pee e uwe ana.”  Ua ikea aku kekahi mau hoa kanaka ua hele a ohuohu i ka wai a ka naulu o hooho hauoli ana mawaho o ka pa i ka la Sabati iho nei.