Ka Lei Momi, Volume I, Number 76, 20 September 1893 — Page 2

La LeiMomi

 

Poakolu Sepatemaba 20,1893

 

 

Ke hoike ia aku nei ka  @oli’o ua moa a pau, ma keia la ua hoopu’u aku au i ka noho Luma Pepa @ ‘o Sam’l Kaanaana @o ka nupepa ka Lei Momi, a’o @ poe a puu he aio ko lakou i ka nupepa ke hoike ia aku nei ka lohe ia lakou, aole e hookaa aku ma kona lima, aka e haawi ia @ ka li@a o ka mea a’u o apono aka ai ina keia mua koke iho. 

O ka poo i nole’i ka ila@ ou inau pepa o ka la inehinei, e hoike koke mai i keia k@ena me ka hookaulua ole.

Hoolohe i keia e pono au.

William H. Kapu

‘O ‘au a Luna Nui O Ka Lei Momi

Sepatemaba 6, 1893

 

 

Mai Hoolohe

O ka hoolaha a ‘Sam’l Kaanaana, i hoopuka ai ma na kolamu o ka nupepa “Ka Leo” o ka la 7 o Sepatemba, 1893, aole ia i kulike me ka hoolaha a ka Ona a Lunahooponopono o keia pepa i hoopuka ia ma ka la 6 o keia mahina.

Nolaila, ke hoike hou ia aku nei ka lohe o ka poe pau e noho nei ‘ua aie i keia pepa mai ka malama mai o Iulai a hiki i Augate, ke papa loa ia aku nei lakou, aole e hookaa hookahi keneia ma ka lima o Sam’l Kaanaana, o poino auanei oukou, oiai, ua hoopau aku au i kona Luna ana no ka pepa, a o na kikoo’dala a pau e’hana ia ana eia, aohe mana, oiai ua hoopau loa ia kona mana ma ia hana.

A i mea e maopopo ai ua hookohu aka au ia Samuel Kapu i Luna Lawe Pepa ma ko Kaanaana wahi, a o na kikoo dala  ana a pau no kana poe lawe pepa, ua mana ia elike me ka’u i opono ai. A o ke poe i aie ia Kaanaana, e haawi ae ma ka lima o Samuela Kapua, ka Luna i hoomana ia e a’u.

Eia hou, o ka poe uku mahina no ka mahina o Sepatemaba nei, i uku mua i Kaanaana, e pono lakou e hoike koke @ i ua bila hookaa a Kaanaana i hana ai, i hiki ia makou ke aana mawena o ko makou mau makamaka heluhelu i hana apakee ia.

Ke hoike ia aka nei, o kela hoolaha ia Kaanaana i hoopuka ai ma Ka Leo, aole ia i lilo i moa mana a aohe hoi a makou maua no ia mea. E hoolohe e ka mak@u poe heluhelu i keia ‘o poino auanei.

Ma ke kauoha

Kauluwela, Sepatemaba 8, 1893

 

 

Ko Makou Kulana

Mai ko makou  @ i heala ai i keia hana a hiki mai i keia la, eia no makou ke na@o malie aku nei ino ka nui o na ho’i a nui a ma no lili ia mau e k@ @oko a me ka iwi o ‘ko makou iwi he poe Hawaii maoli hoi a makou i manao ai e loaa ina he mau kok@a ana mai ia lakou mai, aole  @ae  pela. Eia ia poe ke aki mai nei ia makou me he mu’la e nali ana i ka laau a hiki i kona popopo ana.Ua lilo keia mau hookahaha mai i ko makou manao, a aia @ u iho makou, heaha ia ka makou hana ino i keia poe i hoao mai ai lakou e hana i kekahi hana o hookueini hope ai i ka makou pepa, oiai makou e hapai  opiopio ana i keia hana nui, ka hana pookela hoi i ko au nei a puni. He mea kupaianaha ino hoi keia ia kakou na kanaka Hawaii, i ka @ o hapai ai kekahi kakanaka Hawaii i kana a hana aole loa e kehahi ana na kanaka  @ a ke kekua ana i ka hana i @ oa e ia hoakanaka, aka , o ka me e ike ia ana ‘o ia no ka @ a @ e hookukini hope i mea e @ ai ia hana. I ko makou m@na ana a hoomaopopo iho, ua like no ia me kekahi pahi o @ i ae ina i ka makou p@ o ‘ai  @ kou o noho ana i ka @ I @ na maikai ole @ i ka make manao ana. A @ @ @ i e kou loo aka nei i@ @ @ i ko@i oiai n@ hana i @a inoa e @i ai i ka lole @ ana, e ka hana o @li ai ana kekahi kanaka Hawaii, aka o k koo aku ma @ a @ @ pau e like @ mea o hiki ana i olo ai e ole’ ia @i @olo hiki ke @ai na kanaka Hawaii ma ka hana a pela aku.

Ua makemake makou ‘o ho@ @li i na alolo hooiloilo malalo o i’o mak@u moa kap@i a e hoiko aka hoi @mua o ke akou he poe @ @ kanaka hawaii ko h@ i ia ma ika @ a @ @ kahi a@ o ae paha. A eia ka makou e @alo aku nei imua o ko makou lahui oiwi e maliu mai i ka makou ‘ulono aku imua o oukou @ alo like ka pule ia Kakalou e pukahi ma ka lawe ana i ka kakou Lei Momi i @a@ ai kona o olmo @a ina a p@omeku aloha  ou e Hawaii.

 

 

Ke Koho Balota

 

He mea e hauoli ai ka manao ka loaa ana mai inai o na lono e pili ana no kela ninau  nui a kakou e kali aku nei o ka hoea mai o kona hopena. Ma na lono i hoea mai ina ka mokuahi Kini, ua hoala ia mai na manaolana i ka puuwai o kela  a iue keia Hawaii no ka hoihoi hou ia ae o ke aupuni . Moi ma ke koho Balota ana aole hoi e like me na olelo a kekahi mau nupepa o kakou i oi, ua make kanu loa ke aupuni @ ai a he aupuni manawa ka mea e @ h@mana aku ana malama o ka aina.

Aka,i keia manawa  ua pau ka manaolana o ka poe nana ia mau olelo ua poho wale ko lakou manao, a he mimihi wale mai no koo imua o ka lahui me ke kulon ana o na poo ilalo a i mai, “ua hewa makou”, a pela aku.

Aole no paha he lahui malale o ka la i like aka me kakou e ka lahui Hawaii,  ka noho malie no ka oluolu, heahea  no hoi ma na ano a pau, a i loa aku hoi ma ka malama a me ke aloha il@o o ko lakou hana ino ia elike me keia mau la e ike ia nei. Aka, he hookahi wale no o kakou puuhonua e pakele ai mai na hoopoino ia hoi i kou Moiwahine aloha.

Nolaila ke hoike aku nei makou imua o ko makou @ oiai  e hoolana i na manao, e i aku ka pomaikai a hoea mai. Kokoke o hooko ia ka loo o ka oukou pule inoa o ka ihikapu o ka mea @ana loa ka oioa nana @ hoohiolo i ka haua a ka poe limanai i kou aina o ke kanaka Hawaii, a i hana ino aku a pau, o na ene@i ou o Hawaii. E noho kakou me ka moi @ a hiki i ka wa e @ua mai ka lono hauoli e hoike @ ana i ka wa e welo haaheo hou ae ai ke hae. Kalama ma@ana ‘o Iolani @.

 

Kakoo Kina ia Siama

 

Ua kauoha awiwi ia aka ke Kuhina Elelo o Kina o noho la ina Par@a, e papa koke aku i na Kuhina o Farani aole e hehiku  wale aku ai Siama, aka o hooponopono ia me ko akahele na mea a pau.Ua hoike aku hoi ua makaukau na mokukaua Ki ua e holo uo Siama e haawi ai i ua kokua ana iaia i ka wa e ula ae ai he onene kaua. Hookolakola no hoi keia wahi aupuni. 

 

 

HOOMAKEA@

 

 

Kekahi  la pi@na ae ila ko makou wahi boy i keia inau wahi lalani mele.

                                     

                               “Na ke aloha i hooh@ mai

                                 A loaa ua ma ke telepona

                                 Na ka uwila i hoopaiwa

                                 La u o hiolani ana”

No ia mea a paoho like ae ai na popoki o na kuahiwi a alaoaiu aku Ia e maikai ma kona kumu popeiao a @ mai kau i ka eaeu o na mano. Hu no hoi ke laugh.

Alia oe e ka Inuwai e hoohae hao mai ia’a, o pa mai auanei ka makani kaulana o Ewa he Moae. E hoolana malie iho oe a hoea mai o Poni Moi me Kua Ipo Pua Lailana, a na laua e Loouilana no ia Sweet Miu laua ona awawa o Lehanona. Hurol

Noaha kau mea hou e ka pua Kiele i keia la? o ka’u mea hou wale no, eia no ka haupa mai a na ao opua i ke alo pali, a ke moani mai noi ke ala o kela pua kamahao ma ka hikina mai. A kani like ae la ka aka a ua mau kupueu la me ka nana kapakahi ana aeio kahi i kekahi. Mai poina ina pela kau hana.

Ina he makemake kou e holo i ka lio Kaleponi, e hoohuli i na kamaa hao imua,  i ole ai e ike ia kou holo ana imua. Auwo, kupanaha maoli no kela. Ae, oia no ka nani mao’i.

Ma ka auina ia o nehinei ua haawi ae la kekahi mau olohe i keia mau wahi lalani hula penei.

Ke lawe ia ala kealolia ea

E ka hopo kaiu-e o ka hoki ea

Hapapa hewa ana ko lima ea

I ka makakila kamu makaole ea

    O. you no ka be-ti.

He manu pineekelo paha oe e Pauoa e kukala hele nei puna ke taona. Na ke kiu hai mai ia’u e malama nou iho.

E @ ana ko makou mau na ike @  ia @aikai i na lealea o Hala@. o you  sa@.

Ua lawe aku ka mokuahi Kalaudine inehinei, he heluua nui o ua ohua no Hawaii a mo’ Maui.

Na poe i loaa ele aku ka lakou mau pepa o keia mau la li iho nei, e oluola lakou e hoike koko mai ia makou ma ke Telepona  helu 527.

Ua mahana na @ makou i keia kakahiaka me hookahi puolo meaono maikai loa a ua puu iho makou no ke noi- ana aka i ko oluolu o ua manalani e hooloihi ia ua la o ka mea nana ia maka na ia makou a  kanikoo a palalau hala, o ko ola ia a ko Akua Mahalo piha.