Ka Lei Momi, Volume I, Number 7, 18 September 1893 — Page 1

Page PDF (332.97 KB)

This text was transcribed by:  Kaehunuiokaihe Sorrell
This work is dedicated to:  Tim LaVerne

Ka Lei Momi.

 

E  Mau  Ron  Olina  Ana.

 

BUKE I  HONOLULU, OAHU, POAKAHI  SEPATEMABA  18,  1893  Helu 7

 

NUPEPA PUKA LA

 

KA LEI MOMI

 

W. H. KAPU,

 

Luna Nui a Lunahooponopono.

 

Ma Honolulu kona wahi noho.

 

UKU PEPA:

 

No ka Makahiki.....$10.00

No ka Mahina.....1.00

No ka Pule.....25

o ke Kope Hookahi.....10

 

K@@@ka Rula.

 

E hoopuka mau ia ana i kela a me keia la, koe ke Sabati.

 

O na hooponopono dala a me na kauoha nupepa ana, aia wale no me ka Luna Nui.

 

Aia wale no me ka Luna Nui a Lunahooponopono na kuka ana no na mea e pili ana i ka uku o na olelo hoolaha, na kanikau, na mele inoa, a pela aku.  Aole loa e hoopukaia kekahi o keia mau mea ke hookaa @@ ole ia ka uku.

 

O na poe a pau e makemake ana e lawe i ka Nupepa Ka Lei Momi e hookaa ana la mai ka uku, ina ma ka l@ule a ma ka Mahina paha.  Aole hoaie.

 

E hoopukaia aku no na manao o na makamaka ma keia Nupepa i ku i ke ano hoonaauao mai a me na moa hou o kela a me keia ano, koe na hoopaapaa pilikino ana ole.  E hoo@@ mai @ na manao i ke Lunahooponopono.

 

K@@@ H@@@: Ma kahi noho

 

He Moolelo

NO LA UOMIDIHAE KA

UI I MOHAI IA I KE KOKO KA

NANI I ALANI IA I KA OI O  KA PAHIKUA.

 

Ka Mea Huna iloko o ke Kiaha Waina.  Ka Mea Puhihihi i ka Muka o ke Kuikele.  A O KE

Keiki Alii Numaredina.  KE  Komo Lima Maka Popoki.

 

MOKUNA III.

 

Ka Wahine Hana Gula Kama hao o Bagadaka--Ka Olelo Hoopaa a ke Moi Aromozeda--Ke Komo-lima Maka Popoki--Ka Makana a ke Kaikamahine Alii Waremiere o Peresia----Ka H@@kai huli hoi a ke Keiki Alii Numaredina.

 

Iloko o keia manawa, aia na maka o kona mau hoa ba@a gula ke haka pono mai la mala na ona me ke pahaohao n@i, a o ka mea oi loa aku nae o ke pahao@ao manawa o na anaina la, oia no ka Moi.

 

Oiai ke anaina e noho hamau ana me ka pane leo ole, aia hoi ua ho@a mai la ke kaawa @@ ka onohi maka popoki iloko o kekahi pa dala, a ia wa i lalau aku ai ka Moi i ua onohi maka la a paa ae la ma kona luna akau, me ka minau ana mai i ka wahine:

@ o ke k@ e hekau ana malama ona:

 

"O ko'u inoa i @@a i @@@a a pau ma ka'u ohana e ku nei @@@@@@@@@

 

"Ka Wahine Hana Gula o Bagadaka," a ina o ko'u inoa maoli kau i makemake ai, alaila, e hai aku no au iaoe ia inoa oi@ o Dimerata; a o ko'u aina, he aina ia e hiki ole ai iaoe e ka moi ke hoomaopopo i kona mau palena."

 

I ka hooki ana iho o ua wahine la i kana kamailio ana, ia manawa i haawi mai ai ka Moi i ke pa-dala ma ka lima o ua wahine hana gula la.

 

Ia wa i lalau aku ai ua wahine la i ua pa dala nei a waiho iho la ma ka ao@o kana wahi kapuahi.  @nu@i ao la oia mailoko ae o kona poli i kekahi owili lole eleele i kinohinohi ia me ka wai gula, a hoo@hi iho la oia maluna o kana wahi kapuahi a me ke pa-dala e waiho la ka onohi maka popoki.  Hookomo aku la oia i kona poo iloko o ua lole eleele la a hoomaka iho la oia e hana i ua maka popoki la me ka ike ole ia mai e ka poe e nonoho ana iloko o ua keena la-

 

O ka mea kamahao loa i ka lehulehu e nana inai la, oia no ka a ole ia o kela lole eleele e ke alii, a me ka Wela ole o ke poo o na wahine hana gula kamahao la.

 

I ka hala ana ae o ka hapalua hora o ka hana ana a ua kilokilo la, ua wehe ae la oia i ka uhi o kona poo a ike ia aku la oia e paa ana i kekahi komo gula nani loa, a pane mai la oia i ka Moi:

"Eia mai ua komo lima lima nei."

 

Ia manawa i lalau aku ai ka Moi a ike iho la ia i ka nani loa ole ai mai kona mau la opio nui a @@ wale i keia wa.

 

O ka enohi o ua komo la, ua hiki loa i ka Moi ke ike iho o ka @@ ike no o ka onohi popoki.  @@ @@ kona m@a ao o @a waiho @@ like ole eha, he omaomao, he ulaula, he kai-ina a me ka l@@@.  O kona paakiki, ua like ia maka pohaku daimana. 

 

Oiai ka Mo e kilohi ana i ka @@@@@@@ mai la ke kaikamahine alii Murisedela a ku iho la ina ka aoao o kona makuakane, a lalau aku la oia i @a komo la e paa ia la e kona makuakane, a nana iho la oia me ka makahelii nui i kona nani, a i ka hope lea e kona nana ana, pane mai la oia:

"E kuu papa aloha, he hookahi mea i koe a'u i makemake ai e hanaia."

"Heaha ka mea i koe?"  wahi a ka Wahine hana gula i pane mai ai.

"O ke kii o kuu kaikunane, wahi a Murisedela, no ka mea, ua olelo aku ai iaia, e hana ana a@ i kekahi komo-lima i kau pu ia me kona kii."

"Alaila," wahi a ua wahine la, "he mea uuka loa ia, ke hookomo aku o@i ko manamanalima iloko o u@ komo la, u e o @u pa kolu ae oe, a e ike iho auanei oe i ke kii o kou kaikunane iluna o koaa onohi."  Ia manawa i hookomo aku ai ua kaikamahine la i kona manamanalima iloko o ua komo la, a oniu ae la oia no ekolu manawa, a i kona nana ana iho i ka onohi o ua komo la, ike iho la oia i ke kii o ko ia kaikunane e hoho ana ma ka aoao o kekahi pkaukau nui i luluu i na mea ai ono loa o na ano a pau ke poai ia ana oia e na kanaka hanohano o kekahi aina.

 

Ma ka aoao o kona kaikunane e ku ana kekahi poe kaikamahine alii me ko lakou mau lole nani lua ole Mahope aku o na kanaka hanohano e hooponi ana i ua pakaukau la, e ku ana ka poe hookani pila me ka lakou mau mea kani o ua ano like ole, a ke lohe iho la no ke kaikamahine alii a me ka Moi Aram@zeda ka h@@ ae a @a mea k@@, me he mea la, maloko mai o ko laua halea@i e wawal@ mai la. Iloko o ia manawa il pioo ae ai ka Moi me ka eehia. a oi loa aku ku pioioke o ka poe hana gula e ku ana malaila. a ke hele awiwi mai la ka MoiWahine mailuna mai o ka Halealii, a o na kauWa e noho la ma kahi i ku@ha ia @o ka lakou mau ho@a, hoolei iho la lakou i ka lakou m@u mea hana ilalo, a mahele mai la lakou ina kani a ka Moi e ku nei me ka lehulehu, a iloko o ia @luka e huikau la no kela mea kamahao i naloWale iho ai ua Whine hana gula la o ke kulanakauhale o Bagadaka, a hele aku la ia no @ahi i ike ole ia @@@ mea @@@