Ka Lei Momi, Volume I, Number 61, 1 September 1893 — Page 1

Page PDF (351.82 KB)

This text was transcribed by:  Kelly Murray
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

BUKE I          HONOLULU, OAHU, SEPATEMABA 1, 1893.    HELU 61

_____

 

NUPEPA PUKA LA KA LEI MOMI

W.H.KAPU,

Luna Nui a Lunahooponopono.

Ma Honolulu kona wahi noho.

_____

UKU PEPA:

No ka Makahiki          $10.00

No ka Mahina             1.00

No ka Pule                    25

o ke Kope Hookahi       10

 

KUIKE KA RULA

_____

            E hoopuka mau ia ana i kela a me keia la, koe ke Sabati.

 

            O na hooponopono dala a me na kauoha nupepa ana, aia wale no me ka Luna Nui.

 

            Aia wale no me ka Luna Nui a Lunahooponopono na kuka ana no na mea e pili ana i ka uku o na elelo hoolaha, na kanikau, na mele inoa, a pela aku.  Aole loa e hoopukaia kekahi o keia mau mea ke hookaa mua ole ia mai ka uku.

 

            O na poe a pau e makemake ana e lawe i ka Nupepa KA LEI MOMI e hookaa nua ia mai ka uku, ina ma ka Pule a ma ka Mahina paha, Aole hoale."

 

            E hoopukaia aku no na manao o na makamaka ma keia Nupepa i ku ike ano hoonaauao mai a me na moa hou o kela a me keia ano, kee na hoopaapaa pilikino ano ole.  E hoouna mai i na manao i ka Lunahooponopono.

           

            KEENA HANA:  Ma kahi noho (no ka manawa).  Alanui Kula.

_____

HE MOOLALO KAAE NO MONE TIKERO KA HOLOLIO I KA WA HOOILO KA UI MAALO I KE KUPULAU.  A O KE KEIKIALII MARE MATINE KE KIAHA OPAKA O NINEWA.

_____

MOKUNA VI.

 

Ka ui Maale i ke Kupulau - Ke Kakele Pahikaua Akamai - Ka Makana a ka Pua Lilia o Zubieda.

            Ua li'a a ua hakukoi ka manao o kela pua lilia o Zubieda i kela hololio i ka wa hooile, a no ia mea i puaua ae ai oia i kela mau olelo, a he mea oiaio, ina o kaua pu kekahi malaila e ka mea heluhelu aole no e nele ko kaua hoohihi i ua hololia la, oiai ua naui okoa maoli no - he ku na ke kanaka ui.

            Nana kapakahi aku la ua keiki hololio la i ka kalealii, a ike aku la i kekahi mea e kiei mai ana ma ka puka aniani, a ia manawa no i nou mai ai ua kaikamahine la i kekahi wahi opuu pua a haule iho la  maluna o ka uha e ua ui hooholo lio keokeo nei.  A hopu iho la ua keiki la i ka pua i haule iho iluna o kona uha, a pane iho la:  "Aloha ahiahi oe e ka mea nana keia pua, o kau makana ka keia ia'u e kela ui e ku mai la ma ka ipuka aniani."

            Ia manawa i muki pakelu ae ai ua ui la i ke kupulau i ka pua lilia ana e paa ana, a nana hou aku la ma kahi ana i ike aku ai i ka mea nana i hoonou mai iaia e ku mai ana no ma kahi ao ana e ku ana.

            Ia manawa i wehe ai ua keiki la i kona papale a ku@ aku la imua @ nani e ku ana ma ka ipuka @ ani, a ia wa i kiani mai ai ua kaikamahine la i kona hai@, me he mea la e kahea @ ana i ka mea hololio e maliu aku oia i kona p eahi hainaka ana a nolaila i kaohi iho ai ua keiki la i kona lio a huli papu aku la imua o ka mea e ku mai la ma ka puka aniani o ka halealii o Samanadala.

            Iaia i hana ai pela, ua ahuwale aku la imua ona na helehelna o ua mea la nana ua pua nei ana e paa ana, a muki hou iho la i ka pua ana e paa la.  Ia manawa koke no i wehe ae ai oia mailoko ae o kona ekeeke he wahi hua ohia a kona makuakane i haawi mai ai iaia, me kona umuhi ana ae i kau @ pahikaua a paa ae la ma kona lima akau, kiola ae la i ka hua ohia e paa la ma kona lima hema iluna, a o pololei aku la i ka wini oi e ka pahikaua iluna, a i ka wa i haule iho ai o ua hua ohia la iluna o ka maka o ka pahikaua, ua nou pololei aku la oia a haule iloko o ka puka aniani o ka pua lilia o Zubeida e ku ana.  A no ia mea i hopu iho ai ua ui nohenohea la i ka hua ohia a honi iho la me ka minoaka pu ana iho, a pane ae la:

            "Ke honi nei au i ka hua ohia makana a ka ui maalo i ka wa kupulau.  A o ke aloha ahiahi no hoi kou e ka mea nana keia makana maikai."

            Alaila, wehe hou ae la ua ui nohea la o Samanada i kona hainaka a ani peahi aku la i ka ui maalo i ka wa kupulau, a ua panai mai la hoi ka ui maalo me ke kunou ana aku imua.

            Ua lilo iho la keia mau hana a ua ui maalo la i mea hoihoi loa i ka pua lilia o Zubieda, a ua koho iho la oia ua kupono loa na ka hololio i ka wa hooilo a me ka ui maalo i ke kupulau e lei i ka pua lilia mae ole o Zubieda (aole na Makalapua)

            Mahope iho o ka laua mau nana pakahi ana o kahi i kekahi , i wehe ae ai ua keiki la i kana o-le a puhi ae la me ka ikaika no ekolu manawa, a i kona hooki ana iho, ia wa i naholo aku aina mea a pau e ike, heaha la ka hana a keia o-le o ke ahiahi e kani eni.

            Ua naholo mai la hoi ua pualikoa no kahi o ke @ o-le e kaui ana, a ike ia aku la he kanaka ui opio ke kau mai ana iluna o ka lio keokeo, a e paa ana hoi oia ma kona lima akau he pahikaua, a ma kona aoao hema e ku ana he elua mau laau ihe.  A i kona wa i ike mai ai i keia poe e kuku aku nei, ua hao ae la oia i na kepa ma na aoao e kona lio a hole aku la me ka nana kapakahi ana mai i na poe e kuku aku nei e makaikai i kana mau hana kupaianaha.

            I kona hookokoke ana aku no ka ululaau ua puhi pakolu hou ae la oia i kana o-le, a ia manawa i hoohuli hou mai ai ua hololio la i kona lio ihope a kuupau mai la i kona holo no kahi a ka lehulehu e kuku ana, me ka paa ana ae i kana pahikaua makon alima akau, a i kona wa i kokoke aku ai ma kahi a ka lehulehu e kuku ana, wehe ae la oia i kona papale e ahuwale ae la kona mau helehelena imua e na mea a pau.

            Nolaila, ua noke mai la lakou i ka uwauwa me ka olelo ana, "he keu kela a ke kanaka opio ui e kau mai la iluna o ka lio keokeo."

            Ua lilo keia mau hana a ka lehulehu i mea no kekahi poe keikikane e nini loa ai no ka akena ia o ka nani o ka ui maalo i ka wa kupulau, oiai o kekahi poe o lakou he mau haoloha no ke Keikialii Hare Matine, aole hoi o lakou makemake e lohe ke kaikamahine alii Mozunadime i ka ui o keia keiki, mahope auanei lilo ia he mea e hoano e ai i ka noonoo o ua Mozunadime la.

_____

NA LUNA LAWE PEPA

            Malalo iho e ike ai ko makou poe heluhelu i na luna a makou i hookohu aku ai no ka lawe ana i ka makou pepa, a ia lakou wale no e loaa ai ka pepa i na poe e makemake mai ana, a i ole ia, ma ke Keena nei no hoi. 

C.B.Menese    D.Kahaleluhi  Samuel Kapua Sam Kaanaana  S.K.Keawe.

            Aole i pili keia i na luna mawaho aku o ke kulanakauhale nei.